Έπαινος: πώς συμβάλλει στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού
Ο έπαινος της καλής συμπεριφοράς των παιδιών σας αποτελεί την πιο αποτελεσματική επιβράβευση που μπορείτε να τους προσφέρετε. Η γλώσσα της αποδοχής είναι ο τόνος που πρέπει να χρησιμοποιείτε για να δείξετε στα παιδιά σας ότι είστε ικανοποιημένοι από τη συμπεριφορά τους. Η γλώσσα της αποδοχής έχει ψηλό τόνο και φανερώνει ενθουσιασμό.
Πολλοί άνθρωποι ανεβαίνουν ενστικτωδώς μια κλίμακα όταν μιλούν σε μωρά ή μικρά παιδιά. Αυτόν τον τόνο πρέπει να χρησιμοποιείτε όταν επαινείτε το παιδί σας. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήστε το άγγιγμα για να δείξετε την αποδοχή και την επιβεβαίωση – ένα ελαφρύ άγγιγμα στην πλάτη, μια αγκαλιά, ένα φιλί και ένα σφίξιμο του ώμου. Χαμογελάστε! Η γλώσσα του σώματος είναι πολύ σημαντική. Να θυμάστε όμως ότι πρέπει να προσαρμόσετε την αντίδρασή σας ανάλογα με την ηλικία του παιδιού σας – ένα εννιάχρονο παιδί θα νομίσει ότι προσπαθείτε να του φερθείτε συγκαταβατικά εάν το επαινέσετε με τον ίδιο τρόπο που θα επαινούσατε ένα νήπιο. Πείτε του: «Μπράβο!» με ζεστή φωνή και χτυπήστε το ελαφρά στην πλάτη.
Τι μπορεί να ειπωθεί σαν έπαινος
«Σε ευχαριστώ πολύ που με βοηθάς να στρώσω το τραπέζι!» «Είσαι πολύ καλό παιδί! Περιμένεις με υπομονή να ντύσω την αδελφή σου. Τώρα, θα έχουμε ακόμα περισσότερο χρόνο στη βόλτα μας στην παιδική χαρά!» «Συμπεριφέρθηκες πολύ καλά στο σπίτι της γιαγιάς κι έλεγες πάντα ‘παρακαλώ’ κι ‘ευχαριστώ’ Μπράβο σου! Με κάνεις πολύ περήφανη!»
Όταν προειδοποιείτε τα παιδιά σας, πρέπει πάντα να τους λέτε γιατί το κάνετε και ποια ήταν η κακή συμπεριφορά που εντοπίσατε. Το ίδιο πρέπει να κάνετε και όταν τα επαινείτε. Όταν τα παιδιά σας συμπεριφέρονται σωστά, τονίστε την καλή συμπεριφορά. Πείτε, για παράδειγμα, στην κόρη σας ότι τα πήγε πολύ καλά και πώς σας έκανε να νιώσετε. Εάν δεν τους γνωστοποιήσετε την καλή συμπεριφορά, πώς θα ξέρουν για ποιο λόγο τα επαινείτε;
Η καλή συμπεριφορά περνά συχνά απαρατήρητη από τους γονείς και υπάρχουν αρκετοί λόγοι γι’ αυτό. Ο ένας είναι ότι η καλή συμπεριφορά, ειδικά στα μικρά παιδιά και τα νήπια, θεωρείται απλώς απουσία κακής συμπεριφοράς. Το μικρό παιδί σας έκανε αρκετά εύκολο το πρωινό σας, το ντύσατε χωρίς προσπάθεια, έφαγε το πρωινό του χωρίς να ρίξει το φαγητό του στο πάτωμα και έπαιξε όμορφα για δεκαπέντε λεπτά ενώ εσείς βάζατε πλυντήριο. Καθένα από αυτά τα μικρά επιτεύγματα αξίζει την προσοχή και την αποδοχή σας. Εάν δεν υπάρχει έπαινος σαν ανταμοιβή της καλής συμπεριφοράς, το παιδί σας θα πιστέψει ότι δεν την παρατηρήσατε και δεν θα έχει το κίνητρο να την επαναλάβει.
Πότε πρέπει να θυμάστε περισσότερο τον έπαινο
Συχνά, οι γονείς περιμένουν από τα παιδιά τους να συμπεριφέρονται με ένα συγκεκριμένο τρόπο, παρόλο που ποτέ δεν τους έχουν διδάξει αυτά που πρέπει να κάνουν. Μερικοί γονείς δεν παρατηρούν ποτέ τα παιδιά τους όταν συμπεριφέρονται καλά, επειδή προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την ηρεμία και την ησυχία του σπιτιού και να συνεχίσουν τις δουλειές τους. Κάποιοι άλλοι μπορεί να αισθάνονται ότι η μέρα κυλά πιο ήρεμα από ό, τι συνήθως, αλλά δεν κρίνουν σκόπιμο να σχολιάσουν δυνατά ή να αναγνωρίσουν το γεγονός ότι τα παιδιά τους έκαναν προσπάθεια.
Πολλές φορές οι γονείς πέφτουν στην παγίδα να «επιβραβεύουν» τα παιδιά τους με την προσοχή τους μόνο όταν αυτά συμπεριφέρονται άσχημα. Αυτή η συνήθεια όμως είναι δύσκολο να αλλάξει. Τα παιδιά χρειάζονται την προσοχή των γονιών τους, και εάν δεν την έχουν όταν συμπεριφέρονται καλά, θα σας το υπενθυμίσουν με όλους τους τρόπους.
Επίσης, είναι δύσκολο να αντιληφθείτε την καλή συμπεριφορά ενός παιδιού όταν το άλλο παιδί σας συμπεριφέρεται άσχημα. Φυσικά πρέπει να αντιμετωπίσετε την κακή συμπεριφορά, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάτε να επαινείτε το παιδί που συμπεριφέρεται καλά – μην τα βάζετε και τα δύο στην ίδια μοίρα.
Όπως η προειδοποίηση, έτσι και ο έπαινος και η αποδοχή πρέπει να προσφέρονται άμεσα στα μικρά παιδιά. Μην καθυστερείτε να τα επαινέσετε – η άμεση αντίδραση θα τα βοηθήσει να συνδέσουν την καλή συμπεριφορά με τη θετική προσοχή. Στα μεγαλύτερα παιδιά μπορείτε να δείχνετε την αποδοχή σας ανά διαστήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και είναι πάντα καλό να τους υπενθυμίζετε στο τέλος τα καλύτερα σημεία της ημέρας. Όταν βάζετε τα παιδιά σας στο κρεβάτι, υπενθυμίστε τους τι καλό έκαναν και πώς σας έκαναν να αισθανθείτε. Έτσι, θα έχετε μια θετική κατάληξη της ημέρας.
Μάθετε Περισσότερα
Θετική ενίσχυση του παιδιού: Ένα απαραίτητο εργαλείο για γονείς
Η θετική ενίσχυση του παιδιού μέσω του επαίνου, των επιβραβεύσεων και των κοινών δραστηριοτήτων αποτελούν το δεύτερο μέρος της εξίσωσης της πειθαρχίας. Πολύ συχνά οι γονείς επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση των προβληματικών πτυχών ή των συγκεκριμένων ειδών κακής συμπεριφοράς και ξεχνούν ότι ο ρόλος του γονιού περιλαμβάνει πολλές ακόμα υποχρεώσεις. Η πειθαρχία είναι το κλειδί στην ανατροφή των παιδιών, το ίδιο ισχύει όμως και για τη θετική προσέγγιση, ώστε να τα ενθαρρύνετε να πετύχουν τους στόχους που έχουν θέσει στη ζωή τους.
Μέσω της θετικής αντιμετώπισης, κατευθύνετε τα παιδιά σας προς την επιθυμητή συμπεριφορά. Συγχρόνως, ενισχύετε τις σχέσεις μέσα στην οικογενειακή μονάδα και μεταξύ των παιδιών, δένοντας περισσότερο τα μέλη μεταξύ τους. Η θετική προσέγγιση είναι εξίσου σημαντική με την πειθαρχία όταν τα παιδιά σας παραβαίνουν έναν κανόνα ή ξεπερνούν τα όρια.
Πολλές οικογένειες αντιμετωπίζουν πολλά μέτωπα. Η συμπεριφορά των παιδιών τους έχει χειροτερέψει τόσο πολύ ώστε κάθε μέρα, από τις πρώτες πρωινές ώρες έως αργά τη νύχτα, αποτελεί μια διαρκή μάχη. Όταν τα πράγματα έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο, είναι δύσκολο κανείς να διακρίνει κάποια λύση ή να εντοπίσει κάτι θετικό στην οικογένειά του. Οι γονείς συμπεριφέρονται αγχωμένα μπροστά σε μια δύσκολη κατάσταση, πολλές φορές περνούν ακόμα και κατάθλιψη.
Πάντα υπάρχει κάτι που αξίζει θετική αντιμετώπιση
Αυτοί οι εξαντλημένοι γονείς, που κατακλύζονται από τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν, χρειάζεται να δουν ότι υπάρχουν πτυχές της συμπεριφοράς των παιδιών τους που αξίζουν έπαινο και αποδοχή και ότι η ενθάρρυνση έχει πάντα ισχυρή επιρροή στην αλλαγή μιας άσχημης συμπεριφοράς.
Η ενθάρρυνση και η επιβράβευση μιας καλής συμπεριφοράς προσφέρουν στα παιδιά το κίνητρο να συνεχίσουν να συμπεριφέρονται σωστά. Έτσι, ενισχύεται η αυτοεκτίμησή τους ώστε να έχουν ακόμα πιο δυνατό κίνητρο να συνεχίσουν κατά τον ίδιο τρόπο.
Η θετική αντιμετώπιση των παιδιών μπορεί να αλλάξει ολόκληρη τη δυναμική της οικογένειας, χτίζοντας την εμπιστοσύνη, το σεβασμό και την αυτοεκτίμηση των γονιών και των παιδιών. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι επαναφέρει στην οικογένεια την αγάπη και τη διασκέδαση, δηλαδή τα πλέον απαραίτητα στοιχεία της οικογενειακής ζωής.
Μάθετε Περισσότερα