Χαμένοι στο διαδίκτυο

Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της μεγάλης έρευνας που πραγματοποιεί η Ελληνική Εταιρεία Εφηβικής Ιατρικής (ΕΕΕΙ), μεγάλο ποσοστό των εφήβων στη χώρα μας μοιάζει χαμένο στο διαδίκτυο, ειδικά μετά τη διάδοση των «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων (smartphones), που τους επιτρέπουν να είναι διαρκώς συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο. Οι ώρες που οι έφηβοι είναι συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο είναι περισσότερες από όσες δεν είναι. Το 94% των εφήβων έχει προφίλ στα κοινωνικά δίκτυα (Ιnstagram, Τiktok, Facebook).

Τα περιστατικά παρενόχλησης ή επιθετικής/κακόβουλης συμπεριφοράς είναι ιδιαίτερα αυξημένα. Το 28,4% των ερωτηθέντων έχει κάνει αναφορά για παρενόχληση. Το 32,5% έχει φερθεί βίαια στο Διαδίκτυο, ενώ το 30% έχει βρεθεί αντιμέτωπο με κακή χρήση προσωπικών δεδομένων (όπως π.χ. φωτογραφιών στο Διαδίκτυο). Το 38,5% των νέων είδε κάτι στο Ιντερνετ που τους αναστάτωσε ή τους στενοχώρησε. Το 60,3% έχει μιλήσει (ή γράψει) άσχημα στο Διαδίκτυο, ενώ το 53% έχει δεχθεί λεκτικές επιθέσεις ή έχει βρεθεί μπροστά σε επιθετικό λόγο. Συμπεριφορές εξάρτησης από το διαδίκτυο παρουσιάζει το 37% των εφήβων, το 8% μάλιστα μέτριας ή σοβαρής κλίμακας, Τα αποτελέσματα βασίζονται στις απαντήσεις 612 εφήβων (50,8% κορίτσια) ηλικίας 12-18 ετών από Αττική (Ελευσίνα, Ίλιον, Ταύρος, Πειραιάς), Βόλο, Ιωάννινα, Κέρκυρα και Κυκλάδες.

Η χρήση του συνδεδεμένου στο διαδίκτυο κινητού χαλαρώνει

Για το μεγαλύτερο μέρος των εφήβων το κινητό τηλέφωνο έχει γίνει προέκταση του χεριού τους καθώς φαίνεται σαν να έχουν όλο τον κόσμο στην παλάμη τους, συχνά όμως πολλά τους διαφεύγουν. Το 30,9% των εφήβων που απάντησε στην έρευνα είπε πως αμελεί να κάνει πράγματα που έχει προγραμματίσει, το 42,6% πως νιώθει κουρασμένος/η, ενώ κοιμάται και λιγότερο, ενώ το 30% απάντησε πως επηρεάζεται, θολώνει, η όρασή του. Παρ’ όλα αυτά, όμως, το 61,6% χαλαρώνει όταν χρησιμοποιεί το κινητό τηλέφωνο, το 28,5% νιώθει αυτοπεποίθηση όταν το χρησιμοποιεί, το 20,3% δηλώνει πως η ζωή του θα ήταν άδεια χωρίς το κινητό, ενώ ένας στους τέσσερις νέους απάντησε πως δεν θα σταματήσει να το χρησιμοποιεί ακόμα κι αν επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητά του.

Τι σημαίνει εξάρτηση από το διαδίκτυο; 

Είναι μια συμπεριφορά που ξεκινά με απώλεια ελέγχου όσον αφορά τη χρήση του διαδικτύου και σταδιακά μπορεί να οδηγήσει σε έκπτωση των κοινωνικών δεξιοτήτων, απομόνωση, παραμέληση του σχολείου, αλλά και του ίδιου του εαυτού του ατόμου. Η εξάρτηση από το διαδίκτυο σχετίζεται και με διατροφικές παρεκτροπές, είτε με τη μεγάλη κατανάλωση ανθυγιεινών τροφών μπροστά στην οθόνη, είτε με την προβολή και επίδραση προτύπων που ενισχύουν την ανορεξία. Επίσης, η εξάρτηση από το διαδίκτυο σχετίζεται με συναισθηματικές και κοινωνικές δυσκολίες, δημιουργώντας συναισθηματικά ευάλωτα άτομα, που δεν ελέγχουν τις παρορμήσεις τους. Όσον αφορά τις πιο εθιστικές χρήσεις, αυτές είναι ο διαδικτυακός τζόγος (τρεις φορές πιο εθιστικός από τον «κανονικό»), τα κοινωνικά δίκτυα και τα ηλεκτρονικά ή διαδικτυακά παιχνίδια (2,6 φορές πιο εθιστικά).

Προσαρμοστικότητα των εφήβων

Η εφηβεία αποτελεί μια φυσιολογική περίοδο στην ανάπτυξη του νέου ανθρώπου και η τεχνολογία δεν είναι εξ ορισμού απειλή. Οι νέες τεχνολογίες είναι μέσα στη ζωή των παιδιών και των εφήβων. Είναι αδύνατον να τους αποκλείσουμε. Εξάλλου, το διαδίκτυο φέρει πολλές θετικές δυνατότητες, από την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία μέχρι την κοινωνικοποίηση και τη δημιουργία. Οι έφηβοι έχουν τρομερή προσαρμοστικότητα στις νέες τεχνολογίες. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν χρειάζονται τους γονείς, καθώς το διαδίκτυο έχει κινδύνους και παγίδες και είναι απαραίτητο οι έφηβοι να αναπτύξουν φίλτρα, κριτήρια και ψηφιακή παιδεία. Για παράδειγμα, το 43,5% των ερωτηθέντων εφήβων συναντήθηκε με άτομα που γνώρισε στο Διαδίκτυο. Για το 30,2% από τα παιδιά αυτά δεν ήταν τελικά μια θετική εμπειρία, χωρίς να λείπουν και περιπτώσεις σεξουαλικής ή άλλης παρενόχλησης. Στο 38,7% των περιπτώσεων οι γονείς δε γνώριζαν γι’ αυτή τη συνάντηση.

Σύνδεση με την οικονομική κρίση 

Η οικονομική κρίση  έχει πλήξει καίρια την προσοχή και τη φροντίδα των γονιών για τα παιδιά τους. Όταν οι γονείς κάνουν δύο ή και τρεις δουλειές και είναι διαρκώς απασχολημένοι, όταν δεν έχουν κέφι και παρκάρουν τα παιδιά στις “ηλεκτρονικές νταντάδες” ή ακόμα χειρότερα όταν ξεσπούν στο σπίτι λόγω πίεσης, τότε το παιδί κλείνεται στον εαυτό του και μπορεί να βρει “παρηγοριά” στο διαδίκτυο.

Τονίζεται λοιπόν πόσο σημαντικό είναι να κάνουν πράγματα οι γονείς μαζί με το παιδί, όπως να δουν μαζί μια ταινία, ώστε να απαξιωθούν οι σκηνές βίας και οι ανάλογες συμπεριφορές. Το σχολείο θα μπορούσε να βοηθήσει στον εξοπλισμό των παιδιών με την κατάλληλη γνώση για να πλοηγηθούν με ασφάλεια στο διαδίκτυο. Στην έρευνα καταγράφεται όμως πως στο 53% των σχολικών μονάδων δεν είναι δυνατή η χρήση διαδικτύου.

 

Πηγή: Καθημερινή