Θετική ενίσχυση του παιδιού: Ένα απαραίτητο εργαλείο για γονείς
Η θετική ενίσχυση του παιδιού μέσω του επαίνου, των επιβραβεύσεων και των κοινών δραστηριοτήτων αποτελούν το δεύτερο μέρος της εξίσωσης της πειθαρχίας. Πολύ συχνά οι γονείς επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση των προβληματικών πτυχών ή των συγκεκριμένων ειδών κακής συμπεριφοράς και ξεχνούν ότι ο ρόλος του γονιού περιλαμβάνει πολλές ακόμα υποχρεώσεις. Η πειθαρχία είναι το κλειδί στην ανατροφή των παιδιών, το ίδιο ισχύει όμως και για τη θετική προσέγγιση, ώστε να τα ενθαρρύνετε να πετύχουν τους στόχους που έχουν θέσει στη ζωή τους.
Μέσω της θετικής αντιμετώπισης, κατευθύνετε τα παιδιά σας προς την επιθυμητή συμπεριφορά. Συγχρόνως, ενισχύετε τις σχέσεις μέσα στην οικογενειακή μονάδα και μεταξύ των παιδιών, δένοντας περισσότερο τα μέλη μεταξύ τους. Η θετική προσέγγιση είναι εξίσου σημαντική με την πειθαρχία όταν τα παιδιά σας παραβαίνουν έναν κανόνα ή ξεπερνούν τα όρια.
Πολλές οικογένειες αντιμετωπίζουν πολλά μέτωπα. Η συμπεριφορά των παιδιών τους έχει χειροτερέψει τόσο πολύ ώστε κάθε μέρα, από τις πρώτες πρωινές ώρες έως αργά τη νύχτα, αποτελεί μια διαρκή μάχη. Όταν τα πράγματα έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο, είναι δύσκολο κανείς να διακρίνει κάποια λύση ή να εντοπίσει κάτι θετικό στην οικογένειά του. Οι γονείς συμπεριφέρονται αγχωμένα μπροστά σε μια δύσκολη κατάσταση, πολλές φορές περνούν ακόμα και κατάθλιψη.
Πάντα υπάρχει κάτι που αξίζει θετική αντιμετώπιση
Αυτοί οι εξαντλημένοι γονείς, που κατακλύζονται από τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν, χρειάζεται να δουν ότι υπάρχουν πτυχές της συμπεριφοράς των παιδιών τους που αξίζουν έπαινο και αποδοχή και ότι η ενθάρρυνση έχει πάντα ισχυρή επιρροή στην αλλαγή μιας άσχημης συμπεριφοράς.
Η ενθάρρυνση και η επιβράβευση μιας καλής συμπεριφοράς προσφέρουν στα παιδιά το κίνητρο να συνεχίσουν να συμπεριφέρονται σωστά. Έτσι, ενισχύεται η αυτοεκτίμησή τους ώστε να έχουν ακόμα πιο δυνατό κίνητρο να συνεχίσουν κατά τον ίδιο τρόπο.
Η θετική αντιμετώπιση των παιδιών μπορεί να αλλάξει ολόκληρη τη δυναμική της οικογένειας, χτίζοντας την εμπιστοσύνη, το σεβασμό και την αυτοεκτίμηση των γονιών και των παιδιών. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι επαναφέρει στην οικογένεια την αγάπη και τη διασκέδαση, δηλαδή τα πλέον απαραίτητα στοιχεία της οικογενειακής ζωής.
Μάθετε Περισσότερα
Αυτοεκτίμηση στο παιδί: πώς μπορούμε να την ενισχύσουμε
Η αυτοεκτίμηση του παιδιού είναι δυνατόν να ενισχυθεί από τους γονείς μέσα από πολλούς τρόπους. Η αυτοεκτίμηση είναι το αποτέλεσμα της εικόνας που φέρει ένα άτομο για τον εαυτό του: της γνώμης που έχει για την εξωτερική του εμφάνιση, τις ικανότητές του, τις επαγγελματικές, ακαδημαϊκές και προσωπικές του επιτυχίες, τον πλούτο της συναισθηματικής του ζωής. Η αυτοεκτίμηση αφορά μια αξία εύθραυστη και ευμετάβλητη που ενισχύεται όσο ζούμε σεβόμενοι τις δικές μας αξίες και εξασθενεί κάθε φορά που η συμπεριφορά μας δεν είναι συνεπής με αυτές. Λόγω της μεγάλης της σημασίας για τη ζωή του ατόμου, είναι σημαντικό η αυτοεκτίμηση να χτίζεται από τη μικρή παιδική ηλικία. Στη συνέχεια του άρθρου αυτού αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένα από εκείνα που μπορούν να κάνουν οι γονείς ώστε να αναπτυχθεί και να καλλιεργηθεί η αυτοεκτίμηση του παιδιού:
–Όταν είναι μικρό, η σωματική επαφή βοηθάει πολύ, το να το κρατάτε, δηλαδή, αγκαλιά, όσο πιο τρυφερά και όση περισσότερη ώρα μπορείτε. Δεν είναι δυνατόν να το παραχαϊδέψετε και να το κακομάθετε όταν είναι πολύ μωρό. Το τάισμα, που δε γίνεται σε τακτές ώρες, αλλά όποτε το βρέφος ζητάει τροφή, ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας που νιώθει και το κάνει περισσότερο ανεξάρτητο όταν μεγαλώσει.
–Πείτε του ότι το αγαπάτε. Αν και ίσως το θεωρείτε αυτονόητο, το παιδί μπορεί μερικές φορές να αμφιβάλλει και να χρειάζεται την επιβεβαίωσή σας.
–Ακούστε προσεκτικά τι σας λέει, συζητάτε μαζί του και, γενικά, συμπεριφερθείτε του με τέτοιο τρόπο που να δείχνει ότι πιστεύετε πως είναι άτομο με αξία και νοημοσύνη.
–Βοηθήστε το να νιώθει ωραία και να είναι ευχαριστημένο είτε είναι αγόρι είτε κορίτσι. Να συμπεριφέρεστε στα αγόρια και στα κορίτσια με τον ίδιο τρόπο.
–Βοηθήστε το να παίρνει σιγά σιγά μόνο του τις αποφάσεις που το αφορούν, στις περιπτώσεις που μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο χωρίς να κινδυνεύει η ασφάλειά του.
–Μην το υπερπροστατεύετε. Αν λέτε κάθε τόσο στο παιδί «Μην το κάνεις αυτό, θα χτυπήσεις», τότε παίρνει το μήνυμα ότι είναι ανόητο – αρκετά ανόητο, μάλιστα, ώστε να κάνει κακό στον ίδιο του τον εαυτό – και ότι δεν το εμπιστεύεστε. Αν συνεχώς του περνάτε αυτό το μήνυμα, τότε, όταν μεγαλώσει, δε θα έχει αυτοπεποίθηση και είναι πολύ πιθανό να ενεργεί με ανόητο τρόπο. Γενικά, θα μπορούσε κανείς να πει ότι, αν ανοίγουμε στο παιδί σταδιακά την πόρτα της ελευθερίας στην επιλογή μιας πράξης, αλλά και στην ανάληψη της ευθύνης του να αποδεχτεί τις όποιες συνέπειες αυτής της πράξης, τότε θα μάθει να διακρίνει τον κίνδυνο μέσα από τις εμπειρίες του.
–Δώστε του θετικά μηνύματα για το σώμα του. Αν το παιδί φροντίζει το σώμα του, είναι πιθανότερο να γίνει ένας δυνατός και υγιής ενήλικας, το οποίο αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παράγοντα για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησής του.
–Αναγνωρίστε τα επιτεύγματά του, ακόμη και τα πιο μικρά. Το παιδί θέλει την αναγνώρισή σας για ό, τι πετυχαίνει.
–Αποδοκιμάστε τις πράξεις του – και όχι το ίδιο το παιδί – σε περίπτωση που κάνει κάτι το οποίο δεν είναι αποδεκτό. Για παράδειγμα, μπορείτε να του πείτε: «Δεν μου αρέσει καθόλου να πετάς το φαγητό σου στο πάτωμα!», αντί να πείτε, «Είσαι κακό παιδί!» ή ακόμη χειρότερα «Δε με λυπάσαι που τυραννιέμαι να καθαρίζω τις βρωμιές σου;».
–Ενθαρρύνετέ το να μαθαίνει καινούρια πράγματα, όπως να του επιτρέπετε να βοηθά στις δουλειές του σπιτιού και να ντύνεται μόνο του.
–Με τις πράξεις σας, γίνεστε θετικό πρότυπο, δείχνοντας ότι σέβεστε και αγαπάτε τον εαυτό σας και, παράλληλα, νοιάζεστε για τους άλλους. Τα παιδιά αυτόματα αντιγράφουν τη συμπεριφορά των γονιών τους.
Η αυτοεκτίμηση είναι βασική πηγή χαράς και επιτρέπει στον κάθε άνθρωπο να ζήσει ευτυχισμένος, να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του και να τον αγαπήσει γι’ αυτό που πραγματικά είναι. Κάντε στο παιδί σας αυτό το δώρο!
Μάθετε Περισσότερα
«Μαμά, βαριέμαι να διαβάσω.»
Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας με το σχολικό διάβασμα
Μία από τις συχνότερες αιτίες διένεξης ανάμεσα σε παιδιά και γονείς είναι η σχολική μελέτη. Τα παιδιά είναι άνθρωποι και οι άνθρωποι είναι από τη φύση τους αναβλητικοί και προτιμούν τη διασκέδαση από τη δουλειά. Εγκλωβισμένα όλη μέρα στους τέσσερις τοίχους μιας τάξης, το τελευταίο που θέλουν είναι να ανοίξουν πάλι βιβλίο. Τι γίνεται, λοιπόν, όταν το παιδί αρνείται να καθίσει για μελέτη και η υπομονή σας εξαντλείται;
Υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε για να γίνει το παιδί σας πιο υπεύθυνο όσον αφορά τις σχολικές του υποχρεώσεις. Είναι σημαντικό να γίνει μια καλή αρχή, ήδη από την πρώτη δημοτικού. Όμως, αν αυτό δεν έχει συμβεί, ποτέ δεν είναι αργά.
Το μυστικό για να γίνεται κάτι σταθερά είναι να γίνει μέρος μιας ρουτίνας. Έτσι, το παιδί δε θα προβληματιστεί για το πότε θα μελετήσει. Θα ξέρει ότι έχει ένα πρόγραμμα να τηρήσει και τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα για σας.
Συμφωνήστε σε μια σταθερή ώρα κατάλληλη για να ξεκινά η μελέτη. Συζητήστε μαζί εναλλακτικές λύσεις: λίγο μετά το φαγητό, πριν ή μετά το αγαπημένο τηλεοπτικό πρόγραμμα, μετά από μια ώρα παιχνίδι.
Περικόψτε την ενασχόληση με τις οθόνες. Κάντε ένα πρόγραμμα για την τηλεόραση και τον υπολογιστή. Για παράδειγμα, μία ώρα την ημέρα και ποτέ μετά τις επτά το βράδυ.
Ορίστε ένα σταθερό χώρο μελέτης. Το γραφείο στο δωμάτιό του είναι ιδανικό για το σκοπό αυτό, καθώς εκεί μπορεί να απλώσει βιβλία και σημειώσεις και κλείνοντας την πόρτα να περιορίσει τα ερεθίσματα που αποσπούν την προσοχή.
Ο βαθμός συγκέντρωσης ενισχύεται με συχνά και σύντομα διαλείμματα. Περίπου κάθε μισή ώρα για το δημοτικό και ανά μία ώρα για γυμνάσιο – λύκειο. Η πολύωρη μελέτη δυσκολεύει τη συγκέντρωση.
Όταν το παιδί ολοκληρώνει το διάβασμά του να ακολουθεί μια επιβράβευση (πχ. να παίξει με το αγαπημένο του παιχνίδι).
Παράλληλα, μπορείτε να του διδάξετε κάποιες τεχνικές μελέτης, όπως να μελετά τα πιο δύσκολα ή βαρετά μαθήματα στην αρχή που είναι πιο ξεκούραστο, να αποφεύγει την ‘παπαγαλία’, να κάνει επανάληψη, να υπογραμμίζει τα βασικά σημεία ενός κειμένου και να εντοπίζει τις έννοιες – κλειδιά.
Είναι ξεκάθαρο ότι το διάβασμα είναι ευθύνη του ίδιου του παιδιού. Δε διαβάζετε όλοι μαζί τα μαθήματα της επόμενης μέρας! Αυτό δε σημαίνει ότι αφήνετε το παιδί στη μοίρα του αλλά ότι παρεμβαίνετε μονάχα όπου χρειάζεται ανάλογα με την ηλικία του, πχ. περισσότερη βοήθεια στην πρώτη δημοτικού αλλά στην τετάρτη περισσότερη αυτονομία.
Είναι σημαντικό να μη μεταφέρετε δικές σας αγωνίες για το σχολείο στα παιδιά και να μην έχετε υπερβολικά υψηλές προσδοκίες. Δεν γίνεται και δε χρειάζεται να είναι όλοι πρώτοι και τέλειοι. Οι αρνητικοί χαρακτηρισμοί και οι συγκρίσεις με άλλα παιδιά ή τα αδέρφια δε βοηθούν καθόλου.
Είναι καιρός να αφήσουμε πίσω μας το μύθο που λέει ότι όσο πιο καλούς βαθμούς παίρνεις, τόσο πιο επιτυχημένος γίνεσαι. Επιστημονικές μελέτες αποδεικνύουν ότι ευτυχισμένοι και επιτυχημένοι δεν είναι αυτοί που αρίστευσαν στο σχολείο και τις σπουδές τους αλλά εκείνοι που ακόμη κι αν δεν τα πήγαιναν καλά, είχαν καλή σχέση με τον εαυτό τους και τους άλλους.
Δίνετε λοιπόν στο παιδί σας κάθε ευκαιρία να χαίρεται, να δημιουργεί, να κοινωνικοποιείται. Να θυμάστε ότι η κυρίως δουλειά σας ως γονείς είναι να του αναπτύξετε τα αισθήματα της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης. Αυτά αποτελούν τα καλύτερα και τα σημαντικότερα εφόδια στη ζωή και τα χαρακτηριστικά που κάνουν τους ευτυχισμένους και επιτυχημένους ανθρώπους!