Γιατί ξυπνάμε κουρασμένοι το πρωί;
Το ξυπνητήρι χτυπάει, αλλά ακόμη νιώθουμε κουρασμένοι και νυστάζουμε. Τι συμβαίνει; Δεν έχει νόημα να αισθανόμαστε νύστα το πρωί εφόσον υποτίθεται ότι έχουμε κοιμηθεί τις τελευταίες έξι με οκτώ ώρες. Δε θα έπρεπε να ξυπνάμε ανανεωμένοι και γεμάτοι ενέργεια; Υπάρχουν διάφορες εξηγήσεις γι’ αυτό, εφόσον δεν υποφέρουμε από ναρκοληψία ή υπνική άπνοια.
Η απάντηση της νευροβιολογίας
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ωρών πριν ξυπνήσουμε, έχουμε περάσει το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μας σε κατάσταση ύπνου REM, δηλαδή ονειρευόμαστε. Ο εγκέφαλός μας ήταν πολύ δραστήριος κατά τη διάρκεια των ονείρων και κατανάλωνε μεγάλες ποσότητες αδενοσίνης. Η αδενοσίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που απενεργοποιεί τη δραστηριότητα των νευρώνων που είναι υπεύθυνοι για τη διέγερση και τη συγκέντρωση. Ξυπνάμε νυσταγμένοι λόγω της αδενοσίνης που συγκεντρώνεται μέσα στον εγκέφαλό μας ενώ ονειρευόμαστε.
Εξαρτάται με ποιον κοιμόμαστε
Ζευγάρια που κοιμούνται μαζί μελετήθηκαν για την ποιότητα του ύπνου τους σχετικά με τη σωστή ισορροπία του μη REM ύπνου και του REM ύπνου, καθώς και για τη δική τους υποκειμενική άποψη για τον ύπνο τους. Για τις γυναίκες, το μοίρασμα του κρεβατιού με τον άντρα τους, είχε αρνητική επίδραση στην ποιότητα του ύπνου τους. Το σεξ πριν από τον ύπνο μετρίασε κάπως αυτή την αίσθηση. Παρ’ όλα αυτά, η ισορροπία μεταξύ REM και μη REM ύπνου δεν ήταν ομαλή. Αντίθετα, η ποιότητα του ύπνου των ανδρών δεν μειώθηκε από την παρουσία της συντρόφου τους, ανεξάρτητα από το αν είχαν ή όχι σεξουαλική επαφή. Όταν κοιμόντουσαν μόνοι τους, οι άνδρες εκτιμούσαν ότι η ποιότητα του ύπνου τους ήταν κάπως χαμηλότερη. Συμπερασματικά, οι άντρες επωφελούνται από τον ύπνο με τις γυναίκες τους, αλλά οι γυναίκες δεν επωφελούνται από τον ύπνο με τους άνδρες τους, εκτός εάν η σεξουαλική επαφή προηγείται του ύπνου, αν και πάλι ο ύπνος τους δεν είναι ομαλός.
Πήγαμε αργά για ύπνο
Οι άνθρωποι που προτιμούν να μένουν ξύπνιοι μέχρι αργά, έχουν την τάση να ξυπνούν αργότερα και να αποδίδουν καλύτερα, τόσο διανοητικά όσο και σωματικά, μόνο όμως αργά το απόγευμα ή το βράδυ. Οι νυχτερινοί τύποι είναι πιο πιθανό να ταλαιπωρούνται από κακή ποιότητα ύπνου, να είναι κουρασμένοι και δυσλειτουργικοί κατά τη διάρκεια της ημέρας και να έχουν άγχος που σχετίζεται με τον ύπνο, σε σύγκριση με τα άτομα που κοιμούνται νωρίς το βράδυ και ξυπνούν νωρίς τα πρωινά. Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι το να κοιμόμαστε αργά, σχετίζεται με μειωμένο όγκο του ιππόκαμπου σε νεαρά, υγιή άτομα. Η συρρίκνωση του ιππόκαμπου έχει συσχετιστεί με εξασθενημένες ικανότητες μάθησης και μνήμης.
Πέσαμε για ύπνο πεινασμένοι
Το φαγητό μας πριν κοιμηθούμε μπορεί να βελτιώσει τις πιθανότητες να απολαύσουμε έναν καλό ύπνο. Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι η κατανάλωση γλυκού, μπορεί να προκαλέσει υπνηλία. Τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα έχουν αποδειχθεί ότι αυξάνουν τη δραστηριότητα των νευρώνων που προάγουν τον ύπνο αλλά δεν διαθέτουν αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Όταν, λοιπόν, αισθάνονται την παρουσία ζάχαρης στο αίμα, μας προκαλούν υπνηλία. Αυτό εξηγεί γιατί αισθανόμαστε κουρασμένοι και πρέπει να απολαύσουμε ένα σύντομο ύπνο μετά από ένα μεγάλο γεύμα.
Τι μπορεί να συμβεί αν δεν κοιμόμαστε αρκετά;
Αν και δεν έχει ανακαλυφθεί ο ακριβής λόγος που κοιμόμαστε, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι χρειαζόμαστε έξι έως οκτώ ώρες ύπνου κάθε βράδυ. Ο μη επαρκής ύπνος, είναι πιθανό να μας οδηγήσει να εμπλακούμε σε εντάσεις και να επικεντρωθούμε σε αρνητικές αναμνήσεις και συναισθήματα. Ακόμη, είμαστε λιγότερο ικανοί να παρακολουθήσουμε συζητήσεις και πιθανότατα να χάσουμε τη συγκέντρωσή μας κατά τη διάρκεια αυτών.
Η στέρηση του ύπνου παρεμποδίζει την αποθήκευση μνήμης και καθιστά πιθανότερο να θυμόμαστε γεγονότα τα οποία δεν συνέβησαν. Η έντονη στέρηση ύπνου μπορεί, ακόμα, να οδηγήσει σε υποβαθμισμένη λήψη αποφάσεων και σε οπτικές ψευδαισθήσεις. Ο μη επαρκής ύπνος σε τακτική βάση, μας εκθέτει στον κίνδυνο της εμφάνισης αυτοάνοσων διαταραχών, καρκίνου, μεταβολικού συνδρόμου και κατάθλιψης. Μερικές πρόσφατες μελέτες έχουν αναφέρει ότι ο ύπνος είναι σημαντικός για τον καθαρισμό του εγκεφάλου από τοξικές πρωτεΐνες που μπορούν να συσσωρευτούν και να αυξήσουν την πιθανότητα ανάπτυξης άνοιας.
Πηγή: psychologytoday.com
Μάθετε Περισσότερα