Ψυχική ανθεκτικότητα: Πώς θα ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες
Ψυχική ανθεκτικότητα σημαίνει να είμαστε ικανοί να προσαρμοζόμαστε αποτελεσματικά στις κακοτυχίες της ζωής και τα λογής στρεσογόνα γεγονότα. Μπορείτε να ελέγξετε τα επίπεδα της ψυχικής σας ανθεκτικότητας αν σκεφτείτε τον τρόπο με τον οποίο συνήθως αντιδράτε όταν κάτι πάει στραβά. Έχετε την τάση να το ξεπερνάτε ή να καταρρέετε;
Η ψυχική ανθεκτικότητα μας βοηθά να ανακάμψουμε έπειτα από μια αναποδιά ή δοκιμασία, όπως απώλεια μιας δουλειάς, ασθένεια, χωρισμός ή θάνατος ενός οικείου προσώπου. Εάν δε διαθέτουμε ενισχυμένη ψυχική ανθεκτικότητα, τότε είναι πολύ πιθανό η σκέψη μας να είναι διαρκώς στα προβλήματα, να νιώθουμε αβοήθητοι και θύματα των καταστάσεων ή ακόμη και να στρεφόμαστε σε ανθυγιεινές συμπεριφορές όπως η κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών ως μια προσπάθεια να ανταπεξέλθουμε των δύσκολων καταστάσεων.
Η ψυχική ανθεκτικότητα δεν πρόκειται να εξαφανίσει τα προβλήματα με ένα μαγικό τρόπο, μπορεί όμως να μας προσφέρει τη δυνατότητα να δούμε εναλλακτικές λύσεις, να διαχειριστούμε αποτελεσματικότερα το άγχος και να μην ακυρώνουμε τη χαρά της ζωής. Η ψυχική ανθεκτικότητα αποτελεί μια επίκτητη ικανότητα, δεν είναι κάτι με το οποίο γεννιόμαστε. Αν, λοιπόν, αναπτύξουμε κάποιες δεξιότητες μπορούμε να την ενισχύσουμε.
Προσαρμογή στις αντιξοότητες
Ψυχική ανθεκτικότητα σημαίνει να προχωράει κανείς παρά τα «χτυπήματα». Όταν εμφανίζονται οι αντιξοότητες, το άγχος ή το τραύμα, μπορεί να μας κυριεύσει θυμός, θλίψη και πόνος, αλλά θα είμαστε σε θέση να παραμείνουμε λειτουργικοί σωματικά και ψυχικά. Ψυχική ανθεκτικότητα δεν σημαίνει να μένει κανείς αλώβητος, να υπομένει απαθής ή να αντιμετωπίζει μόνος του τις δυσκολίες. Αντίθετα, η ικανότητα προσφυγής στους άλλους για υποστήριξη είναι ένα από τα βασικά συστατικά της ψυχικής ανθεκτικότητας.
Ανθεκτικότητα και ψυχική υγεία
Η ψυχική ανθεκτικότητα προσφέρει προστασία από διάφορα προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Μπορεί ακόμη να βοηθήσει στην αντιστάθμιση παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών δυσκολιών, όπως η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης, το να πέφτει κανείς θύμα εκφοβισμού ή η ύπαρξη προηγούμενου τραύματος. Αν αντιμετωπίζετε μια υπάρχουσα ψυχική δυσκολία, η αύξηση της ψυχικής ανθεκτικότητας, μπορεί να βελτιώσει την ικανότητά σας να την αντιμετωπίσετε.
Συμβουλές για βελτίωση της ψυχικής ανθεκτικότητας:
Συνδεθείτε. Η ανάπτυξη δυνατών, θετικών δεσμών με αγαπημένα πρόσωπα και φίλους μπορεί να σας προσφέρει την απαραίτητη υποστήριξη και αποδοχή και στις καλές και στις κακές στιγμές. Μπορείτε να αναπτύξετε επιπλέον σημαντικές σχέσεις προσφέροντας εθελοντική εργασία και συμμετέχοντας σε ομάδες στην κοινότητά σας (πολιτιστικοί σύλλογοι, κοινωνικά σωματεία, ΚΑΠΗ κλπ).
Δώστε νόημα στην καθημερινότητά σας. Κάντε πράγματα που σας δίνουν την αίσθηση ολοκλήρωσης ενός σκοπού κάθε μέρα. Βάλτε στόχους που θα σας βοηθήσουν να ατενίσετε το μέλλον με νόημα. Είναι σημαντικό να θέτετε στην αρχή μικρούς και βραχυπρόθεσμους στόχους. Αν απαιτείτε από τον εαυτό σας να επιτυγχάνει μεγάλους στόχους ανεξάρτητα με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, το αποτέλεσμα θα είναι να απογοητευθείτε και να μειώσετε περαιτέρω την ανθεκτικότητά σας. Σεβαστείτε τον εαυτό σας και τα όρια του. Κανένας άνθρωπος δε μπορεί να επιτύχει δύσκολους στόχους όταν αισθάνεται ευάλωτος.
Μάθετε από την εμπειρία. Αναλογιστείτε το παρελθόν και σκεφτείτε πώς αντιμετωπίσατε παλιότερες δυσκολίες. Σκεφτείτε τις δεξιότητες και τις στρατηγικές που σας βοήθησαν να αντιμετωπίσετε την κατάσταση με επιτυχία. Ακόμη, χρήσιμο μπορεί να είναι να κρατήσετε ημερολόγιο, ώστε να εντοπίσετε τους θετικούς και τους αρνητικούς τρόπους αντίδρασης και να προσαρμόσετε τη μελλοντική σας συμπεριφορά.
Παραμείνετε αισιόδοξοι. Αυτό που έχει συμβεί στο παρελθόν μπορεί να μην αλλάζει, αλλά μπορούμε πάντα να κοιτάμε μπροστά, προς το μέλλον. Η αποδοχή των αλλαγών διευκολύνει την προσαρμογή του ανθρώπου και βοηθάει στο να αντιμετωπίζει τις νέες προκλήσεις με λιγότερο άγχος.
Φροντίστε τον εαυτό σας. Καλύψτε τις καθημερινές σας ανάγκες, σωματικά και συναισθηματικά. Συμμετέχετε σε δραστηριότητες και χόμπι που απολαμβάνετε. Εντάξτε στην καθημερινότητά σας τη φυσική δραστηριότητα. Κοιμηθείτε καλά. Υιοθετείστε μια υγιεινή διατροφή. Προκειμένου να επαναφέρετε μια εσωτερική αίσθηση γαλήνης και ηρεμίας, εφαρμόστε πρακτικές διαχείρισης του άγχους και τεχνικές χαλάρωσης, όπως ο διαλογισμός ή η βαθιά αναπνοή.
Να είστε ενεργοί και δραστήριοι. Μην αγνοείτε τα προβλήματα, μη μένετε παθητικοί, περιμένοντας να απομακρυνθούν. Προσδιορίστε τι θα πρέπει να γίνει, αναπτύξτε ένα σχέδιο και αναλάβετε δράση. Ίσως πάρει χρόνο να ανακάμψετε από ένα σημαντικό δυσάρεστο ή στρεσογόνο γεγονός, όμως να γνωρίζετε ότι, αν ασχοληθείτε ενεργά και συστηματικά, η κατάσταση θα βελτιωθεί.
Πότε να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια
Η ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας απαιτεί χρόνο και εξάσκηση. Αν αισθάνεστε ότι δεν σημειώνετε πρόοδο – ή δεν ξέρετε από πού να αρχίσετε – εξετάστε το ενδεχόμενο να μιλήσετε σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Με τη βοήθειά του, θα μπορέσετε να βελτιώσετε την ψυχική σας ανθεκτικότητα να ενισχύσετε τη σωματικοψυχική σας υγεία και ευεξία και να αναβαθμίσετε την ποιότητα ζωής σας.
Πηγή: Mayo Clinic
Μάθετε Περισσότερα