Νέα σχολική χρονιά: Πώς συμπαραστεκόμαστε στο παιδί
Μια νέα σχολική χρονιά ξεκινά. Και βέβαια, όταν αναφερόμαστε στο σχολείο μιλάμε από το νηπιαγωγείο μέχρι και την γ’ λυκείου. Κάθε τάξη ανεξάρτητα βαθμίδας είναι απαιτητική για τα παιδιά. Όσο δύσκολο και τρομακτικό μοιάζει το δημοτικό στα μάτια ενός μικρού εξάχρονου, το ίδιο δύσκολη και τρομακτική δείχνει και η γ’ λυκείου σε ένα δεκαεπτάχρονο έφηβο, που προετοιμάζεται για την εισαγωγή του στη τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η σχολική πορεία των παιδιών, η αντιμετώπιση των σχολικών τους υποχρεώσεων, οι επιδόσεις τους, επηρεάζονται πολύ από τη συμπεριφορά των γονέων. Από τις απαιτήσεις που έχουν οι γονείς, από την επαφή με τα παιδιά τους, από το πώς αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι το σχολείο.
Για να αποφύγουμε, λοιπόν, τις εντάσεις κατά τη διάρκεια της χρονιάς και να συμπαρασταθούμε στο παιδί μας μπορούμε να ακολουθήσουμε κάποιες συγκεκριμένες συμπεριφορές:
Εξηγούμε στο παιδί ότι είμαστε σίγουροι για τις δυνατότητές του, πιστεύουμε σε εκείνο και το διαβεβαιώνουμε για την άνευ όρων αγάπη μας.
Δίνουμε στο παιδί κίνητρα για να μελετά και το ενθαρρύνουμε να μην τα παρατά στην πρώτη δυσκολία.
Το βοηθάμε να οργανώσει το χρόνο του και το πρόγραμμά του. Πολλά παιδιά δυσκολεύονται να οργανωθούν με αποτέλεσμα να μοιάζει σαν να τεμπελιάζουν ή να αδιαφορούν, ενώ μπορεί απλά να μην ξέρουν από πού να αρχίσουν.
Δε συγκρίνουμε ποτέ το παιδί μας με άλλα παιδιά.
Δεν το προσβάλλουμε και δεν το απαξιώνουμε ποτέ.
Αναγνωρίζουμε τα ταλέντα του παιδιού μας και τα υποστηρίζουμε ανεξάρτητα από τις προσωπικές μας φιλοδοξίες.
Είμαστε πάντα σε επαφή με τους εκπαιδευτικούς.
Είμαστε σε εγρήγορση για τυχόν αλλαγές στην απόδοση και στη συμπεριφορά του παιδιού. Μπορεί να συμβαίνει κάτι στη ζωή του που το δυσκολεύει.
Ενθαρρύνουμε το παιδί μας να είναι ο εαυτός του. Να ξέρει να υπερασπίζεται τον εαυτό του και να σέβεται τη διαφορετικότητα, καθώς και να ενημερώνει τους δασκάλους του αν αντιληφθεί ότι κάποιο παιδί χρειάζεται βοήθεια.
Θέτουμε τους κανόνες μας με ελαστικότητα, εξήγηση και διάλογο.
Ας θυμόμαστε πάντα πως είναι παιδιά και ας έχουμε στο μυαλό μας πώς ήμασταν εμείς ως μαθητές. Ας μην επαναλαμβάνουμε πράγματα και συμπεριφορές που ως παιδιά μας είχαν πληγώσει.
Μάθετε Περισσότερα
Σχολική ετοιμότητα: Πότε ένα παιδί είναι έτοιμο να φοιτήσει στην Α’ Δημοτικού
Η σχολική ετοιμότητα αφορά στο να διαπιστωθεί εάν το παιδί που βρίσκεται στην ηλικία των έξι ετών έχει κατακτήσει τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την ένταξή του στη σχολική ζωή και όχι μόνο. Οι δεξιότητες αυτές αφορούν ένα ευρύ φάσμα.
Στον όρο σχολική ετοιμότητα περιλαμβάνεται το απαραίτητο επίπεδο ωριμότητας του παιδιού κατά τη στιγμή της έναρξης της φοίτησής του στην πρώτη τάξη του δημοτικού. Το επίπεδο αυτό ωριμότητας αφορά την ετοιμότητα του παιδιού στον σωματικό, γνωστικό, κινητικό, κοινωνικό και συναισθηματικό τομέα. Έχει πολύ μεγάλη σημασία μιας και αξιολογείται η ετοιμότητα του παιδιού να διδαχθεί με οργανωμένο και συστηματικό τρόπο τα γνωστικά αντικείμενα του δημοτικού σχολείου αλλά και να ενταχθεί κοινωνικά στη σχολική κοινότητα.
Κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης της σχολικής ετοιμότητας πραγματοποιείται έλεγχος της πλευρίωσης, της αδρής και της λεπτής κινητικότητας, των επικοινωνιακών δεξιοτήτων, της κατάκτησης των γραφοκινητικών δεξιοτήτων και των προμαθηματικών εννοιών. Για παράδειγμα, ελέγχεται πώς πιάνει το μολύβι, εάν γνωρίζει χρώματα και σχήματα, αν μπορεί να χρησιμοποιήσει το ψαλίδι, αν μπορεί να αφηγηθεί μια ιστορία και να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο.
Η νηπιαγωγός μπορεί να ενημερώσει τους γονείς, έτσι ώστε να έχουν τη συνολική εικόνα του επιπέδου σχολικής ετοιμότητας και των τυχόν αναγκών του παιδιού (εκπαιδευτικών και μη). Στη συνέχεια, οι γονείς μπορούν να απευθυνθούν για τον έλεγχο της σχολικής ετοιμότητας στα ΚΕΔΔΥ, σε Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα, σε Κέντρα Ψυχικής Υγείας, σε Ψυχοπαιδαγωγικές Μονάδες και βέβαια, ιδιωτικά σε εξειδικευμένους ιδιώτες – ειδικούς θεραπευτές.
Η νηπιαγωγός είναι απαραίτητο για την είσοδο στο Δημοτικό να αξιολογήσει εάν το νήπιο διαθέτει τις απαραίτητες κινητικές δεξιότητες, αν μπορεί να κατανοήσει και να χειριστεί το γλωσσικό σύστημα ώστε να επικοινωνεί και να αυτοεξυπηρετείται, εάν κατανοεί τις κοινωνικές συμβάσεις και αν έχει αλληλεπίδραση με τους άλλους γύρω του, συνομήλικους και ενήλικες. Εάν το παιδί δείχνει να υστερεί αναπτυξιακά στους περισσότερους από τους παραπάνω τομείς τότε η αξιολόγηση της σχολικής του ετοιμότητας κρίνεται απαραίτητη.
Εάν το αποτέλεσμα της αξιολόγησης δείξει ότι το παιδί δεν έχει την ωριμότητα και την ετοιμότητα να φοιτήσει στην Α’ Δημοτικού, τότε χρειάζεται να πραγματοποιηθεί στοχευμένη παρέμβαση από ειδικό. Μέσα από την παρέμβαση θα μπορέσει το παιδί να βοηθηθεί ώστε να κατακτήσει τις απαραίτητες δεξιότητες και θα υποστηριχθεί το ίδιο και η οικογένειά του. Η μορφή και η συχνότητα μιας τέτοιας παρέμβασης εξαρτάται από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το κάθε παιδί.
Σε κάποιες περιπτώσεις, εάν εντοπιστεί έντονη αναπτυξιακή ανωριμότητα ή κάποια ειδική εκπαιδευτική ανάγκη, ίσως να προταθεί επαναφοίτηση του παιδιού στο νηπιαγωγείο. Βέβαια, η επαναφοίτηση δεν κρίνεται απαραίτητη όταν το παιδί υποστηρίζεται από ένα μαθησιακό πλαίσιο το οποίο λαμβάνει υπόψη τις εμπειρίες, τις ανάγκες και το επίπεδο ανάπτυξης και ωριμότητάς του. Η επαναφοίτηση χωρίς υποστηρικτικό πλαίσιο είναι δυνατό να εγκλωβίσει το παιδί σε επανάληψη γνωστικών δραστηριοτήτων, να έχει αρνητικές επιπτώσεις στον ψυχικό του κόσμο και να το οδηγήσει σε απόσυρση από τη διαδικασία μάθησης.
Εάν το παιδί βρεθεί στην Α’ Δημοτικού ανέτοιμο να φοιτήσει, είναι πολύ πιθανό να βιώσει έντονο ψυχολογικό στρες. Αισθάνεται ότι δεν ανταποκρίνεται στις σχολικές υποχρεώσεις του αλλά και στις προσδοκίες των γονιών του. Σαν αποτέλεσμα μπορεί να υπάρξει σχολική άρνηση και φοβία, δηλαδή φόβος του παιδιού να πάει στο σχολείο και έντονη δυσαρέσκεια να αποχωριστεί τους γονείς του και το οικείο του περιβάλλον.
Ας βοηθήσουμε λοιπόν το παιδί μας να έχει μια όσο το δυνατό πιο ευχάριστη και ομαλή ένταξη στη σχολική του ζωή!
Εάν επιθυμείτε να αξιολογηθεί η σχολική ετοιμότητα του παιδιού σας ή/και να συμμετέχει στο Πρόγραμμα Προετοιμασίας Νηπίων για την Α’ Δημοτικού, μπορείτε να επικοινωνήσετε στα παρακάτω στοιχεία:
τηλέφωνο: 69 07 13 85 01
mail: info@anagnostopoyloy.gr
ή να στείλετε μήνυμα στη σελίδα μας στο Facebook.
Μάθετε Περισσότερα
“Έχει πολλές δυσκολίες στο σχολείο. Είναι ‘κακός’ μαθητής;”
Μόλις πέρασε το πρώτο τρίμηνο και ήδη έχει βγει η ετυμηγορία. Οι βαθμοί στον έλεγχο είναι πολύ χαμηλοί και η δασκάλα του σχολιάζει ότι “δε μελετά αρκετά” και “δεν συμμετέχει στην τάξη”. Εσείς πανικοβάλλεστε ήδη για το ποιο θα είναι το ακαδημαϊκό και επαγγελματικό του μέλλον.
Πώς αντιλαμβανόμαστε ότι ένα παιδί αντιμετωπίζει δυσκολίες;
-Στο νηπιαγωγείο η νηπιαγωγός σας έχει επισημάνει ότι το παιδί δεν παρακολουθεί τις ομαδικές δραστηριότητες, δεν υπακούει στις οδηγίες της, απομονώνεται και κλείνεται στον εαυτό του, δε συγκεντρώνεται, είναι επιθετικό, καταστρέφει τη δουλειά του ή τη δουλειά των άλλων…
-Στην πρώτη δημοτικού, η δασκάλα σας ενημερώνει σχετικά με την εργασία και τη συμπεριφορά του παιδιού.
Αντιμετωπίζει δυσκολίες. Γιατί;
-Το παιδί είναι μικρότερο σε ηλικία από τα υπόλοιπα παιδιά, δεν έχει την ίδια ωριμότητα ή την ίδια αυτονομία, κουράζεται ευκολότερα από τους συμμαθητές του.
–Δεν έχει ακόμη καταλήξει στην πλευρίωσή του, αν είναι δεξιόχειρας ή αριστερόχειρας, στο γράψιμο και αποσυντονίζεται.
–Το λεξιλόγιό του δεν είναι ακόμη αρκετά πλούσιο ή έχει κάποια δυσκολία στο λόγο (πχ. τραύλισμα).
-Δε νιώθει άνετα με το σώμα του, είναι ντροπαλό, δεν μπορεί να πάρει πρωτοβουλίες και δε συμμετέχει αρκετά στα ομαδικά παιχνίδια. Ή, αντίθετα, είναι ιδιαίτερα “ενεργητικό”, υπερκινητικό, ασταθές και με έλλειψη συγκέντρωσης σε πιο διανοητικού χαρακτήρα δραστηριότητες.
–Μόλις μετακομίσατε, μόλις απόκτησε ένα αδερφάκι, μόλις πήρατε διαζύγιο ή πέθανε κάποιος από τους παππούδες.
–Εξασκείτε (συνειδητά ή ασυνείδητα) πάνω στο παιδί μια πίεση σε σχέση με ένα ιδανικό πρότυπο το οποίο επιθυμείτε να το δείτε να το ακολουθεί. Το παιδί το νιώθει, κι αυτό οδηγεί στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Αντί να ενδυναμώνουμε την αυτοπεποίθησή του, ενθαρρύνουμε το παιδί να υιοθετήσει καταστροφικές συμπεριφορές, όπως ο φόβος της αποτυχίας ή η φυγή μπροστά στον κίνδυνο. Τοποθετώντας πολύ ψηλά την επιτυχία, το παιδί γίνεται πολύ ευάλωτο απέναντι στην αποτυχία. Διδάσκοντας, όμως, στο παιδί την αξία της συγκέντρωσης, της στρατηγικής και της μελέτης για να πετύχει καλά αποτελέσματα, το ενθαρρύνουμε να υποστηρίζει τους στόχους του και τη φιλοδοξία του και να διατηρεί τις επιτυχίες του. Έτσι, ο μαθητής που επαινείται για τις προσπάθειές του, αντί για την καλή βαθμολογία, επικεντρώνεται στο στόχο της μάθησης και στις στρατηγικές που χρειάζεται να χρησιμοποιήσει για να επιτύχει.
–Το παιδί σας βρίσκεται στο επίκεντρο κάποιας παιδαγωγικής διαμάχης ανάμεσα στον πατέρα του και εσάς, διαμάχης που δεν το αφήνει ελεύθερο να μάθει.
–Φορτώσατε τον ελεύθερο χρόνο του παιδιού με υπουργικό πρόγραμμα, πιάνο, χορό, ξένες γλώσσες, μπάσκετ, και έχει τόσο πολλά να κάνει μετά το σχολείο, που στην τάξη ξεκουράζεται.
Τι μπορείτε να κάνετε
Το παιδί διαθέτει μια ολόκληρη χρονιά για να αφομοιώσει το πρόγραμμα και τις απαραίτητες γνώσεις. Το παιχνίδι δεν έχει κριθεί από τα Χριστούγεννα, κι ακόμη λιγότερο από νωρίτερα.
Κάντε μια συνάντηση με τη δασκάλα για να μάθετε περισσότερα. Εξηγήστε στο παιδί ότι θα συναντήσετε τη δασκάλα, όχι για να το ελέγξετε, αλλά με σκοπό να συνεργαστείτε μαζί της. Πείτε του: “Θα πάμε να δούμε τη δασκάλα σου γιατί μας φαίνεται στον πατέρα σου κι εμένα, ότι δεν είσαι πολύ άνετος και πως πρέπει να δούμε πού βρίσκεσαι”.
Την ημέρα της συνάντησης πηγαίνετε, εάν είναι δυνατό και οι δύο γονείς, και συζητήστε με τη δασκάλα σχετικά με τη συμμετοχή του παιδιού στις γραπτές και προφορικές εργασίες (εάν υπάρχει κάποια δυσκολία σε σχέση με τα άλλα παιδιά στην ανάγνωση, στο γράψιμο κλπ., εάν έχει δυσκολίες στον κινητικό συντονισμό, εάν ξεχωρίζει το δεξί από το αριστερό) και τη συμπεριφορά του (αν σέβεται τους κανονισμούς, αν έχει φίλους, πώς τα πηγαίνει με τη δασκάλα του).
Να ακούσετε τις παρατηρήσεις της δασκάλας αλλά να μη βγάλετε βιαστικά πανικόβλητα συμπεράσματα. Αν η δασκάλα σας προειδοποιεί, είναι για να σας επιτρέψει να βοηθήσετε το παιδί σας, όχι για να το χαντακώσει. Ακόμη, μην αρχίσετε τις ενοχοποιητικές κουβέντες. Μην πείτε στο παιδί “Δε θα κάνεις τίποτα στη ζωή σου!” ή ακόμη χειρότερα “Μετά από όλα αυτά που κάνουμε για σένα!”. Μην τιμωρείτε το παιδί γιατί έτσι δεν μπορεί να νιώσει χαρούμενο που μαθαίνει και αποθαρρύνεται.
Συχνά μια μικρή αλλαγή αρκεί για να βελτιωθεί η κατάσταση, πχ. μια διαφορετική οργάνωση του προγράμματος της μελέτης ή του ελεύθερου χρόνου. Σκεφτείτε. Ενδιαφερθείτε για τα πράγματα που μαθαίνει, για τις γνώσεις του, τις συγκινήσεις του, το περιεχόμενό τους, το νόημά τους, πολύ περισσότερο απ’ ό, τι για τη μορφή και τα επιμέρους αποτελέσματα.
Εάν η κατάσταση δε δείχνει βελτίωση
Οι σχολικές δυσκολίες μπορεί να χρειάζονται την επίβλεψη κάποιου ειδικού. Μη διστάσετε να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία που θα μπορέσει να κάνει μια σωστή διάγνωση και να σας συμβουλεύσει πώς να βοηθήσετε το παιδί σας.
Να θυμάστε ότι κάθε περίοδος εκμάθησης περιλαμβάνει επιτυχίες και αποτυχίες και πως όλα τα παιδιά δεν μπορούν να είναι άριστοι μαθητές. Η ανάπτυξη και η πνευματική άνθηση του παιδιού δεν ακολουθούν μια ευθεία γραμμή. Το παιδί δεν είναι μια “μηχανή” βαθμών και η σχολική του διαδρομή όπως και το μέλλον του δε συνοψίζονται σε βαθμούς και παρατηρήσεις. Μάθετε να συγχαίρετε το παιδί σας για τις άλλες του κατακτήσεις (αυτονομία, εξωσχολικές δραστηριότητες κλπ.), την περιέργειά του, την αίσθηση παρατηρητικότητάς του και την ευαισθησία του (αίσθηση της φιλίας, σεβασμό των άλλων, γενναιοδωρία).
Διαβάστε ακόμη:
Τι συμβαίνει στο γραφείο του ψυχολόγου: Tι να πω στο παιδί μου
Μάθετε Περισσότερα
«Μαμά, βαριέμαι να διαβάσω.»
Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας με το σχολικό διάβασμα
Μία από τις συχνότερες αιτίες διένεξης ανάμεσα σε παιδιά και γονείς είναι η σχολική μελέτη. Τα παιδιά είναι άνθρωποι και οι άνθρωποι είναι από τη φύση τους αναβλητικοί και προτιμούν τη διασκέδαση από τη δουλειά. Εγκλωβισμένα όλη μέρα στους τέσσερις τοίχους μιας τάξης, το τελευταίο που θέλουν είναι να ανοίξουν πάλι βιβλίο. Τι γίνεται, λοιπόν, όταν το παιδί αρνείται να καθίσει για μελέτη και η υπομονή σας εξαντλείται;
Υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε για να γίνει το παιδί σας πιο υπεύθυνο όσον αφορά τις σχολικές του υποχρεώσεις. Είναι σημαντικό να γίνει μια καλή αρχή, ήδη από την πρώτη δημοτικού. Όμως, αν αυτό δεν έχει συμβεί, ποτέ δεν είναι αργά.
Το μυστικό για να γίνεται κάτι σταθερά είναι να γίνει μέρος μιας ρουτίνας. Έτσι, το παιδί δε θα προβληματιστεί για το πότε θα μελετήσει. Θα ξέρει ότι έχει ένα πρόγραμμα να τηρήσει και τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα για σας.
Συμφωνήστε σε μια σταθερή ώρα κατάλληλη για να ξεκινά η μελέτη. Συζητήστε μαζί εναλλακτικές λύσεις: λίγο μετά το φαγητό, πριν ή μετά το αγαπημένο τηλεοπτικό πρόγραμμα, μετά από μια ώρα παιχνίδι.
Περικόψτε την ενασχόληση με τις οθόνες. Κάντε ένα πρόγραμμα για την τηλεόραση και τον υπολογιστή. Για παράδειγμα, μία ώρα την ημέρα και ποτέ μετά τις επτά το βράδυ.
Ορίστε ένα σταθερό χώρο μελέτης. Το γραφείο στο δωμάτιό του είναι ιδανικό για το σκοπό αυτό, καθώς εκεί μπορεί να απλώσει βιβλία και σημειώσεις και κλείνοντας την πόρτα να περιορίσει τα ερεθίσματα που αποσπούν την προσοχή.
Ο βαθμός συγκέντρωσης ενισχύεται με συχνά και σύντομα διαλείμματα. Περίπου κάθε μισή ώρα για το δημοτικό και ανά μία ώρα για γυμνάσιο – λύκειο. Η πολύωρη μελέτη δυσκολεύει τη συγκέντρωση.
Όταν το παιδί ολοκληρώνει το διάβασμά του να ακολουθεί μια επιβράβευση (πχ. να παίξει με το αγαπημένο του παιχνίδι).
Παράλληλα, μπορείτε να του διδάξετε κάποιες τεχνικές μελέτης, όπως να μελετά τα πιο δύσκολα ή βαρετά μαθήματα στην αρχή που είναι πιο ξεκούραστο, να αποφεύγει την ‘παπαγαλία’, να κάνει επανάληψη, να υπογραμμίζει τα βασικά σημεία ενός κειμένου και να εντοπίζει τις έννοιες – κλειδιά.
Είναι ξεκάθαρο ότι το διάβασμα είναι ευθύνη του ίδιου του παιδιού. Δε διαβάζετε όλοι μαζί τα μαθήματα της επόμενης μέρας! Αυτό δε σημαίνει ότι αφήνετε το παιδί στη μοίρα του αλλά ότι παρεμβαίνετε μονάχα όπου χρειάζεται ανάλογα με την ηλικία του, πχ. περισσότερη βοήθεια στην πρώτη δημοτικού αλλά στην τετάρτη περισσότερη αυτονομία.
Είναι σημαντικό να μη μεταφέρετε δικές σας αγωνίες για το σχολείο στα παιδιά και να μην έχετε υπερβολικά υψηλές προσδοκίες. Δεν γίνεται και δε χρειάζεται να είναι όλοι πρώτοι και τέλειοι. Οι αρνητικοί χαρακτηρισμοί και οι συγκρίσεις με άλλα παιδιά ή τα αδέρφια δε βοηθούν καθόλου.
Είναι καιρός να αφήσουμε πίσω μας το μύθο που λέει ότι όσο πιο καλούς βαθμούς παίρνεις, τόσο πιο επιτυχημένος γίνεσαι. Επιστημονικές μελέτες αποδεικνύουν ότι ευτυχισμένοι και επιτυχημένοι δεν είναι αυτοί που αρίστευσαν στο σχολείο και τις σπουδές τους αλλά εκείνοι που ακόμη κι αν δεν τα πήγαιναν καλά, είχαν καλή σχέση με τον εαυτό τους και τους άλλους.
Δίνετε λοιπόν στο παιδί σας κάθε ευκαιρία να χαίρεται, να δημιουργεί, να κοινωνικοποιείται. Να θυμάστε ότι η κυρίως δουλειά σας ως γονείς είναι να του αναπτύξετε τα αισθήματα της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης. Αυτά αποτελούν τα καλύτερα και τα σημαντικότερα εφόδια στη ζωή και τα χαρακτηριστικά που κάνουν τους ευτυχισμένους και επιτυχημένους ανθρώπους!