Αντίσταση στη θεραπεία: γιατί συμβαίνει;
Γιατί οι άνθρωποι προβάλλουν αντίσταση στο να ξεκινήσουν ψυχοθεραπεία; Είναι γεγονός πως όλοι οι άνθρωποι αντιστεκόμαστε να ξεκινήσουμε θεραπεία με έναν ψυχολόγο – ναι, ακόμη κι εμείς οι ίδιοι οι θεραπευτές μπορεί να δυσκολευτούμε αρχικά. Είναι αμέτρητες οι φορές που βρίσκομαι κάπου κοινωνικά και αναφέρω ότι είμαι ειδικός ψυχικής υγείας και ακούω την απάντηση “ναι, κι εγώ χρειάζομαι ψυχολόγο”. Είναι επίσης μηδαμινές οι φορές που αυτά τα πρόσωπα, αν και ειλικρινή ως προς την προηγούμενη δήλωσή τους, αναζητούν πραγματικά να ξεκινήσουν θεραπευτικές συνεδρίες με κάποιον ψυχολόγο. Από πού πηγάζει αυτή η αντίσταση και πώς εκφράζεται λοιπόν;
“Τα προβλήματά μου δεν είναι τόσο σοβαρά.”
Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικά θέματα να τον απασχολούν. Δεν είναι διαγωνισμός. Θα περπατούσατε με χαλίκια στα παπούτσια σας;
“Θα πρέπει να είμαι ικανός να λύσω μόνος μου τα προβλήματά μου.”
Κανείς δεν γνωρίζει τα πάντα και δεν χρειάζεται. Όταν έχει βλάβη το αυτοκίνητό μας απευθυνόμαστε σε μηχανικό. Όταν υπάρχουν συναισθηματικά ζητήματα που μας απασχολούν, ένα άτομο εκπαιδευμένο μπορεί να μας καθοδηγήσει με μια πιο αντικειμενική κρίση.
“Αν ξεκινήσω θεραπεία, θα πρέπει να συνεχιστεί για πάντα;”
Όχι, αν δεν θέλετε. Μπορεί να έχετε ένα πολύ συγκεκριμένο ζήτημα να σας απασχολεί ή μετά από ένα διάστημα συνεδριών να αισθανθείτε ότι δεν χρειάζεστε άλλη υποστήριξη. Η σχετική συζήτηση με τον ψυχολόγο σας θα σας βοηθήσει να κρίνετε για πόσο θα συνεχίσετε.
“Θα πρέπει να αποκαλύψω όλες τις απόκρυφες σκέψεις στον ψυχολόγο μου.”
Η αλήθεια είναι πως αντίθετα με ό,τι ακούγεται οι ψυχολόγοι δε διαβάζουμε τη σκέψη. Οπότε θα πρέπει να μας δώσετε εσείς τις σχετικές πληροφορίες. Σε καμία περίπτωση δεν πιέζουμε να μάθουμε με το ζόρι όλα τα εσώψυχά σας. Μπορείτε να μας πείτε μέχρι εκεί που θέλετε, εμείς ακολουθούμε το δικό σας ρυθμό. Μας αρκεί να είστε, κατά το δυνατόν. ειλικρινείς στις δηλώσεις σας.
“Θα αισθάνομαι ότι με κρίνουν.”
Όχι, ο ψυχολόγος δεν είναι εκεί για να σας κρίνει, ούτε είναι υπεράνω των ανθρώπων που ζητούν τη βοήθειά του. Η θεραπευτική σχέση είναι ισότιμη και αυτό στο οποίο εκπαιδευόμαστε μια ζωή είναι η ενσυναίσθηση και η κατάλληλη ανταπόκριση, όχι η κατάκριση.
“Ανησυχώ ότι ο ψυχολόγος μου θα γίνει το “δεκανίκι” μου.”
Κάθε ψυχολόγος που σέβεται το επάγγελμά του έχει ως στόχο του και στόχο σας να τον χρειάζεστε σταδιακά όσο γίνεται και λιγότερο.
“Εάν μιλήσω για κάτι, θα αισθάνομαι πως πρέπει να κάνω κάποιες αλλαγές.”
Δε θα σας πιέσουμε να κάνετε αλλαγές. Όλοι αισθανόμαστε άγχος και φόβο μπροστά στις αλλαγές γιατί είναι άγνωστο το τι φέρνουν. Είναι απόλυτα λογικό να φοβάστε όποτε βρίσκεστε σε άγνωστα εδάφη. Όλοι οι άνθρωποι φοβούνται όταν βρίσκονται σε άγνωστα εδάφη.
“Με ανησυχεί το τι μπορεί να μάθω για τον εαυτό μου.”
Όλοι έχουμε τη σκοτεινή μας πλευρά. Δεν είναι πάντα ευχάριστη. Γνωρίζοντας όμως καλύτερα τον εαυτό μας, τις δυνατότητες, τις αδυναμίες, τις σκοτεινές γωνιές μας, είναι ένα ακαταμάχητο όπλο για φέρουμε την πληρότητα στη ζωή μας.
“Έχω ανάμεικτα συναισθήματα σχετικά με το να ξεκινήσω συμβουλευτική ή ψυχοθεραπεία, μήπως αυτό σημαίνει πως δεν είναι για μένα;”
Τα ανάμεικτα συναισθήματα έχουν να κάνουν με τα περί αλλαγής και φόβου που αναφέρθηκαν νωρίτερα. Η συμβουλευτική και η ψυχοθεραπεία είναι μια αλλαγή στη ζωή μας η οποία μόνο θετικά μπορεί να μας αποφέρει και, ναι, είναι για σένα όπως είναι για όλους. Εάν υπερβούμε την εσωτερική μας αντίσταση στη θεραπεία, που ουσιαστικά είναι ο φόβος για το άγνωστο, θα μπορέσουμε να γευτούμε τα πλούσια πλεονεκτήματά της. Τα πλεονεκτήματα της ψυχολογικής θεραπείας, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν: μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, ενισχυμένη θετική διάθεση, μειωμένο άγχος και κατάθλιψη, πιο αποτελεσματική λήψη αποφάσεων, βελτιωμένες διαπροσωπικές σχέσεις, αυξημένη εργασιακή ικανοποίηση.
Μάθετε Περισσότερα
Γιατί πρέπει να μάθετε να λέτε «όχι» στο παιδί σας
Το παιδί σας απαιτεί συνέχεια μικροπράγματα ή προσπαθεί να παραβεί τους κανόνες σας (να μαζεύει τα παιχνίδια του, να πέφτει νωρίς για ύπνο κλπ.) κι εσείς αισθάνεστε ότι υποχωρείτε πολύ συχνά.
Η αδυναμία σας να πείτε «όχι» στο παιδί σας μπορεί να εκφράζει ενοχές γιατί δεν το βλέπετε πολύ και δε θέλετε να το «τυραννάτε», αμφιβολίες και αντίδραση σε σχέση με τη δική σας πιθανή αυστηρή ανατροφή, εξουθένωση και έλλειψη αντοχών να μπείτε σε ένα παιχνίδι εξουσίας ή ακόμη και βιασύνη γιατί δε μπορείτε πχ. να χρονοτριβείτε δυο ώρες με το πρωινό ντύσιμο και προτιμάτε να το κάνετε οι ίδιοι.
Γιατί είναι ανάγκη να μάθετε να λέτε «όχι» και να βάζετε όρια
Όταν του λέτε «όχι», βοηθάτε το παιδί σας να χτίσει την προσωπικότητά του και να εξελιχθεί σε ένα συγκροτημένο, υπεύθυνο και ανεξάρτητο άτομο. Η ματαίωση και η απαγόρευση αφορούν απαραίτητες εμπειρίες για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού σας το οποίο πρέπει να μάθει να παραιτείται από την άμεση ικανοποίηση καθεμιάς επιθυμίας του.
Αντίθετα απ’ ό, τι ίσως πιστεύετε, το «όχι» καθησυχάζει τα παιδιά. Τα όρια που θέτετε δίνουν στο παιδί ένα αίσθημα ασφάλειας, και όχι ταπείνωσης όπως ίσως πιστεύετε. Όταν μένετε σταθεροί στο στόχο που βάλατε πριν από την κρίση, χωρίς να υποχωρείτε μπροστά στις εκρήξεις θυμού του, δίνετε στο παιδί σας τα πρώτα σημεία αναφοράς. Από την άλλη, ένα παιδί που βλέπει πως με τα ουρλιαχτά του πετυχαίνει το στόχο του τελικά, θα αισθανθεί άγχος λόγω της απουσίας ορίων σε αυτή του την παντοδυναμία. Το να κατανοούμε τις ανάγκες του παιδιού δε συνεπάγεται υποχωρητικότητα και ασυδοσία.
Βάζοντας όρια αποφεύγετε την παγίδα του «γονιού-φίλου». Όταν κανείς είναι «γονιός-φίλος» είναι σα να αντιμετωπίζει το παιδί του ισότιμα, ως συνομήλικο φίλο, δηλαδή ως ολοκληρωμένο άτομο. Αυτό σημαίνει ότι παραγνωρίζονται τα ψυχολογικά στάδια της ανάπτυξης του παιδιού. Το παιδί έχει ανάγκη έναν αποφασιστικό γονέα, που παραμένει σταθερά στη θέση του, ένα γονέα ενήλικο πάνω στον οποίο θα μπορέσει όποτε το χρειαστεί να στηριχτεί.
Όταν εκπληρώνετε κάθε επιθυμία του παιδιού σας, το μεγαλώνετε σε έναν απατηλό κόσμο όπου θεωρεί ότι μπορεί να κάνει τα πάντα. Αυτό εμποδίζει το παιδί να βιώσει την πραγματικότητα και το καθιστά ανίκανο να ανεχτεί τις απαγορεύσεις, τις στερήσεις και τις ματαιώσεις. Κατά την εφηβεία, ένα παιδί που έχει στερηθεί τα παραπάνω είναι πιθανό να μπει στον πειρασμό να τα αναζητήσει ακόμη και μέσα από αντικοινωνικές συμπεριφορές.
Όταν θέτετε όρια στο παιδί σας, σταματάτε να δυσκολεύετε τη ζωή σας. Το να υποχωρείτε μονίμως καταντάει σκλαβιά. Στο τέλος, συνειδητά ή ασυνείδητα, καταλήγει κανείς να μισεί τον τύραννό του.
Μάθετε Περισσότερα
Πώς να μιλήσετε στα παιδιά σας για το διαζύγιο: β’ μέρος
6. Συζητήστε μαζί με τα παιδιά σας για τις αλλαγές που θα επέλθουν στη ζωή όλων από εδώ και πέρα. Τα παιδιά θα πρέπει να είναι ενήμερα ότι θα ρυθμίσετε κάθε λεπτομέρεια σχετικά με το πού θα μένουν και ποιο θα είναι το πρόγραμμα όλων. Εάν έχετε ήδη κάποια πράγματα υπόψη σας, καλό θα ήταν να τους τα ανακοινώσετε. Δώστε τους να καταλάβουν ότι θα ακούσετε και τη δική τους γνώμη σχετικά με αυτές τις αλλαγές. Αποφύγετε να ρωτήσετε τα παιδιά σας με ποιον γονιό θέλουν να μείνουν ή πόσο χρόνο θέλουν να περνάνε με τον καθένα σας. Αυτό που χρειάζεται να τους δώσετε είναι όσο γίνεται περισσότερα στοιχεία για το σπίτι που θα μένουν, τις μετακινήσεις, το γενικό πρόγραμμά τους. Είναι πιθανό να ανησυχούν για ζητήματα που αφορούν τα παιχνίδια, το δωμάτιό τους, τα κατοικίδια, τους φίλους τους. Δώστε στα παιδιά τη διαβεβαίωση ότι θα κάνετε ό, τι είναι δυνατό για να διαταράξετε όσο γίνεται λιγότερο τη ζωή και την καθημερινότητά τους. Ακόμη, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι δε θα τα χωρίσετε από τα αδέρφια τους. Τα παιδιά βοηθούνται πάρα πολύ να ξεπεράσουν το διαζύγιο των γονιών τους όταν είναι μαζί με τα αδέρφια τους.
7. Παροτρύνετε τα παιδιά να σας κάνουν ερωτήσεις για οτιδήποτε τα απασχολεί. Είναι πολύ σημαντικό να τα ενθαρρύνετε κατά τη διάρκεια της συζήτησης να σας κάνουν ερωτήσεις, καθώς πολλά παιδιά, ειδικά τα μικρότερα, δεν αντιλαμβάνονται την έννοια του διαζυγίου και ανησυχούν άδικα. Αρκετοί γονείς θεωρούν ότι γνωρίζουν τι νιώθουν και σκέφτονται τα παιδιά τους, αλλά στην πορεία αντιλαμβάνονται ότι έχουν πέσει έξω. Για παράδειγμα, κάποιοι γονείς εξηγούσαν στην κόρη τους το νέο καθημερινό της πρόγραμμα, πώς θα την πήγαιναν σχολείο και πώς θα την έπαιρναν όταν σχολούσε. Το κορίτσι άκουγε σκεπτικό και λυπημένο και οι γονείς νόμιζαν ότι ανησυχούσε για τις διαφορετικές διαδρομές για το σχολείο. Όταν τη ρώτησαν σχετικά, το κορίτσι απάντησε ότι ανησυχούσε πού θα μένει το σκυλάκι της και πώς θα μπορούσε να το βγάζει κάθε μεσημέρι βόλτα όπως έκανε μέχρι τότε.
8. Μην αρχίσετε να ρίχνετε το φταίξιμο ο ένας στον άλλο. Η διαδικασία της συζήτησης θα είναι δύσκολη ειδικά όταν τα παιδιά σας ρωτήσουν «γιατί» χωρίζετε. Θα πρέπει να τους απαντήσετε με ειλικρίνεια χωρίς όμως να τα εμπλέξετε σε τυχόν δικές σας διαμάχες. Έχει μεγάλη σημασία να μην αντιληφθούν ότι ρίχνετε το φταίξιμο ο ένας στον άλλο. Τα παιδιά χρειάζεται να νιώθουν ότι μπορούν να αγαπούν και να αγαπιούνται και από τους δύο τους γονείς. Κατηγορώντας τον άλλο γονιό τα παιδιά μπορεί να θεωρήσουν ότι κατηγορείτε κι εκείνα. Δε χρειάζεται να τους πείτε ψέματα, απλά παραδεχτείτε ότι υπάρχουν κάποια ζητήματα τα οποία είναι πιο προσωπικά και δε μπορείτε να τα μοιραστείτε μαζί τους. Ακόμη, προσπαθήστε να απαντάτε με ειλικρίνεια στις ερωτήσεις των παιδιών σας αποφεύγοντας όμως να τα βομβαρδίσετε με άχρηστες πληροφορίες.
Σε περίπτωση που είστε ήδη σε διάσταση ή έχετε πάρει διαζύγιο και νιώθετε ότι δε λειτουργήσατε σωστά συζητώντας με τα παιδιά: Ίσως να μην συζητήσατε μαζί τους ξεκάθαρα ή να κάνατε άσχημα σχόλια για τον άλλο γονέα. Δεν είναι αργά να επανορθώσετε. Καθίστε μαζί με τον άλλο γονιό και μιλήστε στα παιδιά σας.
9. Ακούστε τα παιδιά σας και παρατηρήστε τα με προσοχή. Το διαζύγιο προκαλεί στα παιδιά διάφορα συναισθήματα. Μπορεί να στενοχωρηθούν, να ανησυχήσουν, να θυμώσουν, να μπερδευτούν, να εκπλαγούν, να απελπιστούν, να ανακουφιστούν. Υπάρχουν παιδιά τα οποία δε θα δείξουν τίποτε από αυτά. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχουν επηρεαστεί ή δεν έχουν έντονα συναισθήματα. Κλείνονται στον εαυτό τους για να προστατευθούν ή αισθάνονται τόσο καταβεβλημένα που αδυνατούν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Κάθε παιδί αντιδρά με διαφορετικό τρόπο. Προσπαθήστε να καταλάβετε πώς αισθάνονται ανάλογα με αυτά που ακούτε και βλέπετε. Λάβετε υπόψη αυτά που σας λένε, τον τόνο της φωνής τους, τις εκφράσεις του προσώπου τους, τη γλώσσα του σώματός τους. Αν δείχνουν μπερδεμένα δώστε τους χρόνο. Δείξτε τους ότι είστε κοντά τους και διαθέσιμοι να συζητήσετε όποτε το θελήσουν.
10. Μιλήστε με τα παιδιά σας ξανά και ξανά και ξανά. Από τη στιγμή που θα τους μιλήσετε για το διαζύγιο, πρέπει να γνωρίζετε ότι θα χρειαστεί να συζητήσετε ακόμη πολλές φορές μαζί τους. Άλλες κουβέντες θα είναι προγραμματισμένες και άλλες αυθόρμητες. Αυτό μπορεί να γίνεται για εβδομάδες, μήνες ή ακόμη και χρόνια. Μια συζήτηση δε μπορεί να λύσει τα πάντα. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και έχει τις δικές του ανάγκες. Ορισμένα παιδιά χρειάζονται να συζητήσετε μαζί τους ξανά και ξανά και κάποια άλλα όχι. Εσείς γνωρίζετε τα παιδιά σας καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο.
Διαβάστε επίσης:
Μάθετε Περισσότερα
Πώς να μιλήσετε στα παιδιά σας για το διαζύγιο: α’ μέρος
Στο άρθρο αυτό θα αναφερθούν κάποιες γενικές συμβουλές για το πώς να μιλήσετε στα παιδιά σας για το διαζύγιο. Το τι ακριβώς πρέπει να πείτε στο παιδί σας εξαρτάται, βέβαια, από την ηλικία του. Όσα αναφέρονται στο άρθρο που ακολουθεί αφορούν τόσο αυτούς που έχουν ήδη πάρει διαζύγιο όσο και εκείνους που ζουν σε διάσταση με τους/ τις συζύγους τους.
1. Θα πρέπει να είστε παρόντες και οι δύο γονείς. Όσο δυσάρεστο και δύσκολο αν σας φαίνεται αυτό, θα πρέπει να παραμερίσετε τα αρνητικά σας συναισθήματα και να μιλήσετε και οι δύο μαζί στα παιδιά σας. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να είστε ήρεμοι και να έχετε αυτοπεποίθηση κατά τη διάρκεια της συζήτησης αυτής. Τα παιδιά σας χρειάζονται να γνωρίζουν ότι μπορούν να σας εμπιστευτούν και να στηριχτούν σε σας, ειδικά σε τέτοιες κρίσιμες στιγμές. Φροντίστε, ακόμη, να υπάρχει ησυχία στο σπίτι όταν θα κάνετε αυτή τη συζήτηση και μην επιτρέψετε έξωθεν διακοπές.
Σε περίπτωση που είστε μόνοι σας και το βάρος της συζήτησης πέφτει όλο σε σας: Αποφύγετε να ρίξετε το φταίξιμο στον άλλο γονιό, πείτε τους ότι η απόφαση του διαζυγίου πάρθηκε αμοιβαία και βεβαιώστε τα παιδιά σας ότι θα σας βλέπουν και τους δύο, εάν φυσικά κάτι τέτοιο αληθεύει. Ακόμη, πείτε στα παιδιά ότι γνωρίζετε πως αγαπούν και τον άλλο γονιό, ότι αυτό δεν είναι πρόβλημα και ότι μπορούν να ρωτήσουν ό, τι θέλουν και τους δυο γονείς.
2. Κάντε τη συζήτηση αυτή με όλα σας τα παιδιά. Είναι πολύ σημαντικό όταν θα ακούσουν τα νέα για πρώτη φορά να είναι όλα μαζί. Στην πορεία είναι βέβαιο ότι θα προκύψει η ανάγκη να συζητήσετε και με το καθένα ξεχωριστά. Εάν, όμως, προσπαθήσετε από την αρχή να εξηγήσετε χωριστά στο κάθε παιδί τι έχει συμβεί, είναι πιθανό να παρουσιαστούν διάφορα προβλήματα τα οποία θα περιπλέξουν την κατάσταση. Για παράδειγμα, εάν μιλήσετε πρώτα στο μεγαλύτερο παιδί ζητώντας του παράλληλα να μην το πει στα μικρότερα αδέρφια του, το παιδί ίσως θεωρήσει ότι το διαζύγιο είναι κάτι κρυφό, το οποίο δεν πρέπει να συζητάει ανοικτά στην οικογένεια. Εάν από την άλλη το «μαρτυρήσει» στα μικρότερα αδέλφια του, ίσως εκείνα αισθανθούν παραμελημένα και να ανησυχήσουν ακόμη πιο πολύ.
3. Να είστε ειλικρινείς και να δίνετε πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά. Εξηγήστε στα παιδιά ότι παίρνετε διαζύγιο και ότι αυτό έχει ως συνέπεια ότι θα ζουν σε δύο διαφορετικά σπίτια. Βεβαιώστε τα ότι προσπαθήσατε πολύ για να τα βρείτε αλλά δεν τα καταφέρατε. Ωφελεί να γνωρίζουν ότι λυπάστε που ο γάμος σας δεν εξελίχτηκε τόσο καλά και ότι το διαζύγιο είναι η καλύτερη για όλους σας λύση. Εάν, προτού αποφασίσετε να χωρίσετε, συμβουλευτήκατε έναν ειδικό, θα ήταν καλό να τους το αναφέρετε. Είναι καλό τα παιδιά να γνωρίζουν ότι όλα αυτά δεν είναι εύκολα για εσάς. Θα πρέπει να τους εξηγήσετε τι συμβαίνει, πόσο επηρεάζεται η δική τους ζωή και, φυσικά, να τα διαβεβαιώσετε ότι συνεχίζετε να τα αγαπάτε και να τα φροντίζετε. Μην κάνετε το λάθος να τους μιλήσετε για θέματα τα οποία δεν αφορούν τα ίδια αλλά μονάχα τους δύο συζύγους, πχ. αν μόνο ο ένας θέλει το διαζύγιο.
4. Διαβεβαιώστε τα παιδιά σας ότι δε φταίνε αυτά για το διαζύγιο. Ίσως σας φαίνεται περίεργο αλλά σχεδόν όλα τα παιδιά κατηγορούν τον εαυτό τους για το διαζύγιο των γονιών τους. Πρέπει να τους υπενθυμίζετε ότι δεν έκαναν εκείνα κάτι που προκάλεσε το χωρισμό και δεν ευθύνονται σε τίποτε γι’ αυτό. Είναι πιθανό να χρειαστεί να δίνετε αυτή τη διαβεβαίωση για αρκετό καιρό.
5. Διαβεβαιώστε τα για την αγάπη σας. Τα παιδιά συχνά φτάνουν στο συμπέρασμα ότι, εφόσον ο μπαμπάς και η μαμά σταμάτησαν να αγαπούν ο ένας τον άλλο, θα σταματήσουν να αγαπούν κι εκείνα. Χρειάζεται, λοιπόν, να τους εξηγήσετε ότι ακόμη κι αν οι ενήλικες σταματήσουν να αγαπούν ο ένας τον άλλο, είναι αδύνατο να σταματήσουν να αγαπούν τα παιδιά τους.
Εάν για κάποιο λόγο ο ένας γονιός απουσιάζει και δεν έχει επαφή με τα παιδιά, εσείς διαβεβαιώστε τα ότι κι εκείνος τα αγαπάει.
Διαβάστε επίσης:
Μάθετε Περισσότερα