Γιατί είναι σημαντικό να μιλάμε στα παιδιά μας για το σεξ (και μάλιστα όσο γίνεται νωρίτερα)

Η σωστή πληροφόρηση σχετικά με τη σεξουαλικότητα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του κάθε ατόμου. Τα παιδιά μαθαίνουν σχετικά με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους: από τα λόγια, τις ματιές, τα συναισθήματα, τις πράξεις, από τους γονείς τους, από άλλους ανθρώπους, από το σώμα τους το ίδιο, από τον κόσμο που τα περιβάλλει. Τα μηνύματα που με όλους τους παραπάνω τρόπους λαμβάνουν τα παιδιά σε σχέση με το σεξ και τη δική τους προσωπική αξία, τα συνοδεύουν για πολλά χρόνια στη μετέπειτα ζωή τους και τα επηρεάζουν καθώς ενηλικιώνονται όσον αφορά τα συναισθήματα και τις πράξεις τους. Τα μηνύματα αυτά έχουν ακόμη επίδραση στον τρόπο επικοινωνίας μεταξύ γονέων και παιδιών, αλλά και στο βαθμό που αυτή είναι ουσιαστική κατά την εξαιρετικά σημαντική περίοδο της εφηβείας. Στις μέρες μας τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού θεωρούνται αποφασιστικής σημασίας και βαρύτητας για την ψυχοσυναισθηματική και τη σεξουαλική του εξέλιξη.

Η σεξουαλική αγωγή έχει καταστεί αντικείμενο μύθων, λανθασμένων δοξασιών και έντονων αμφισβητήσεων από τότε που πρωτοθεωρήθηκε σημαντικό να γνωρίζουν οι νέοι άνθρωποι «την αλήθεια για το σεξ». Ακόμα και στις μέρες μας, συναντάμε έντονες διαφωνίες σχετικά με το πόσο αναλυτικά και από ποια ηλικία θα πρέπει να διδάσκεται στο σχολείο το συγκεκριμένο θέμα. Μάλιστα, υπάρχουν ακόμη κάποιοι οι οποίοι υποστηρίζουν σθεναρά ότι δε θα πρέπει καθόλου να διδάσκεται. Ορισμένοι ανησυχούν μήπως η ενημέρωση σχετικά με το σεξ κάνει τα παιδιά να μεγαλώσουν πρόωρα. Εξακολουθούν να υφίστανται κατάλοιπα αντιλήψεων του περασμένου αιώνα, όπως για παράδειγμα η εντύπωση ότι το σεξ είναι κάτι κακό και ότι τα παιδιά θα πρέπει να προστατευτούν από αυτή τη «φοβερή αλήθεια».

Αν και οι παραπάνω ανησυχίες είναι κατανοητές, είναι απαραίτητο να τονιστεί ότι τα παιδιά δεν παθαίνουν κανένα κακό μαθαίνοντας την αλήθεια για το σεξ και τον έρωτα. Μια τέτοια γνώση δεν τους βάζει πονηρές ιδέες στο μυαλό ούτε εξαιτίας της θα μεγαλώσουν πρόωρα. Όλα τα παιδιά έχουν έμφυτη περιέργεια και μαθαίνουν για τη σεξουαλικότητα τόσο από τους γονείς τους όσο και από τον κόσμο γύρω τους, αν και  οι γονείς δεν το συνειδητοποιούν πάντοτε.

Ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν γι’ αυτό το θέμα είναι εξαιρετικά σημαντικός. Είναι απαραίτητο να υπάρχει μια θετική στάση και ζεστασιά στην επικοινωνία. Ακόμη, εάν θέλουμε τα παιδιά να απευθύνονται σε εμάς για όποιες απορίες έχουν σχετικά με το σεξ, ειδικά την περίοδο της εφηβείας, θα πρέπει από νωρίς να εισπράττουν ότι έχουμε τη διάθεση να συζητάμε μαζί τους γι’ αυτό το θέμα, όσο δύσκολο κι αν μοιάζει να το πετύχουμε.

Μία από τις μεγαλύτερες αντιφάσεις της σημερινής εποχής είναι το πόσο απροκάλυπτα παρουσιάζεται στα μέσα ενημέρωσης η σεξουαλικότητα σε αντιδιαστολή με τη μυστικότητα από την οποία περιβάλλεται στην ιδιωτική ζωή. Κυριολεκτικά κατακλυζόμαστε από την τηλεόραση, το σινεμά, το διαδίκτυο, τις διαφημίσεις, τα περιοδικά και τα τραγούδια. Χρήση του σεξ γίνεται με σκοπό να πωληθεί μια ευρεία γκάμα προϊόντων. Με αυτό τον τρόπο εμφανιζόμαστε όσον αφορά το κομμάτι της σεξουαλικότητας ως ενήμερη κοινωνία και με ελεύθερες αντιλήψεις. Παρ’ όλα αυτά, σε προσωπικό επίπεδο, πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν να συζητούν για το θέμα ή δένεται η γλώσσα τους όταν προσπαθούν να εκφράσουν στο σύντροφό τους συναισθήματα και επιθυμίες. Πολλοί αδυνατούν να κατανοήσουν πώς αισθάνεται ο σύντροφός τους. Τα σεξουαλικά προβλήματα και οι συνέπειές τους στις σχέσεις, πράγματα που απορρέουν από αυτή την αδυναμία έκφρασης, συνεπάγονται πολλή δυστυχία και συχνά τη διάλυση σχέσεων.

Πώς αποκτήθηκε αυτή η αδυναμία; Μα, φυσικά, μας τη μεταβίβασαν οι γονείς μας. Αν και οι γονείς σήμερα ανήκουν σε άλλη γενιά, πολλοί συνεχίζουν να βιώνουν τις ίδιες δυσκολίες. Μπορεί να προβληματίζονται αν πρέπει να μιλήσουν στα παιδιά τους για αυτά τα θέματα και πόσο να προχωρήσουν αυτές τις συζητήσεις. Αρκετοί αποφεύγουν τη συζήτηση αυτή εντελώς ή την αναβάλλουν μέχρις ότου είναι πλέον αργά για να γίνει. Το πρόβλημα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ότι τα παιδιά θα πάρουν αυτές τις πληροφορίες από κάποια άλλη πηγή. Με την αύξηση των τηλεοπτικών προγραμμάτων, των ηλεκτρονικών παιχνιδιών και την εξάπλωση της πορνογραφίας, βία και σεξ μπαίνουν στο κάθε σπίτι, ξεκάθαρα και ρεαλιστικά.

Εφόσον τα παιδιά μας κάνουν παρέα με άλλα παιδιά και θα γίνουν μέλη της σύγχρονης κοινωνίας, είναι ακόμη πιο επιτακτική η ανάγκη να συζητούν αυτά τα θέματα με τους γονείς τους και να αποκτήσουν κριτική ικανότητα. Η επικοινωνία είναι το πολυτιμότερο εργαλείο στις ενδοοικογενειακές σχέσεις. Να θυμάστε ότι πρωταρχική σημασία έχει να μπορούμε να συζητάμε για το σεξ και η οικειότητα και άνεση στη σχέση γονέα – παιδιού που δημιουργούνται από αυτή τη συζήτηση. Η μετάδοση πολύ αναλυτικών γνώσεων για όλα τα επιμέρους θέματα έρχεται σε δεύτερη μοίρα.

(σημ: η εικόνα είναι από το τaλκ magazine)