Αντίσταση στη θεραπεία: γιατί συμβαίνει;
Γιατί οι άνθρωποι προβάλλουν αντίσταση στο να ξεκινήσουν ψυχοθεραπεία; Είναι γεγονός πως όλοι οι άνθρωποι αντιστεκόμαστε να ξεκινήσουμε θεραπεία με έναν ψυχολόγο – ναι, ακόμη κι εμείς οι ίδιοι οι θεραπευτές μπορεί να δυσκολευτούμε αρχικά. Είναι αμέτρητες οι φορές που βρίσκομαι κάπου κοινωνικά και αναφέρω ότι είμαι ειδικός ψυχικής υγείας και ακούω την απάντηση “ναι, κι εγώ χρειάζομαι ψυχολόγο”. Είναι επίσης μηδαμινές οι φορές που αυτά τα πρόσωπα, αν και ειλικρινή ως προς την προηγούμενη δήλωσή τους, αναζητούν πραγματικά να ξεκινήσουν θεραπευτικές συνεδρίες με κάποιον ψυχολόγο. Από πού πηγάζει αυτή η αντίσταση και πώς εκφράζεται λοιπόν;
“Τα προβλήματά μου δεν είναι τόσο σοβαρά.”
Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικά θέματα να τον απασχολούν. Δεν είναι διαγωνισμός. Θα περπατούσατε με χαλίκια στα παπούτσια σας;
“Θα πρέπει να είμαι ικανός να λύσω μόνος μου τα προβλήματά μου.”
Κανείς δεν γνωρίζει τα πάντα και δεν χρειάζεται. Όταν έχει βλάβη το αυτοκίνητό μας απευθυνόμαστε σε μηχανικό. Όταν υπάρχουν συναισθηματικά ζητήματα που μας απασχολούν, ένα άτομο εκπαιδευμένο μπορεί να μας καθοδηγήσει με μια πιο αντικειμενική κρίση.
“Αν ξεκινήσω θεραπεία, θα πρέπει να συνεχιστεί για πάντα;”
Όχι, αν δεν θέλετε. Μπορεί να έχετε ένα πολύ συγκεκριμένο ζήτημα να σας απασχολεί ή μετά από ένα διάστημα συνεδριών να αισθανθείτε ότι δεν χρειάζεστε άλλη υποστήριξη. Η σχετική συζήτηση με τον ψυχολόγο σας θα σας βοηθήσει να κρίνετε για πόσο θα συνεχίσετε.
“Θα πρέπει να αποκαλύψω όλες τις απόκρυφες σκέψεις στον ψυχολόγο μου.”
Η αλήθεια είναι πως αντίθετα με ό,τι ακούγεται οι ψυχολόγοι δε διαβάζουμε τη σκέψη. Οπότε θα πρέπει να μας δώσετε εσείς τις σχετικές πληροφορίες. Σε καμία περίπτωση δεν πιέζουμε να μάθουμε με το ζόρι όλα τα εσώψυχά σας. Μπορείτε να μας πείτε μέχρι εκεί που θέλετε, εμείς ακολουθούμε το δικό σας ρυθμό. Μας αρκεί να είστε, κατά το δυνατόν. ειλικρινείς στις δηλώσεις σας.
“Θα αισθάνομαι ότι με κρίνουν.”
Όχι, ο ψυχολόγος δεν είναι εκεί για να σας κρίνει, ούτε είναι υπεράνω των ανθρώπων που ζητούν τη βοήθειά του. Η θεραπευτική σχέση είναι ισότιμη και αυτό στο οποίο εκπαιδευόμαστε μια ζωή είναι η ενσυναίσθηση και η κατάλληλη ανταπόκριση, όχι η κατάκριση.
“Ανησυχώ ότι ο ψυχολόγος μου θα γίνει το “δεκανίκι” μου.”
Κάθε ψυχολόγος που σέβεται το επάγγελμά του έχει ως στόχο του και στόχο σας να τον χρειάζεστε σταδιακά όσο γίνεται και λιγότερο.
“Εάν μιλήσω για κάτι, θα αισθάνομαι πως πρέπει να κάνω κάποιες αλλαγές.”
Δε θα σας πιέσουμε να κάνετε αλλαγές. Όλοι αισθανόμαστε άγχος και φόβο μπροστά στις αλλαγές γιατί είναι άγνωστο το τι φέρνουν. Είναι απόλυτα λογικό να φοβάστε όποτε βρίσκεστε σε άγνωστα εδάφη. Όλοι οι άνθρωποι φοβούνται όταν βρίσκονται σε άγνωστα εδάφη.
“Με ανησυχεί το τι μπορεί να μάθω για τον εαυτό μου.”
Όλοι έχουμε τη σκοτεινή μας πλευρά. Δεν είναι πάντα ευχάριστη. Γνωρίζοντας όμως καλύτερα τον εαυτό μας, τις δυνατότητες, τις αδυναμίες, τις σκοτεινές γωνιές μας, είναι ένα ακαταμάχητο όπλο για φέρουμε την πληρότητα στη ζωή μας.
“Έχω ανάμεικτα συναισθήματα σχετικά με το να ξεκινήσω συμβουλευτική ή ψυχοθεραπεία, μήπως αυτό σημαίνει πως δεν είναι για μένα;”
Τα ανάμεικτα συναισθήματα έχουν να κάνουν με τα περί αλλαγής και φόβου που αναφέρθηκαν νωρίτερα. Η συμβουλευτική και η ψυχοθεραπεία είναι μια αλλαγή στη ζωή μας η οποία μόνο θετικά μπορεί να μας αποφέρει και, ναι, είναι για σένα όπως είναι για όλους. Εάν υπερβούμε την εσωτερική μας αντίσταση στη θεραπεία, που ουσιαστικά είναι ο φόβος για το άγνωστο, θα μπορέσουμε να γευτούμε τα πλούσια πλεονεκτήματά της. Τα πλεονεκτήματα της ψυχολογικής θεραπείας, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν: μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, ενισχυμένη θετική διάθεση, μειωμένο άγχος και κατάθλιψη, πιο αποτελεσματική λήψη αποφάσεων, βελτιωμένες διαπροσωπικές σχέσεις, αυξημένη εργασιακή ικανοποίηση.
Μάθετε Περισσότερα
Σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται οι γονείς να συμβουλεύεστε έναν ψυχολόγο;
Από τη μία πλευρά, η φίλη σας ορκίζεται στο όνομα της ψυχιατρικής και της ψυχολογίας (και πηγαίνει το παιδί της στον ψυχοθεραπευτή για ψύλλου πήδημα) και από την άλλη οι γονείς σας που ωρύονται «Οι ψυχολόγοι είναι τσαρλατάνοι και κομπογιαννίτες!» και «Δεν είμαστε και τρελοί!». Στη μέση εσείς, ως γονείς που νοιάζεστε και ανησυχείτε για το παιδί σας νιώθετε αμηχανία.
Σε ποιες, λοιπόν, περιπτώσεις χρειάζεται να συμβουλευτείτε έναν ψυχολόγο:
Σε περιόδους κρίσης της οικογενειακής ζωής
Υπάρχουν κάποιες καταστάσεις που μπορούν να διαταράξουν τις σχέσεις σας με το παιδί με τρόπο έντονο όπως χωρισμός, ανεργία, σοβαρή ασθένεια, πένθος.
Σε διάφορες καταστάσεις που ενέχουν κάποιο βαθμό κινδύνου
Καταστάσεις τις οποίες μπορεί να σας υποδείξει η διαίσθησή σας ή κάποιο πρόσωπο του περιβάλλοντος του παιδιού (πχ. παιδίατρος, δασκάλα). Άσχετα από την επισήμανση του προβλήματος (πχ. γενική, ασαφής), έχει σημασία να ακούσετε ακόμη κι αν αυτό δεν σας είναι πολύ εύκολο. Τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να είναι:
– Όταν το παιδί παρουσιάζει καθυστέρηση στην ψυχοκινητική, διανοητική ή συναισθηματική του ανάπτυξη. Είναι κλεισμένο στον εαυτό του και απαθές ή επιθετικό και βίαιο.
– Υπάρχει έλλειψη ισορροπίας όσον αφορά την ανάπτυξή του. Για παράδειγμα, ενώ μιλάει πολύ καλά αρκετό καιρό, είναι πολύ αδέξιο.
– Ξαφνικά και πολύ εμφανώς παρατηρείται:
αναστάτωση στις συνήθειες του παιδιού (πχ. ύπνος, διατροφή), παλινδρόμηση σε ζητήματα καθαριότητας ή/ και της ομιλίας,
μια γενική αλλαγή της διάθεσής του: γίνεται ευέξαπτο, μελαγχολικό, ξεσπά σε κλάματα ή/ και παραπονείται διαρκώς χωρίς ουσιαστικό λόγο, κλείνεται στον εαυτό του.
αλλαγή της συμπεριφοράς του παιδιού στο σπίτι ή/ και το σχολείο: παρατηρείται προκλητικότητα, έλλειψη συγκέντρωσης ή συντροφικότητας, μεγάλη πτώση των σχολικών του επιδόσεων.
Σκέφτεστε: «Θα ξεπεράσει τις δυσκολίες όσο μεγαλώνει», «Ίσως είναι έτσι από φυσικού του», «Το παιδί δεν είναι τρελό ή προβληματικό»
Το παιδί βιώνει μια κατάσταση (λίγο ή περισσότερο) δύσκολη, απολύτως πραγματική όμως. Σίγουρα, η νυκτερινή ενούρηση συχνά σταματά όσο περνά ο καιρός, οι τσακωμοί και τα χτυπήματα στο διάλειμμα είναι μέσα στην εκμάθηση των δυσκολιών της ζωής, όμως για ποιο λόγο να επιβάλλεται μια τέτοια προσπάθεια στο παιδί όταν ακόμη και μια – δυο συναντήσεις με έναν ψυχολόγο μπορούν να το ανακουφίσουν;
Πιθανόν, να φοβάστε ότι θα αμφισβητηθείτε στο ρόλο σας ως γονείς.
Ησυχάστε. Ο ψυχολόγος δεν είναι εκεί για να κρίνει εσάς ή να τον τρόπο ανατροφής του παιδιού σας.
Αυτό που έχει σημασία είναι η δική σας κινητοποίηση για να βοηθήσετε το παιδί σας που υποφέρει να ξεπεράσει τις δυσκολίες του.
Μη θεωρείτε ότι είστε υποχρεωμένοι να ενημερώνετε τους γονείς σας, την ευρύτερη οικογένεια και το σχολείο για την απόφασή σας να δείτε έναν ψυχολόγο. Πρόκειται για την ιδιωτική ζωή του παιδιού σας και είναι δική του απόφαση εάν θα μιλήσει ή όχι γι’ αυτό το ζήτημα. Δεν είστε υποχρεωμένοι να ενημερώνετε τη δασκάλα ούτε και κανέναν άλλο για τις οποιεσδήποτε εξελίξεις.
Επίσης, μη ζητάτε από το παιδί να σας δίνει λεπτομερή αναφορά των συναντήσεών του με τον ειδικό. Διαβεβαιώστε το για τη διακριτικότητά σας και ότι είναι δική του υπόθεση. Δείξτε του την εκτίμηση και το σεβασμό σας και συνοδέψτε το στις συναντήσεις αυτές.
Η παιδική ηλικία είναι μια πολύ ευάλωτη περίοδος. Το να αφήνουμε το παιδί με την όποια δυσκολία του αβοήθητο είναι σαν να του επιβάλλουμε να περπατά με ένα αγκάθι μέσα στο παπούτσι του. Αντίθετα, απευθυνόμενοι στον ψυχολόγο του επιτρέπουμε να αισθανθεί καλύτερα και να βγει από μια κατάσταση που το κάνει να υποφέρει. Η ηρεμία θα επέλθει πιθανόν μέσα από ορισμένες συνειδητοποιήσεις, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να αισθάνεστε ταπεινωμένοι ως γονείς ή ότι θα χρειαστεί να αλλάξετε τα πάντα στη ζωή σας.
Δείτε ακόμη:
Πώς προετοιμάζω το παιδί μου για την πρώτη επίσκεψη στον ψυχολόγο;
Μάθετε ΠερισσότεραΤι συμβαίνει στο γραφείο του ψυχολόγου: Tι να πω στο παιδί μου
Τι συμβαίνει στο γραφείο του ψυχολόγου: Tι να πω στο παιδί μου
Είναι αρκετά συνηθισμένο ο γονιός να αγχώνεται πριν από μια πρώτη επίσκεψη του παιδιού στο γραφείο κάποιου ψυχολόγου και να μη γνωρίζει ακριβώς τι θα ήταν καλύτερο να πει στο παιδί του σχετικά. Παρακάτω παρουσιάζεται με απλό τρόπο ένας τρόπος προσέγγισης του θέματος για να βγάλει το γονιό από αυτή την άβολη θέση.
«
Στο ραντεβού αυτό ο ψυχολόγος δε θα σε εξετάσει όπως όταν πηγαίνουμε στον παιδίατρο. Δεν υπάρχουν εκεί βελόνες, στηθοσκόπια ή εμβόλια. Θα καθίσεις σε μια άνετη καρέκλα και θα συζητήσετε. Ο ψυχολόγος θα σε καλωσορίσει, θα είναι φιλικός και θα προσπαθήσει να σε κάνει να αισθανθείς άνετα.
Στην πρώτη σας συνάντηση ο γονιός σου μπορεί να είναι μέσα στο γραφείο μαζί σου και να συμμετέχει κι αυτός στη συζήτηση. Καμιά φορά χρειάζεται ο γονιός να βοηθήσει στο να εξηγήσει την κατάσταση και σε τι ακριβώς χρειάζεσαι βοήθεια. Στις επόμενες συναντήσεις ο γονιός μπορεί να περιμένει έξω από το γραφείο ενώ εσύ συζητάς μόνος σου με τον ψυχολόγο.
Ο ψυχολόγος μπορεί να σου κάνει ερωτήσεις ή να σε βάλει να συμπληρώσεις κάποια ερωτηματολόγια, να λύσεις κάποιο παζλ ή να ζωγραφίσεις. Αυτά βοηθούν τον ψυχολόγο να καταλάβει καλύτερα πώς σκέφτεσαι, αισθάνεσαι και μαθαίνεις.
Ενώ μιλάς γι’ αυτό που σε δυσκολεύει, μπορεί να παίζετε μαζί κάποια παιχνίδια. Οι ψυχολόγοι ξέρουν ότι το παιχνίδι μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αισθανθούν πιο άνετα και να συζητήσουν πιο εύκολα.
Ο ψυχολόγος θέλει να ακούσει και για τα καλά πράγματα στη ζωή σου, όπως σε τι τα πηγαίνεις καλά και τι σου αρέσει να κάνεις. Μέρος της δουλειάς του είναι να βοηθά τα παιδιά να παρατηρήσουν τις δυνάμεις τους και να νιώσουν περήφανα για οτιδήποτε κάνουν καλά ήδη.
Στις συναντήσεις σας ο ψυχολόγος σου μπορεί να σου μάθει πράγματα σχετικά με τα συναισθήματα ή πώς να βοηθάς τον εαυτό σου να χαλαρώνει. Επίσης, μπορεί να σε βοηθήσει να μάθεις πώς να τα πηγαίνεις καλύτερα με τους άλλους. Κι ακόμη, μπορεί να σου δείξει πώς να κάνεις εξάσκηση σε κάτι που θέλεις να βελτιώσεις.
Ο ψυχολόγος σου μπορεί επίσης να σε βοηθήσει να βάλεις στόχους για τον εαυτό σου. Μπορεί να σου ζητήσει να έχεις μαζί σου ένα σημειωματάριο και να σημειώνεις τα συναισθήματά σου. Φέρνοντας αυτό το σημειωματάριο στις συναντήσεις σας θα σε βοηθήσει να δεις την πρόοδο που κάνεις
Μπορεί να έχεις συνάντηση με τον ψυχολόγο σου κάθε εβδομάδα για ένα διάστημα. Κάθε συνάντηση θα κρατάει περίπου 45 ή 50 λεπτά. Καθώς τα πράγματα θα πηγαίνουν καλύτερα για σένα, θα συναντιέστε λιγότερο συχνά μέχρι η εργασία σας μαζί να τελειώσει.
Το να δέχεσαι βοήθεια είναι έξυπνο
Δυσκολίες εμφανίζονται στη ζωή κάθε παιδιού. Μερικές φορές μπορείς να αντιμετωπίσεις μόνος σου μια δύσκολη κατάσταση ή με τη βοήθεια ενός γονιού ή ενός δασκάλου.
Εάν όμως χρειάζεσαι περισσότερη βοήθεια ή η δυσκολία μοιάζει πολύ μεγάλη για να τα καταφέρεις μόνος σου ή με κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο, το να συζητήσεις με έναν ειδικό είναι το πιο σωστό πράγμα που θα μπορούσες να κάνεις.
Κάθε φορά που στη ζωή σου εμφανίζεται μια δυσκολία, το εξυπνότερο είναι να αναλάβεις να την αντιμετωπίσεις.
»
Διαβάστε ακόμη:
Πότε θα ήταν καλό να πάω το παιδί μου στον ψυχολόγο
Πώς προετοιμάζω το παιδί μου για την πρώτη επίσκεψη στον ψυχολόγο
Μάθετε Περισσότερα
Πώς προετοιμάζω το παιδί μου για την πρώτη επίσκεψη στον ψυχολόγο;
Μπορεί να ανησυχείτε ότι το παιδί σας θα αναστατωθεί ή θα μπερδευτεί όταν το ενημερώσετε για μια επερχόμενη επίσκεψη στον ψυχολόγο. Είναι πολύ σημαντικό να είστε όσο το δυνατόν πιο ειλικρινείς σχετικά με την επικείμενη επίσκεψη όπως και με το λόγο για τον οποίο αυτή συμβαίνει. Το ζήτημα θα συζητηθεί κατά τη διάρκεια της επίσκεψης είναι όμως σημαντικό να έχετε προετοιμάσει το παιδί σας για αυτό.
Εξηγήστε στα μικρά παιδιά ότι αυτή η επίσκεψη δεν έχει να κάνει με εξετάσεις, εμβόλια και ενέσεις. Ακόμη, θα ήταν καλό να τονίσετε ότι αυτού του είδους ο γιατρός μιλά και παίζει με τα παιδιά (και τις οικογένειές τους) για να τα βοηθήσει να λύσουν τα προβλήματά τους και να αισθανθούν καλύτερα. Το παιδί είναι πολύ πιθανόν να αισθανθεί πιο ανακουφισμένο μαθαίνοντας ότι ο/ η ψυχολόγος θα βοηθήσει και τους γονείς του ή/ και άλλα μέλη της οικογένειάς του.
Τα μεγαλύτερα παιδιά και οι έφηβοι αισθάνονται καλύτερα όταν πληροφορούνται πως οτιδήποτε συζητήσουν με τον ψυχολόγο είναι εμπιστευτικό και δεν μπορεί να αποκαλυφθεί σε κανέναν άλλο, συμπεριλαμβανομένων των γονιών, χωρίς την άδειά τους – εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση στην οποία εντοπιστεί ότι υπάρχουν αυτοκτονικές σκέψεις ή βάσιμη πρόθεση να βλάψουν τον εαυτό τους ή κάποιον άλλο.
Παρέχοντας αυτές τις πληροφορίες πριν από την πρώτη επίσκεψη στον ψυχολόγο μπορεί να βοηθήσει, καθώς το παιδί γνωρίζει τι να περιμένει, δεν αισθάνεται παραγκωνισμένο ή συγχυσμένο σχετικά και υπάρχει η διαβεβαίωση ότι όλη μαζί η οικογένεια εργάζεται και προσπαθεί να αντιμετωπίσει τη δυσκολία.
Πότε θα ήταν καλό να πάω το παιδί μου στον ψυχολόγο
Τι συμβαίνει στο γραφείο του ψυχολόγου: Τι να πω στο παιδί μου
Πώς να στηρίξετε επιπλέον το παιδί σας
Όταν το παιδί σας αντιμετωπίζει συναισθηματικές δυσκολίες, να είστε εκεί να ακούτε και να νοιάζεστε και να παρέχετε υποστήριξη χωρίς κριτική. Η υπομονή είναι επίσης κρίσιμη καθώς πολλά μικρά παιδιά δεν μπορούν να εξηγήσουν λεκτικά τους φόβους και τα συναισθήματά τους.
Βρείτε χρόνο να συζητήσετε με το παιδί σας τις αγωνίες και τις ανησυχίες του. Περιορίστε τους περισπασμούς κλείνοντας τηλεόραση και υπολογιστή και αφήνοντας τον τηλεφωνητή να απαντήσει στις κλήσεις σας. Αυτό θα του δείξει καθαρά ότι εκείνο είναι η πρώτη σας προτεραιότητα.
Πιο αναλυτικά:
Συζητείστε ανοικτά και όσο γίνεται συχνότερα με το παιδί σας.
Δείξτε του φανερά την αγάπη και την τρυφερότητά σας ειδικά σε δύσκολες στιγμές.
Γίνετε το καλό παράδειγμα φροντίζοντας τις δικές σας σωματικές, ψυχολογικές και συναισθηματικές ανάγκες.
Ζητείστε την υποστήριξη του συντρόφου σας, κοντινών συγγενικών προσώπων, του παιδιάτρου σας, των δασκάλων του παιδιού σας.
Βελτιώστε την επικοινωνία στο σπίτι οργανώνοντας οικογενειακές συγκεντρώσεις οι οποίες κλείνουν ευχάριστα (πχ. παίζοντας κάποιο παιχνίδι, φτιάχνοντας ένα γλυκό που αρέσει σε όλους κλπ.).
Όσο δύσκολο κι αν είναι, θέστε όρια σε ανάρμοστες ή προβληματικές συμπεριφορές. Συμβουλευτείτε τον ψυχολόγο για στρατηγικές ώστε να ενθαρρύνετε το παιδί σας να γίνει πιο συνεργάσιμο.
Επικοινωνείτε συχνά με τον ψυχολόγο.
Να είστε ανοικτοί σε κάθε τύπου ανατροφοδότηση τόσο από το παιδί σας όσο και από τον ψυχολόγο.
Σεβαστείτε τη σχέση ανάμεσα στο παιδί και τον ψυχολόγο του. Εάν αισθάνεστε κάποιου είδους «απειλή», συζητείστε το με τον ψυχολόγο (δεν υπάρχει καμιά ντροπή σε κάτι τέτοιο).
Χαρείτε μαζί με το παιδί σας συμμετέχοντας σε αγαπημένες ασχολίες.
Αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες και ζητώντας βοήθεια όσο γίνεται νωρίτερα, βοηθάτε το παιδί σας – και όλη την οικογένειά σας – να ξεπεράσετε τις δύσκολες στιγμές και ανοίγετε το δρόμο για πιο ευτυχισμένες και υγιείς καταστάσεις.
Μάθετε Περισσότερα
«Πότε θα ήταν καλό να πάω το παιδί μου στον ψυχολόγο;»
Τα παιδιά, μπορούν, όπως και οι ενήλικες, να ωφεληθούν από μια επίσκεψη στον ψυχολόγο. Ο ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει το παιδί να αποκτήσει ικανότητες επίλυσης προβλημάτων όπως και να του διδάξει τη σημασία της αναζήτησης βοήθειας. Ο ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει παιδιά και τις οικογένειές τους να αντιμετωπίσουν το στρες και μια σειρά συναισθηματικών ζητημάτων και ζητημάτων συμπεριφοράς.
Πολλά παιδιά χρειάζονται βοήθεια να αντιμετωπίσουν το σχολικό άγχος, το στρες λόγω εξετάσεων, το σχολικό εκφοβισμό ή την βλαβερή επιρροή μιας ομάδας συνομηλίκων. Άλλα παιδιά χρειάζονται βοήθεια να επικοινωνήσουν τα συναισθήματά τους σε σχέση με οικογενειακά θέματα, ειδικά στην περίπτωση κάποιας μεγάλης αλλαγής.
Σημαντικά γεγονότα ζωής – όπως ο θάνατος ενός μέλους της οικογένειας, ενός φίλου ή ενός κατοικίδιου, ένα διαζύγιο ή μια μετακόμιση, μία σοβαρή ασθένεια μέσα στην οικογένεια, κάποιο περιστατικό κακοποίησης ή τραύμα – μπορούν να πυροδοτήσουν στρες το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολίες στη συμπεριφορά, στον ύπνο, αλλαγές στη διάθεση ή την όρεξη και στη σχολική και ακαδημαϊκή επίδοση του παιδιού.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν είναι ξεκάθαρο τι προκάλεσε την απότομη απόσυρση του παιδιού, το άγχος, τη λύπη, το θυμό ή τη διαρκή αναστάτωση. Εάν, όμως, αισθάνεστε ότι το παιδί σας πιθανόν να αντιμετωπίζει κάποια συναισθηματική δυσκολία ή δυσκολία στη λειτουργική του συμπεριφορά, ή χρειάζεται βοήθεια για να ανταπεξέλθει σε ένα δύσκολο γεγονός που βιώνει, εμπιστευτείτε το ένστικτό σας.
Σημάδια ότι το παιδί μπορεί να ωφεληθεί βλέποντας έναν ψυχολόγο μπορεί να είναι:
• αναπτυξιακή καθυστέρηση στο λόγο, στην κινητικότητα ή την εκπαίδευση τουαλέτας
• μαθησιακές δυσκολίες
• δυσκολίες στην προσοχή και τη συγκέντρωση (όπως στη ΔΕΠ-Υ)
• δυσκολίες στη συμπεριφορά (πχ. υπερβολικός θυμός, διαταραχές στην πρόσληψη τροφής, βρέξιμο του κρεβατιού)
• μια αξιοσημείωτη πτώση στην ακαδημαϊκή επίδοση, ειδικά εάν το παιδί συνήθως είχε καλές επιδόσεις και βαθμολογίες
• επεισόδια στενοχώριας, κατάθλιψης και συχνού κλάματος
• κοινωνική απόσυρση ή απομόνωση
• να είναι θύμα ή θύτης σχολικού εκφοβισμού άλλων παιδιών
• υπερβολικά επιθετική συμπεριφορά (όπως δαγκωνιές, κλωτσιές και χτυπήματα)
• αιφνίδιες αλλαγές στη διατροφική συμπεριφορά (ειδικά στους εφήβους)
• αϋπνία ή αυξημένη υπνηλία
• πολλές σχολικές απουσίες ή συχνή αργοπορία
• εναλλαγές στη διάθεση (χαρούμενο τη μια στιγμή, αναστατωμένο την επόμενη)
• ανάπτυξη ή αύξηση δυσφοριών (πχ. πονοκέφαλοι, στομαχόπονοι ή γενικότερη αδιαθεσία) παρά την ιατρική διάγνωση περί οργανικής ευρωστίας
• διαχείριση μιας σοβαρής, ανίατης ή χρόνιας ασθένειας
• σημάδια από χρήση αλκοόλ, ναρκωτικών ή άλλων ουσιών
• δυσκολίες συμπεριφοράς και συναισθηματικές δυσκολίες έπειτα από χωρισμό, διαζύγιο ή μετακόμιση
• θέματα που σχετίζονται με πένθος
• σωματική, συναισθηματική ή σεξουαλική κακοποίηση ή άλλα τραυματικά για το παιδί γεγονότα.
Ακόμη και τα παιδιά τα οποία δε βρίσκονται ακόμη σε σχολική ηλικία θα μπορούσαν να ωφεληθούν από μια επίσκεψη στον ψυχολόγο, εάν υπάρχει μια σημαντική καθυστέρηση στην κατάκτηση αναπτυξιακών ορόσημων, όπως το περπάτημα, η ομιλία, η εκπαίδευση στην τουαλέτα, και εάν υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με αυτισμό ή άλλες αναπτυξιακές διαταραχές.
Διαβάστε ακόμη:
Πώς προετοιμάζω το παιδί μου για την πρώτη επίσκεψη στον ψυχολόγο
Τι συμβαίνει στο γραφείο του ψυχολόγου: Τι να πω στο παιδί μου
Μάθετε Περισσότερα
Η επίσκεψη στον ψυχολόγο είναι πράγματι ακριβή;
Στις μέρες μας, περισσότερο από άλλοτε, τίθεται επίκαιρο και φλέγον το ζήτημα του κόστους της επίσκεψης στον ψυχολόγο. Βέβαια, και πριν από την οικονομική κρίση όποτε έφτανε η συζήτηση στο θέμα αυτό ακούγαμε φράσεις όπως «αυτές είναι πολυτέλειες», «δεν υπάρχουν χρήματα για τέτοια», «οι ψυχολόγοι είναι πανάκριβοι» κλπ. Τα παραπάνω δείχνουν καθαρά ότι γενικά επικρατεί η πεποίθηση ότι η αναζήτηση ψυχολογικής υποστήριξης είναι ακριβή, απευθύνεται σε ανθρώπους εύπορους και είναι μάλλον περιττή. Η επίσκεψη στον ψυχολόγο, όμως, δεν έχει ειδικό κοινό, απευθύνεται σε όλους χωρίς οικονομικές, κοινωνικές ή άλλες διακρίσεις. Δε θα έπρεπε να τη διαφοροποιούμε στο νου μας από την υγεία και την παιδεία. Μέσα από την κατάλληλη ψυχολογική υποστήριξη ο άνθρωπος μπορεί να αποκτήσει καλύτερη ψυχική υγεία και πνευματική ανάπτυξη.
Η αλήθεια είναι ότι οι δημόσιες δομές που παρέχουν δωρεάν ψυχολογικές υπηρεσίες είναι αρκετά περιορισμένες, γεγονός το οποίο οφείλεται στην προβληματική πολιτική που ακολουθείται γενικά για τα θέματα δημόσιας υγείας στη χώρα μας. Όσον αφορά την παροχή των υπηρεσιών αυτών σε επίπεδο ιδιωτών ψυχολόγων, αρκετοί εκφράζουν σκεπτικισμό σχετικά με το αντίτιμο που καλείται κανείς να καταβάλλει.
Εννοείται ότι ο ψυχολόγος, όπως ο γιατρός και ο δάσκαλος, αμείβεται καθώς μέσα από την εργασία του κερδίζει τα προς το ζην. Η κοστολόγηση των προσφερόμενων υπηρεσιών εναπόκειται στην προσωπική κρίση του επαγγελματία, συνήθως όμως λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα του συγκεκριμένου επαγγελματικού χώρου. Πολλοί ψυχολόγοι, ειδικά αυτή την περίοδο, καθορίζουν την αμοιβή τους κατά περίπτωση, συνυπολογίζοντας την οικονομική δυνατότητα του ατόμου, τη συχνότητα των επισκέψεων και άλλους παράγοντες, καθιστώντας έτσι την κοστολόγηση λογική και εναρμονισμένη με την πραγματικότητα κάθε προσώπου.
Πέρα, όμως, από τις πραγματικές εξωτερικές συνθήκες, υπάρχουν σημαντικοί μηχανισμοί οι οποίοι επηρεάζουν τον τρόπο που αντιλαμβάνεται κανείς την παροχή ψυχολογικής βοήθειας και τη σχέση της με τα χρήματα. Συχνά κάποιος χρησιμοποιεί ως πρόσχημα τα χρήματα ώστε να αποτραπεί να προχωρήσει σε κάτι το οποίο, αν και αισθάνεται ότι χρειάζεται, την ίδια στιγμή τον φοβίζει καθώς είναι άγνωστο και προϋποθέτει αλλαγές, γεγονός που δημιουργεί ανασφάλεια και αβεβαιότητα. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται η συνειδητοποίηση ότι τα χρήματα διατίθενται αλλού από επιλογή και ότι η έλλειψη χρημάτων δεν αποτελεί το πραγματικό εμπόδιο.
Από την άλλη, καλό θα ήταν, αρχικά, να εξετάσει κανείς τα κέρδη και τις επενδύσεις που κάνει. Ας συγκρίνει πόσα χρήματα ξοδεύει ετησίως σε πράγματα που θα τον βοηθήσουν να αισθανθεί καλά επιφανειακά (αυτοκίνητα, ρούχα, διακοπές, ωραία δείπνα, δώρα κλπ.) με το κόστος που θα έχει η δουλειά που θα κάνει με τον ψυχολόγο μέσα από την ανάλυση της συμπεριφοράς, των σκέψεων και των συναισθημάτων του. Επιπλέον, ας σκεφτεί κανείς πόσα χρήματα θα μπορούσε να κερδίζει εάν γνώριζε και ανέπτυσσε το πλήρες δυναμικό του και ήταν στην πλεονεκτική θέση να αναιρέσει τα εμπόδια που τον κρατούν πίσω. Το να αντιμετωπίσει κανείς την ψυχολογική υποστήριξη ως μία επένδυση για την ψυχική του ευημερία που απαιτεί κάποιες μικρές θυσίες και μία πιο ορθολογική διαχείριση εσόδων δεν είναι κάτι εξωπραγματικό και ανέφικτο.
Ακόμη, αξίζει κανείς να συνυπολογίσει ότι τα συναισθηματικά προβλήματα και το στρες μας κάνουν αποδεδειγμένα περισσότερο επιρρεπείς και ευάλωτους σε ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα υγείας, τα οποία μπορούν να επιφέρουν πολύ μεγάλα κόστη και αποχή από την εργασία. Επίσης, η βαρυθυμία και το άγχος επηρεάζουν την ποιότητα της καθημερινής μας ζωής. Εκτός του ότι δε νιώθει κανείς καλά, έχει προβλήματα συγκέντρωσης και προσοχής, τα οποία μπορεί να επιφέρουν σημαντικά λάθη, παραλείψεις και ατυχήματα. Επιπλέον, η δική μας κακή διάθεση επηρεάζει και τους γύρω μας. Δε θα μπορεί κανείς να είναι ο γονιός, ο σύντροφος ή ο φίλος που θα ήθελε. Και όταν αυτά τα θέματα αφεθούν να χρονίσουν, είναι σίγουρα επιβαρυντικό.
Από προσωπική εμπειρία μπορώ με βεβαιότητα να καταθέσω ότι αν κάποιος πραγματικά θέλει, θα βρει τον τρόπο να το κάνει και θα κρίνει αν αξίζει το κόστος. Αν κάτι μας δίδαξε η οικονομική κρίση στην οποία βρισκόμαστε είναι ότι στη ζωή υπάρχουν σημαντικότερα πράγματα από το χρήμα. Η ψυχική μας υγεία και ευημερία ανήκει σίγουρα σε αυτά.
Μάθετε Περισσότερα