Mindfulness: Πώς μπορούμε να ζήσουμε με ενσυνειδητότητα
Ενσυνειδητότητα (mindfulness) σημαίνει να ζεις κανείς συνειδητά, ουσιαστικά, να βιώνει την παρούσα στιγμή, να παρατηρεί και να συνειδητοποιεί τις σκέψεις και τα συναισθήματά του χωρίς να τα κρίνει. Να μην τον απορροφά το άγχος και οι εντάσεις και να μη ζει αυτόματα και μηχανικά.
Η έννοια, αλλά και η πρακτική, της ενσυνειδητότητας προέρχεται από τις ανατολικές φιλοσοφίες, όπως ο βουδισμός, αλλά μελετήθηκε απαλλαγμένη από το θρησκευτικό στοιχείο ως μια γνωστική διαδικασία και ψυχική κατάσταση. Στη συνέχεια, ενσωματώθηκε στις δυτικές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις διευρύνοντας το πεδίο της εφαρμογής τους. Με αυτόν τον τρόπο, εξελίχθηκαν μέθοδοι όπως το Πρόγραμμα Αντιμετώπισης του Άγχους βασισμένο στην Ενσυνειδητότητα (Mindfulness Based Stress Reduction Program), και προσεγγίσεις όπως η Γνωσιακή Θεραπεία βασισμένη στην Ενσυνειδητότητα (Mindfulness Based Cognitive Therapy), η Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία (Dialectical Behaviour Therapy) και η Θεραπεία Αποδοχής και Δέσμευσης (Acceptance and Commitment Therapy).
Όλοι μας μπορούμε να εκπαιδευτούμε στην ενσυνειδητότητα κάνοντας ασκήσεις αναπνοής, αποκτώντας επίγνωση του σώματός μας και εστιάζοντας την προσοχή μας αφήνοντας στην άκρη τις παρεμβολές από αυτόματες αρνητικές σκέψεις, αποδεχόμενοι τη ροή των πραγμάτων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη σωματική χαλάρωση, την ενίσχυση της ικανότητας για αυτοσυγκέντρωση και τη βελτίωση της ετοιμότητας και της ικανότητάς μας να εμβαθύνουμε σε γνώσεις και να βιώσουμε τι συμβαίνει μέσα μας και γύρω μας στο εδώ και τώρα. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με καλύτερο τρόπο τα ζητήματα και τις επείγουσες καταστάσεις που προκύπτουν στη ζωή μας.
Όταν εφαρμόζουμε την ενσυνειδητότητα δεν επικρίνουμε ούτε αξιολογούμε τις καταστάσεις ως καλές ή κακές, λάθος ή σωστές, αλλά τις αντιλαμβανόμαστε όπως είναι. Εστιάζουμε σε αυτό που υπάρχει εκείνη τη στιγμή, όχι σε αυτό που θα θέλαμε ή που θεωρούμε ότι θα έπρεπε να είναι. Αποφεύγουμε να αναλωθούμε στη θλίψη ή το θυμό για το παρελθόν που έχει περάσει, ούτε ανησυχούμε για το μέλλον που ακόμη δεν έχει έρθει.
Όλα τα παραπάνω έχουν εξαιρετικά θετική επίδραση όσον αφορά τη σωματική και την ψυχική μας υγεία, την πνευματική μας διαύγεια και τις συναισθηματικές μας σχέσεις, φτάνει μόνο να σκεφτούμε πόσα χάνουμε όταν αδυνατούμε να επικεντρωθούμε στην παρούσα στιγμή.
Για παράδειγμα, πέφτουμε να κοιμηθούμε και το μυαλό μας τρέχει σε χίλιες σκέψεις για προβλήματα, υποχρεώσεις, εκκρεμότητες, άγχη. Προσπαθούμε να κάνουμε κάτι που θέλουμε και δεν μας ικανοποιεί το αποτέλεσμα ή μένει ανολοκλήρωτο με την παρεμβολή σκέψεων και συναισθημάτων για άλλα πράγματα. Πόσες φορές αποφασίζουμε βασισμένοι σε παγιωμένες συνήθειες που δεν αλλάζουμε και όχι σε αυτά που είναι προς όφελός μας; Πόσες φορές είμαστε “αλλού” κι όχι “εδώ”, με αποτέλεσμα να παθαίνουμε ατυχήματα, να είμαστε ασυνεπείς ή να χάνουμε ευκαιρίες;
Ή ξυπνάμε ένα πρωί και συνειδητοποιούμε ότι η σχέση μας έχει πάρει την κάτω βόλτα, η επικοινωνία έχει χαθεί και δεν αδυνατούμε να περιγράψουμε πώς αισθανόμαστε και τι βιώνουμε, γιατί τόσο καιρό αναλωνόμαστε σε προστριβές, συσσωρεύαμε πικρία και θυμό, αγχωνόμαστε για χίλια δυό και ξεχνούσαμε να εστιάσουμε μέσα μας και μεταξύ μας. Πόσες φορές ζούμε ανθυγιεινά, παραμελώντας ύπνο και σωστή διατροφή, τρώγοντας μηχανικά, ό, τι βρίσκουμε μπροστά μας, κάνουμε καταχρήσεις, αγνοούμε το βιολογικό μας ρολόι, τα όρια του οργανισμού μας, τις ανάγκες μας, τις προειδοποιήσεις που μας στέλνει το ίδιο μας το σώμα.
Η ενσυνειδητότητα δεν είναι λύση για όλα, ούτε τρόπος αποφυγής των δυσκολιών της ζωής ούτε τεχνητή νιρβάνα, ούτε κάποιες τεχνικές που εφαρμόζονται σποραδικά. Δεν είναι εύκολη και δεν μπορεί να είναι αποκομμένη από έναν τρόπο ζωής μας, χωρίς υπερβολές και καταχρήσεις. Η ευεξία, η αρμονία και τα οφέλη σε σωματικό, ψυχικό και συναισθηματικό επίπεδο όταν ζούμε με ενσυνειδητότητα είναι σημαντικός λόγος για να επενδύσουμε σε μια προσπάθεια.
Σχετικά Άρθρα
Πώς προετοιμάζω το παιδί μου για την πρώτη επίσκεψη στον ψυχολόγο;
Μπορεί να ανησυχείτε ότι το παιδί σας θα αναστατωθεί ή θα μπερδευτεί όταν το...
Χαλάρωση κατά του άγχους
Το να μάθουμε μια βασική άσκηση για χαλάρωση είναι εκτός από χρήσιμο και...