Ψυχική ανθεκτικότητα: Πώς θα ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες
Ψυχική ανθεκτικότητα σημαίνει να είμαστε ικανοί να προσαρμοζόμαστε αποτελεσματικά στις κακοτυχίες της ζωής και τα λογής στρεσογόνα γεγονότα. Μπορείτε να ελέγξετε τα επίπεδα της ψυχικής σας ανθεκτικότητας αν σκεφτείτε τον τρόπο με τον οποίο συνήθως αντιδράτε όταν κάτι πάει στραβά. Έχετε την τάση να το ξεπερνάτε ή να καταρρέετε;
Η ψυχική ανθεκτικότητα μας βοηθά να ανακάμψουμε έπειτα από μια αναποδιά ή δοκιμασία, όπως απώλεια μιας δουλειάς, ασθένεια, χωρισμός ή θάνατος ενός οικείου προσώπου. Εάν δε διαθέτουμε ενισχυμένη ψυχική ανθεκτικότητα, τότε είναι πολύ πιθανό η σκέψη μας να είναι διαρκώς στα προβλήματα, να νιώθουμε αβοήθητοι και θύματα των καταστάσεων ή ακόμη και να στρεφόμαστε σε ανθυγιεινές συμπεριφορές όπως η κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών ως μια προσπάθεια να ανταπεξέλθουμε των δύσκολων καταστάσεων.
Η ψυχική ανθεκτικότητα δεν πρόκειται να εξαφανίσει τα προβλήματα με ένα μαγικό τρόπο, μπορεί όμως να μας προσφέρει τη δυνατότητα να δούμε εναλλακτικές λύσεις, να διαχειριστούμε αποτελεσματικότερα το άγχος και να μην ακυρώνουμε τη χαρά της ζωής. Η ψυχική ανθεκτικότητα αποτελεί μια επίκτητη ικανότητα, δεν είναι κάτι με το οποίο γεννιόμαστε. Αν, λοιπόν, αναπτύξουμε κάποιες δεξιότητες μπορούμε να την ενισχύσουμε.
Προσαρμογή στις αντιξοότητες
Ψυχική ανθεκτικότητα σημαίνει να προχωράει κανείς παρά τα «χτυπήματα». Όταν εμφανίζονται οι αντιξοότητες, το άγχος ή το τραύμα, μπορεί να μας κυριεύσει θυμός, θλίψη και πόνος, αλλά θα είμαστε σε θέση να παραμείνουμε λειτουργικοί σωματικά και ψυχικά. Ψυχική ανθεκτικότητα δεν σημαίνει να μένει κανείς αλώβητος, να υπομένει απαθής ή να αντιμετωπίζει μόνος του τις δυσκολίες. Αντίθετα, η ικανότητα προσφυγής στους άλλους για υποστήριξη είναι ένα από τα βασικά συστατικά της ψυχικής ανθεκτικότητας.
Ανθεκτικότητα και ψυχική υγεία
Η ψυχική ανθεκτικότητα προσφέρει προστασία από διάφορα προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Μπορεί ακόμη να βοηθήσει στην αντιστάθμιση παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών δυσκολιών, όπως η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης, το να πέφτει κανείς θύμα εκφοβισμού ή η ύπαρξη προηγούμενου τραύματος. Αν αντιμετωπίζετε μια υπάρχουσα ψυχική δυσκολία, η αύξηση της ψυχικής ανθεκτικότητας, μπορεί να βελτιώσει την ικανότητά σας να την αντιμετωπίσετε.
Συμβουλές για βελτίωση της ψυχικής ανθεκτικότητας:
Συνδεθείτε. Η ανάπτυξη δυνατών, θετικών δεσμών με αγαπημένα πρόσωπα και φίλους μπορεί να σας προσφέρει την απαραίτητη υποστήριξη και αποδοχή και στις καλές και στις κακές στιγμές. Μπορείτε να αναπτύξετε επιπλέον σημαντικές σχέσεις προσφέροντας εθελοντική εργασία και συμμετέχοντας σε ομάδες στην κοινότητά σας (πολιτιστικοί σύλλογοι, κοινωνικά σωματεία, ΚΑΠΗ κλπ).
Δώστε νόημα στην καθημερινότητά σας. Κάντε πράγματα που σας δίνουν την αίσθηση ολοκλήρωσης ενός σκοπού κάθε μέρα. Βάλτε στόχους που θα σας βοηθήσουν να ατενίσετε το μέλλον με νόημα. Είναι σημαντικό να θέτετε στην αρχή μικρούς και βραχυπρόθεσμους στόχους. Αν απαιτείτε από τον εαυτό σας να επιτυγχάνει μεγάλους στόχους ανεξάρτητα με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, το αποτέλεσμα θα είναι να απογοητευθείτε και να μειώσετε περαιτέρω την ανθεκτικότητά σας. Σεβαστείτε τον εαυτό σας και τα όρια του. Κανένας άνθρωπος δε μπορεί να επιτύχει δύσκολους στόχους όταν αισθάνεται ευάλωτος.
Μάθετε από την εμπειρία. Αναλογιστείτε το παρελθόν και σκεφτείτε πώς αντιμετωπίσατε παλιότερες δυσκολίες. Σκεφτείτε τις δεξιότητες και τις στρατηγικές που σας βοήθησαν να αντιμετωπίσετε την κατάσταση με επιτυχία. Ακόμη, χρήσιμο μπορεί να είναι να κρατήσετε ημερολόγιο, ώστε να εντοπίσετε τους θετικούς και τους αρνητικούς τρόπους αντίδρασης και να προσαρμόσετε τη μελλοντική σας συμπεριφορά.
Παραμείνετε αισιόδοξοι. Αυτό που έχει συμβεί στο παρελθόν μπορεί να μην αλλάζει, αλλά μπορούμε πάντα να κοιτάμε μπροστά, προς το μέλλον. Η αποδοχή των αλλαγών διευκολύνει την προσαρμογή του ανθρώπου και βοηθάει στο να αντιμετωπίζει τις νέες προκλήσεις με λιγότερο άγχος.
Φροντίστε τον εαυτό σας. Καλύψτε τις καθημερινές σας ανάγκες, σωματικά και συναισθηματικά. Συμμετέχετε σε δραστηριότητες και χόμπι που απολαμβάνετε. Εντάξτε στην καθημερινότητά σας τη φυσική δραστηριότητα. Κοιμηθείτε καλά. Υιοθετείστε μια υγιεινή διατροφή. Προκειμένου να επαναφέρετε μια εσωτερική αίσθηση γαλήνης και ηρεμίας, εφαρμόστε πρακτικές διαχείρισης του άγχους και τεχνικές χαλάρωσης, όπως ο διαλογισμός ή η βαθιά αναπνοή.
Να είστε ενεργοί και δραστήριοι. Μην αγνοείτε τα προβλήματα, μη μένετε παθητικοί, περιμένοντας να απομακρυνθούν. Προσδιορίστε τι θα πρέπει να γίνει, αναπτύξτε ένα σχέδιο και αναλάβετε δράση. Ίσως πάρει χρόνο να ανακάμψετε από ένα σημαντικό δυσάρεστο ή στρεσογόνο γεγονός, όμως να γνωρίζετε ότι, αν ασχοληθείτε ενεργά και συστηματικά, η κατάσταση θα βελτιωθεί.
Πότε να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια
Η ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας απαιτεί χρόνο και εξάσκηση. Αν αισθάνεστε ότι δεν σημειώνετε πρόοδο – ή δεν ξέρετε από πού να αρχίσετε – εξετάστε το ενδεχόμενο να μιλήσετε σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Με τη βοήθειά του, θα μπορέσετε να βελτιώσετε την ψυχική σας ανθεκτικότητα να ενισχύσετε τη σωματικοψυχική σας υγεία και ευεξία και να αναβαθμίσετε την ποιότητα ζωής σας.
Πηγή: Mayo Clinic
Μάθετε ΠερισσότεραΠώς θα βάλουμε τη ζωή μας σε τάξη
Χάος. Πλήρης αταξία. Κυκεώνας. Πόσες φορές νιώθουμε την καθημερινότητα ή ακόμα και τη ζωή μας έτσι; Ένα χαμένο δρομολόγιο του μετρό την πιο ακατάλληλη στιγμή, παραπάνω δουλειά που δεν είχαμε προβλέψει ενώ ετοιμαζόμαστε να σχολάσουμε, ακύρωση ραντεβού την τελευταία στιγμή. Αυτά και πολλά άλλα ακόμη που θα μπορούσαν να μας χαλάσουν τη μέρα και τη διάθεσή μας και να μας πληγώσουν συναισθηματικά. Σε αυτές τις χαοτικές περιστάσεις πρέπει να θυμόμαστε πως υπάρχουν πολλοί τρόποι να βάλουμε μια τάξη στο χάος. Ας δούμε πώς μπορεί να γίνει αυτό.
Βρείτε την κατάλληλη στρατηγική
Εννοείται πως το να κρατήσουμε μούτρα, να αποφύγουμε τα άσχημα συναισθήματά μας, να πιούμε αλκοόλ ή να καπνίσουμε είναι οι χειρότερες επιλογές που θα μπορούσαμε να κάνουμε. Υπάρχουν απλές στρατηγικές που μπορούμε να εφαρμόσουμε σε ανάλογες περιστάσεις που εφόσον διαπιστώσουμε ποιες λειτουργούν καλύτερα για εμάς μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε για να καταφέρουμε την πολυπόθητη τάξη.
Πιθανόν να έχετε ήδη δοκιμάσει αρκετούς τρόπους για χαλάρωση και ίσως να έχετε μάθει τι λειτουργεί καλύτερα για εσάς καθώς και τι δεν λειτουργεί καθόλου ή σας ρίχνει ακόμη περισσότερο τη διάθεση. Εκείνο που προέχει είναι να προσπαθείτε να εφαρμόζετε τις στρατηγικές χαλάρωσης που σας ηρεμούν σε τακτικά διαστήματα και όχι μόνο όταν τα πράγματα έχουν ξεφύγει από την τάξη.
Απόσπαση της προσοχής μας
Μπορούμε να δοκιμάσουμε να αποσπάσουμε για λίγο την προσοχή μας από μια χαοτική κατάσταση που μας μπερδεύει. Είναι σίγουρα μια καλύτερη επιλογή από το να προσπαθήσουμε να καταπνίξουμε και να αγνοήσουμε το πρόβλημα. Η αποστασιοποίηση αυτή θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε το θέμα με ψυχραιμία και να βάλουμε σε μία τάξη τα πράγματα με καθαρό μυαλό.
Ηρεμία και χαλάρωση
Σε αυτή τη στρατηγική το πρώτιστο μέλημά μας είναι να ηρεμήσουμε το στρες που αισθανόμαστε. Μπορούμε να στραφούμε σε οτιδήποτε γνωρίζουμε πως θα μας χαλαρώσει, έναν περίπατο, λίγη μουσική, συζήτηση με ένα φίλο, ελαφρά άσκηση, αναπνοές. Στόχος είναι να μπορέσουμε να επιστρέψουμε χωρίς άγχος στο πρόβλημα, να βάλουμε σε τάξη τις σκέψεις μας και να το λύσουμε.
Ισορροπία
Το να βρούμε μια ισορροπία σημαίνει να επαναφέρουμε τη λογική μας στη θέση του κυβερνήτη εκφράζοντας τα συναισθήματά μας και αντιμετωπίζοντας με άμεσο πρόβλημα την όποια δυσκολία ανακύπτει. Αναγνωρίζουμε ποιο συναίσθημά μας κυριαρχεί (πχ. θυμός, αγανάκτηση, σύγχυση) και συνειδητοποιούμε πως όσο αρνητικό κι αν είναι δεν είναι δυνατό να διαρκέσει για πάντα. Μπορούμε ακόμη να φτιάξουμε λίστες με τα πράγματα που πρέπει να γίνουν (η ευχαρίστηση του να σβήνεις πράγματα από τη λίστα είναι αρκετό κίνητρο από μόνη της) ή και να ζητήσουμε έξωθεν βοήθεια, από κάποιον επαγγελματία ίσως, ώστε να επαναφέρουμε μια τάξη.
Αυτό που θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να αποφύγουμε είναι η άρνηση και το να υποκρινόμαστε πως όλα είναι καλά ενώ αισθανόμαστε χαομένοι. Αυτά δεν μπορούν ποτέ να αποτελέσουν υγιείς τρόπους αντιμετώπισης προβλημάτων ούτε θα μας φέρουν πιο κοντά στην πολυπόθητη τάξη στη ζωή μας.
Μάθετε ΠερισσότεραΆγχος; Υιοθετήστε μια γάτα
Εάν έχετε ήδη ένα αιλουροειδές ως κατοικίδιο, τα θετικά οφέλη του να υπάρχει μια γάτα μες το σπίτι πιθανόν να είναι αυτονόητα για εσάς. Για όσους δεν είχατε ποτέ μια γάτα ως κατοικίδιο ή δεν έχετε καν χαϊδέψει ποτέ μία πιθανόν να μη γνωρίζετε ή να μην πιστεύετε πως το να έχεις μια γάτα ως κατοικίδιο μειώνει τα επίπεδα του στρες καθώς και άλλους κινδύνους για την υγεία μας – όμως σοβαρά, είναι αλήθεια. Τα στοιχεία που το υποστηρίζουν αυτό είναι τόσο πειστικά ώστε είναι πολύ πιθανό με το που τελειώσετε την ανάγνωση του άρθρου να τρέξετε στη φιλοζωική της περιοχής σας.
Εάν έχετε σκεπτικισμό για όλα αυτά, μπορώ να σας καταλάβω. Η ιδέα ότι υιοθετώντας μια γάτα πέφτουν τα επίπεδα του καθημερινού μας άγχους και στρες, σαν πρώτη εντύπωση ακούγεται ως κάτι που θα άκουγες από την ηλικιωμένη γειτόνισσα που ταΐζει όλες τις γάτες της γειτονιάς.
Όμως, δεν αστειεύομαι καθόλου λέγοντας πως τα επιστημονικά στοιχεία που υποστηρίζουν την ιδέα αυτή είναι πολύ ισχυρά. Κατ’ αρχήν, όσον αφορά τους ιδιοκτήτες γάτας μια πρόσφατη έρευνα κατέδειξε πως το να έχει κανείς γάτα συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο εγκεφαλικού ή εμφράγματος κατά ένα τρίτο. Αυτό είναι αναμφισβήτητα εντυπωσιακό.
Οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα από 4.000 ανθρώπους ηλικία 30 έως 75 ετών σε μια διάρκεια δέκα ετών. Σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν ή είχαν υπάρξει ιδιοκτήτες γάτας, οι υπόλοιποι μισοί δεν είχαν ποτέ γάτα ως κατοικίδιο. Από την ανάλυση των δεδομένων προέκυψε πως οι άνθρωποι που είχαν γάτα είχαν 30% χαμηλότερο κίνδυνο να πεθάνουν από καρδιακή ανακοπή ή εγκεφαλικό σε σύγκριση με όσους δεν είχαν ποτέ γάτα. Το αποτέλεσμα προέκυψε ακόμη και υπολογίζοντας παράγοντες όπως το κάπνισμα, ο διαβήτης, τα επίπεδα της χοληστερίνης και η καλή λειτουργία της καρδιάς.
Ο καθηγητής Adnan Qureshi, από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, επικεφαλής της συγκεκριμένης έρευνας, ανέφερε πως ακόμη και ο ίδιος κι η ομάδα του εξεπλάγησαν από το αριθμητικό μέγεθος αυτής της διαφοράς. Ο ίδιος εξηγεί τα αποτελέσματα πως το να έχει κανείς μια γάτα ως κατοικίδιο ανακουφίζει από το στρες και το άγχος και κατ’ επέκταση μειώνει την πιθανότητα καρδιακών παθήσεων. Το να χαϊδεύει κανείς μια γάτα μειώνει τα επίπεδα του στρες και την αδρεναλίνη στο αίμα.
Επιπλέον, σύμφωνα με ψυχοθεραπευτές του Κέντρου Cityscape Counseling του Σικάγο ένα χάδι στη γάτα μας δεν ηρεμεί απλά και μόνο το νευρικό μας σύστημα. Η απλή καθημερινή αλληλεπίδραση μαζί της είναι ικανή να προκαλέσει ισχυρά συναισθήματα σύνδεσης, τα οποία κατεβάζουν τα επίπεδα του στρες καθώς οι βαθιές σχέσεις οδηγούν στο να αισθάνεται κανείς λιγότερη μοναξιά και μπορεί να ανταποκριθεί καλύτερα σε αγχογόνες καταστάσεις.
Η γάτα είναι ένα πιστό ζώο το οποίο μας προσφέρει ανιδιοτελή αγάπη και μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των επιπέδων του στρες παρέχοντας μια ασφαλή διέξοδο και δίνοντάς μας αγάπη και αφοσίωση ανεξάρτητα από τους εξωτερικούς στρεσογόνους παράγοντες. Η φροντίδα μιας γάτας μας δίνει μια αίσθηση σκοπού κι επίσης λειτουργεί ως διάσπαση από τυχόν προβλήματα. Η αίσθηση ότι έχουμε ένα σκοπό και η απόσπαση της προσοχής από δυσκολίες είναι δύο πολύ δημοφιλείς τεχνικές που χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά για τη διαχείριση του άγχους.
Μάθετε ΠερισσότεραΣυναισθηματική νοημοσύνη και το παιδί μας
Πιθανόν έχετε παρατηρήσει ότι τα τελευταία χρόνια οι μεγάλες εταιρείες και οργανισμοί αναζητούν εργαζόμενους που να διαθέτουν εκτός από πρακτικά προσόντα και υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη. Είναι γεγονός πως τις τελευταίες δεκαετίες η συναισθηματική νοημοσύνη έχει μελετηθεί εκτενώς και θεωρείται εξαιρετικά σημαντική όσον αφορά την επιτυχία στη ζωή και την ευτυχία του ατόμου και, βέβαια, την εξέλιξη του παιδιού σε έναν συναισθηματικά υγιή ενήλικα.
Ως συναισθηματική νοημοσύνη εννοείται ένα σύνολο δεξιοτήτων που αφορούν τα κίνητρα, την αξία που δίνουμε στον εαυτό μας, την επιμονή και υπομονή μας, την ανοχή στη ματαίωση, την προσαρμογή μας στις διάφορες αλλαγές και καταστάσεις, την καλή διαχείριση των συναισθημάτων μας, την κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων.
Για να κατορθώσει ένα άτομο να τα καταφέρει στη ζωή χρειάζεται να συνδυάσει τις γνωστικές του δεξιότητες και τα χαρακτηριστικά της συναισθηματικής του νοημοσύνης. Τα παιδιά με υψηλό δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης παρουσιάζουν καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις και έχουν μειωμένες πιθανότητες να κάνουν ανθυγιεινές και επικίνδυνες επιλογές. Η συναισθηματική νοημοσύνη συμβάλλει θετικά στην επιτυχία μελλοντικών σχέσεων, την υγεία, σωματική και ψυχική, και την ποιότητα ζωής.
Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε τη συναισθηματική νοημοσύνη του παιδιού;
Ένας αποτελεσματικός τρόπος για να αναπτύξουν τα παιδιά τη συναισθηματική τους νοημοσύνη είναι η αφήγηση παραμυθιών. Μέσα από αυτή τη διαδικασία μαθαίνουν να αντιλαμβάνονται τις καταστάσεις, να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, να τα εκφράζουν, να συναναστρέφονται, να μοιράζονται και να είναι υπεύθυνα.
Επίσης, για την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι πολύ σημαντικό να ρωτάμε το παιδί ήδη από μικρή ηλικία πώς νιώθει και τι σκέφτεται για τα διάφορα θέματα που προκύπτουν στην καθημερινότητά του. Χρειάζεται να είμαστε σε θέση να το ακούσουμε και να αναγνωρίσουμε το συναίσθημά του, για παράδειγμα “φαίνεσαι θυμωμένος”. Ακόμη, προσέχουμε ώστε να μην απορρίπτουμε τα συναισθήματά του, για παράδειγμα αποφεύγουμε εκφράσεις όπως “μην κλαις, δεν υπάρχει λόγος να στενοχωριέσαι”.
Εννοείται πως οι γονείς θα πρέπει να εξετάζουν και τα δικά τους επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης. Είναι πολύ σημαντικό να είμαστε και οι ίδιοι ανοιχτοί στα συναισθήματά μας, να μην τα κρύβουμε, να μην ντρεπόμαστε για ό, τι νιώθουμε και να μη φοβόμαστε να τα εκφράσουμε. Το παιδί για να αναπτύξει τη συναισθηματική του νοημοσύνη χρειάζεται γύρω του ενήλικες που γνωρίζουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους.
Ένα σημαντικό κομμάτι της συναισθηματικής νοημοσύνης αποτελεί η ενσυναίσθηση. Μιλάμε και δείχνουμε σεβασμό απέναντι στα συναισθήματα των άλλων εξηγώντας και δείχνοντας στο παιδί μας πώς νιώθουν οι άλλοι.
Εν κατακλείδι, όσον αφορά τη συναισθηματική νοημοσύνη του παιδιού είναι δική του δουλειά να μάθει πώς θα διαχειρίζεται τα συναισθήματα και δουλειά του κάθε γονιού να διδάξει αυτό το πώς.
Πηγή: todaywparent.com
Μάθετε ΠερισσότεραΣτρες: Πώς θα προστατευτείς
Τρία βασικά βήματα για να αποκτήσουμε ψυχική προστασία απέναντι στο στρες:
Το να χτίσουμε μια ισχυρή ψυχική πανοπλία απέναντι στο άγχος και το στρες δεν είναι τόσο δύσκολο όσο ίσως νομίζουμε. Παρακάτω θα δούμε τρία απλά βήματα τα οποία μπορούν να μας βοηθήσουν.
- Ρεαλιστικές προσδοκίες και αισιόδοξες πεποιθήσεις.
Το να θέτουμε ρεαλιστικές προσδοκίες, να προετοιμαζόμαστε και να κάνουμε επαναλήψεις και πρόβες είναι σημαντικά σημεία στο χτίσιμο της ψυχικής μας προστασίας απέναντι στο στρες. Οι δομές του ιππόκαμπου στον εγκέφαλό μας έχουν μεγάλη νευροπλαστικότητα και η έρευνα δείχνει ότι επηρεάζονται αρνητικά από το στρες που προκύπτει όταν οι προσδοκίες μας διαψεύδονται από την πραγματικότητα. Τότε βλέπουμε και την εμφάνιση διαφόρων ψυχοσωματικών συμπτωμάτων. Με το να βάζουμε τον πήχη των προσδοκιών μας ρεαλιστικά, να κάνουμε καλή προετοιμασία, επαναλήψεις και πρόβες θα δούμε σταδιακά να ανεβαίνει το επίπεδο της αισιοδοξίας μας. Τότε μπορεί η αισιοδοξία μας να εξελιχθεί σε θετική αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Σκεφτείτε την ενσυνειδητότητα ως το να είμαστε παρόντες στη στιγμή. Η ενσυνειδητότητα είναι μια μορφή συγκέντρωσης η οποία επιτυγχάνεται εστιάζοντας την προσοχή μας στην παρούσα στιγμή αναγνωρίζοντας τι συμβαίνει γύρω μας ενώ ταυτόχρονα αναγνωρίζουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας σε σχέση με τη στιγμή αυτή. Το αντίθετο της ενσυνειδητότητας είναι η απροσεξία, η αφηρημάδα και το να μην είμαστε παρόντες στη στιγμή. Σκεφτείτε το σαν α-συνειδητότητα. Η ενσυνειδητότητα συσχετίζεται με τη μείωση της αίσθησης του πόνου, όπως και με τη μείωση του άγχους και του στρες.
- Τακτική εξάσκηση των πρακτικών χαλάρωσης.
Οι πρακτικές αυτές μπορεί να αφορούν ασκήσεις αναπνοής, γιόγκα, διαλογισμό, προσευχή… Κατά τη διάρκεια της εξάσκησης αυτές οι πρακτικές μας δίνουν μια αίσθηση ηρεμίας και χαλάρωσης. Με τη συνεχή εξάσκηση τέτοιων πρακτικών μπορούμε να αναπτύξουμε μια μεγάλη ανθεκτικότητα απέναντι σε στρεσογόνα γεγονότα, σκέψεις και συναισθήματα. Σκεφτείτε το σαν την καλλιέργεια μιας μορφής ψυχολογικής ανοσίας. Οι συμβουλευόμενοι συχνά σχολιάζουν σχετικά: ”Πράγματα που παλιότερα μου ήταν ιδιαίτερα ενοχλητικά και μου δημιουργούσαν πολύ στρες, τώρα πια σχεδόν δε με αγγίζουν”.
Άλλα άρθρα σχετικά με το στρες:
https://www.anagnostopoyloy.gr/%ce%bb%ce%ac%ce%b8%ce%b7-%ce%ac%ce%b3%cf%87%ce%bf%cf%82/
https://www.anagnostopoyloy.gr/%ce%b5%ce%bd%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%b5%ce%b9%ce%b4%ce%b7%cf%84%cf%8c%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1/
https://www.anagnostopoyloy.gr/%ce%b5%cf%8d%ce%ba%ce%bf%ce%bb%ce%b7-%cf%87%ce%b1%ce%bb%ce%ac%cf%81%cf%89%cf%83%ce%b7/
Μάθετε Περισσότερα
Παιδί και tablet
Αγωνίζεστε να απομακρύνετε το παιδί σας από το tablet; Αυτός ο αγώνας συχνά καταλήγει σε δάκρυα και έντονους διαπληκτισμούς; Πολλές φορές φωνάζουμε στο παιδί από μακρυά: “Πέντε λεπτά ακόμα, μετά θα έρθεις για φαγητό!”
Τις περισσότερες φορές η δήλωση αυτή θα αγνοηθεί και θα μας οδηγήσει αργά ή γρήγορα σε δυνατές φωνές, με αποτέλεσμα πέντε λεπτά αργότερα να πάμε και να να απενεργοποιήσουμε το tablet/ κινητό/ υπολογιστή, περιμένοντας το παιδί να δεχτεί ήσυχα την απόφασή μας να φάμε όλοι μαζί.
Στην πραγματικότητα, η απεμπλοκή του παιδιού από την οθόνη και η επιστροφή του στον πραγματικό κόσμο χωρίς ένταση είναι μια αρκετά δύσκολη υπόθεση.
Η επιστήμη πίσω από την οθόνη
Σας έχει τύχει να κοπεί το ηλεκτρικό ρεύμα κατά την διάρκεια ενός κρίσιμου ποδοσφαιρικού αγώνα; Να πατήθηκε καταλάθος ο διακόπτης “off” τη στιγμή που οι πρωταγωνιστές στη σειρά που παρακολουθούσατε ήταν έτοιμοι να φιληθούν;
Για τους ενήλικες είναι δύσκολο να βγούμε από την κατάσταση της ευχαρίστησης που δημιουργεί η οθόνη στο μυαλό μας. Για ένα παιδί μπορεί να είναι κυριολεκτικά τρομερό. Όταν παρακολουθούμε μια ταινία ή παίζουμε ένα παιχνίδι στον υπολογιστή, είμαστε διανοητικά σε έναν άλλο κόσμο. Οι οθόνες είναι υπνωτικές για το μυαλό μας. Το φως, οι ήχοι, ο ρυθμός των εικόνων βάζει τον εγκέφαλο σε μία άλλη διανοητική κατάσταση όπου αισθανόμαστε καλά και δεν θέλουμε να κάνουμε τίποτα άλλο.
Κατά τη διάρκεια αυτών των στιγμών, ο εγκέφαλός μας παράγει ντοπαμίνη, ένα νευροδιαβιβαστή που ανακουφίζει από το άγχος και τον πόνο. Όλα, λοιπόν, είναι καλά μέχρι να απενεργοποιηθεί ξαφνικά η οθόνη, τότε τα επίπεδα ντοπαμίνης στο σώμα πέφτουν απότομα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται στο σώμα μια αίσθηση πόνου. Αυτή η πτώση ντοπαμίνης, το σωματικό αυτό σοκ ξεκινάει από την ώρα που τα παιδί απομακρύνεται απότομα από την οθόνη.
Δεν έχει σημασία ότι εσείς ξεκαθαρίσατε ότι τώρα πρέπει να κλείσει το tablet ή ότι δώσατε την προειδοποίηση. Όταν το παιδί βρίσκεται μπροστά σε μια οθόνη δεν είναι σε κατάσταση να σκέφτεται με αυτό τον τρόπο μιας και ο εγκέφαλός του είναι γεμάτος ντοπαμίνη. Να θυμάστε ότι η απενεργοποίηση της οθόνης για το παιδί είναι ένα σοκ, μπορεί να μην το χτυπάτε στο πρόσωπο εκείνη τη στιγμή, αλλά ακριβώς αυτό βιώνει σε νευρολογικό επίπεδο.
Η μέθοδος που προτείνεται δεν είναι η απότομη αποκοπή του παιδιού από τo tablet ούτε οι προειδοποιητικές δηλώσεις του γονέα. Στόχος του γονέα θα πρέπει να είναι να εισέλθει στη ζώνη της εικονικής πραγματικότητας που βρίσκεται το παιδί.
Χτίστε μια γέφυρα
Όποτε αποφασίσετε ότι το παιδί σας πρέπει να κλείσει tablet/ κινητό/ υπολογιστή, αφιερώστε λίγο χρόνο για να καθίσετε δίπλα του και να εισέλθετε στον κόσμο του. Καθίστε δίπλα του και παρακολουθήστε μαζί του την οθόνη. Αυτό δεν πρέπει να είναι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μισό λεπτό είναι αρκετό. Απλά μοιραστείτε την εμπειρία του. Στη συνέχεια κάντε του μια ερώτηση γι ‘αυτό: “Τι βλέπεις;”, “Σε ποιο επίπεδο είσαι τώρα;” ή “Αυτός φαίνεται αστείος. Ποιος είναι;”
Γενικά, τα παιδιά αγαπούν όταν οι γονείς τους ενδιαφέρονται για τον κόσμο τους. Αν είναι πολύ απορροφημένο ακόμα και μετά τις ερωτήσεις και δεν σας απαντά, μην εγκαταλείπετε. Απλά καθίστε μαζί του λίγο παραπάνω και στη συνέχεια κάντε του άλλη μια ερώτηση. Μόλις το παιδί αρχίσει να απαντά στις ερωτήσεις σας ή σας λέει κάτι που έχει δει ή κάνει στην οθόνη, σημαίνει ότι βγαίνει από την εικονική πραγματικότητα και επιστρέφει στον πραγματικό κόσμο.
Η ντοπαμίνη δεν πέφτει απότομα με το επώδυνο επακόλουθό της και εσείς έχετε χτίσει μια γέφυρα ανάμεσα στο πού είναι το παιδί και πού βρίσκεστε εσείς. Έτσι, σιγά σιγά μπορείτε να αρχίσετε να συζητάτε με το παιδί σας ότι ήρθε η ώρα να φάει, να κάνει μπάνιο ή απλά ότι ο χρόνος μπροστά στο tablet/ κινητό/ υπολογιστή τελείωσε. Λόγω της γέφυρας που πλέον έχει χτιστεί ανάμεσά σας, το παιδί μπορεί να ακούσει και να δεχτεί το αίτημά σας. Η συνειδητοποίηση του τι συμβαίνει στο μυαλό του παιδιού εκείνη την ώρα, βοηθάει να χειριστούμε την απομάκρυνσή του από την οθόνη πολύ πιο αποτελεσματικά.
Μάθετε ΠερισσότεραΤι μας κάνει ευτυχισμένους τελικά;
Ευτυχισμένους μας κάνει άραγε το χρήμα, η κοινωνική θέση, η εργασία, ο σύντροφος μας…; Το νόημα της ευτυχίας και η “συνταγή” που θα μας κάνει ευτυχισμένους έχουν αναζητηθεί από τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους και τους βουδιστές μέχρι τους σημερινούς στοχαστές. Αυτοί που συνεισφέρουν τα τελευταία χρόνια πολύ σημαντικά στη συζήτηση αυτή περί ευτυχίας είναι οι ψυχολόγοι με όλο και περισσότερα ερευνητικά αποτελέσματα.
Τελικά το χρήμα φέρνει την ευτυχία;
Τα συμπεράσματα των επιστημονικών ερευνών δε μας δίνουν κανένα στοιχείο που να δείχνει ότι τα χρήματα μπορεί να μας κάνουν ευτυχισμένους. Μια πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη σε Ευρώπη και Αμερική κατέδειξε ότι η Δανία, μια χώρα που κατατάσσεται 17η εισοδηματικά, είναι η πρώτη χώρα σε επίπεδο ευχαρίστησης από τη ζωή. Από την άλλη οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες καταλαμβάνουν την πρώτη θέση στο εισόδημα, βρίσκονται στη δωδέκατη θέση σε επίπεδο ευχαρίστησης από τη ζωή και 29η όσον αφορά την ισορροπία ζωής και εργασίας.
Οι άνθρωποι που θεωρούν τους εαυτούς τους ευτυχισμένους έχουν την τάση να εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους, να έχουν αισιοδοξία, να εμπλέκονται συχνά σε πράξεις προσφοράς, να εξασκούνται σε πράξεις συγχώρεσης και να συμμετέχουν και να απολαμβάνουν ευχάριστες εκδηλώσεις.
Οι ψυχολόγοι που μελετούν την επίδραση των θετικών συναισθημάτων αναφέρουν πως το συναίσθημα της ευγνωμοσύνης προάγει το αίσθημα ευτυχίας εφόσον εφαρμόζεται με επίγνωση. Το να νιώθει κανείς ευγνώμων είναι κάτι που κάνει, όχι κάτι που περιμένει να συμβεί. Ακόμη, το να έχει κανείς θετική και αισιόδοξη τοποθέτηση δε σημαίνει ότι δεν επιτρέπει στον εαυτό του να στενοχωρηθεί, να θυμώσει και γενικά να αισθανθεί και αρνητικά συναισθήματα. Αντιθέτως, οι άνθρωποι που καταπιέζουν αυτά τα συναισθήματα, στην πραγματικότητα γίνονται περισσότερο ανήσυχοι και καταθλιπτικοί.
Η χημεία μας κάνει ευτυχισμένους;
Μια ώθηση στην καλή μας διάθεση σχετίζεται με την απελευθέρωση σεροτονίνης, ενδορφινών και της ωκυτοκίνης, της λεγόμενης ορμόνης της αγάπης. Επίσης, η τρυπτοφάνη βοηθά το σώμα μας στην παραγωγή σεροτονίνης, οπότε κι αυτή σχετίζεται με την αίσθηση ευεξίας.
Το γέλιο, η μουσική κι ο ήλιος μας κάνουν ευτυχισμένους
Το γέλιο είναι υπεύθυνο για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος μαζί με την σωστή διατροφή, την ξεκούραση και τη σωματική άσκηση. Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει καλύτερα επίπεδα στην αρτηριακή πίεση όσων παρακολουθούν κωμωδίες συγκριτικά με τα επίπεδα όσων παρακολουθούν δραματικές ταινίες, οι οποίοι τείνουν να βιώνουν ένταση μαζί με τα υψηλότερα επίπεδα αρτηριακής πίεσης. Ακόμη, το αίσθημα ευχαρίστησης εντείνεται με την ακρόαση μουσικής το οποίο διαπιστώνεται με την έκκριση μεγαλύτερης ποσότητας ντοπαμίνης, αλλά σημαντικό ρόλο στην ευτυχία φαίνεται να διαδραματίζουν και τα επίπεδα ηλιοφάνειας με τις έρευνες να δείχνουν πιο ευτυχισμένους τους κατοίκους περιοχών με μεγαλύτερη συχνότητα ηλιοφάνειας.
Ευτυχία, λοιπόν, δεν είναι η απουσία της στενοχώριας. Ευτυχία σημαίνει να αναγνωρίζουμε τις στιγμές χαράς, να βιώνουμε ευχαρίστηση αλλά και να νιώθουμε ότι έχουν λόγο ύπαρξης τόσο η προσωπική μας υπόσταση όσο και οι καθημερινές μας δραστηριότητες.
Μάθετε για το Workshop: “Ασκήσεις Ευτυχίας”
Μάθετε Περισσότερα