Νηπιαγωγείο: Πώς το παιδί μου θα τα καταφέρει
Νηπιαγωγείο. Συμβαίνει σε όλα τα παιδιά του κόσμου. Ωστόσο, εσείς νιώθετε ένα περίεργο συναίσθημα περηφάνιας αναμεμιγμένο με άγχος και φόβο. Πώς μπορείτε σαν γονείς να βοηθήσετε το παιδί σας να κάνει αυτό το μεγάλο άλμα από την ασφάλεια του σπιτιού στο νέο άγνωστο περιβάλλον του νηπιαγωγείου;
Κατ’ αρχήν, χρειάζεται να αποδεχτείτε την ιδέα ότι και για εσάς το ξεκίνημα στο νηπιαγωγείο αποτελεί ένα καινούριο στάδιο. Όσο περισσότερο το συνειδητοποιείτε, τόσο περισσότερο θα “επιτρέπετε” στο παιδί σας να μεγαλώσει, να στηριχθεί στις δυνάμεις του, να προχωρήσει στη ζωή του.
Μάθετε στο παιδί σας να είναι αυτόνομο σε σχέση με τις σωματικές του ανάγκες. Θα πρέπει να γνωρίζει αν έχει μέσα στο τσαντάκι του φαγητό και νερό, πού μπορεί να πιει νερό στο σχολείο του, πού βρίσκονται οι τουαλέτες και πώς να τις χρησιμοποιεί.
Εξηγήστε του τους νέους ρυθμούς της ζωής του. Έτσι, θα ξέρει ότι δεν το πετάτε μόνο του σε έναν άγνωστο κόσμο. Ενημερώστε το για την ώρα του πρωινού ξυπνήματος, την ώρα που πρέπει να βρίσκεται στο σχολείο του, το όνομα της δασκάλας του, πόσα διαλείμματα θα έχει και τι ώρα θα πηγαίνετε να το παίρνετε όταν σχολάσει. Πείτε του ότι θα ανακαλύψει και θα μάθει ένα σωρό ενδιαφέροντα πράγματα και ότι θα αποκτήσει νέους φίλους. Εκμεταλλευτείτε ακόμη την ευκαιρία και μιλήστε του για τη δουλειά σας και τις υπόλοιπες καθημερινές ασχολίες σας όπως και τις αντίστοιχες του συζύγου. Όσο περισσότερο το παιδί αισθανθεί ότι οι ασχολίες σας σας ενδιαφέρουν, τόσο ευκολότερα θα προσαρμοστεί στο νηπιαγωγείο και θα του αρέσουν τα νέα του ενδιαφέροντα.
Αφήστε το παιδί να γνωρίσει μόνο του τα άλλα παιδάκια στο νηπιαγωγείο. Μη μένετε εκεί πολλή ώρα όταν το πηγαίνετε το πρωί. Εάν κλαίει, ξεπεράστε μπροστά του τη δική σας συγκίνηση και επισπεύστε την αναχώρησή σας. Το παιδί σας είναι σε ηλικία που πρέπει να πάει σχολείο. Να είστε τρυφερές αλλά και αποφασιστικές: “Καταλαβαίνω πως ανησυχείς επειδή είναι όλα καινούρια, αλλά αυτό το θέμα το έχουμε κουβεντιάσει. Έχεις μια καλή δασκάλα που θα σου μάθει καινούργια πράγματα και θα κάνεις νέους φίλους. Όταν θα έρθω να σε πάρω, θα μου πεις πώς πέρασες τη μέρα σου εδώ.”
Αποφύγετε να του πείτε “να συμπεριφέρεται σαν μεγάλος” καθώς μπορεί να θυμώσει και να σας απαντήσει ότι “είναι μικρός και δε θέλει να γίνει μεγάλος”, να έχετε δηλαδή το αντίθετο αποτέλεσμα.
Όταν πάτε να το πάρετε στο σχόλασμα, πείτε του πόσο χαρούμενη νιώθετε που το ξαναβλέπετε. Μην το πιέσετε να σας πει πώς πήγε η μέρα του. Αν σας αναφέρει ότι είναι λυπημένο ή δυστυχισμένο, ακούστε το προσεκτικά. Βοηθήστε το να σχετικοποιήσει τη δυσκολία μιλώντας για το δικό σας ξεκίνημα στο σχολείο. Πείτε του (αν χρειαστεί) ότι κι εσείς στην αρχή τα βρήκατε λίγο δύσκολα αλλά μετά όλα έφτιαξαν.
Βρείτε το χρόνο να συζητήσετε με τη δασκάλα και να σας ενημερώσει σχετικά με την προσαρμογή του παιδιού σας. Εάν είναι εφικτό, να πηγαίνει κάπου κάπου και ο πατέρας του να το παίρνει από το σχολείο. Είναι ένας τρόπος να δείξετε στο παιδί ότι κι εκείνος αποδέχεται αυτή την αλλαγή της ζωής του και πως δεν “πετάει” το παιδί του σε έναν άγνωστο κόσμο.
Το βράδυ να βάζετε το παιδί πιο νωρίς για ύπνο. Προετοιμαστείτε για έναν ρυθμό ζωής πιο αυστηρό και συγκρατημένο. Όταν πλέον θα βγαίνετε τα βράδια σε φιλικά ή συγγενικά σπίτια καλό θα ήταν να μην το παίρνετε μαζί σας. Αποφύγετε να πέσετε στη συνηθισμένη παγίδα όταν ξεκινά το νηπιαγωγείο: το παιδί νιώθει τόσο εξαντλημένο, που παλεύει με την κούρασή του, αρνείται να πέσει στο κρεβάτι του και τελικά δεν μπορεί να κοιμηθεί. Μην υποχωρείτε. Ακόμη, μπορείτε να σηκώνεστε λίγο νωρίτερα το πρωί για να αναπληρώνετε το χρόνο που δεν περάσατε το βράδυ με το παιδί. Είναι προτιμότερο να περνάτε περισσότερο χρόνο και να τρώτε ένα καλό πρωινό όλοι μαζί, παρά να ξενυχτάτε το βράδυ.
Μάθετε ΠερισσότεραΣχολική ετοιμότητα: Πότε ένα παιδί είναι έτοιμο να φοιτήσει στην Α’ Δημοτικού
Η σχολική ετοιμότητα αφορά στο να διαπιστωθεί εάν το παιδί που βρίσκεται στην ηλικία των έξι ετών έχει κατακτήσει τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την ένταξή του στη σχολική ζωή και όχι μόνο. Οι δεξιότητες αυτές αφορούν ένα ευρύ φάσμα.
Στον όρο σχολική ετοιμότητα περιλαμβάνεται το απαραίτητο επίπεδο ωριμότητας του παιδιού κατά τη στιγμή της έναρξης της φοίτησής του στην πρώτη τάξη του δημοτικού. Το επίπεδο αυτό ωριμότητας αφορά την ετοιμότητα του παιδιού στον σωματικό, γνωστικό, κινητικό, κοινωνικό και συναισθηματικό τομέα. Έχει πολύ μεγάλη σημασία μιας και αξιολογείται η ετοιμότητα του παιδιού να διδαχθεί με οργανωμένο και συστηματικό τρόπο τα γνωστικά αντικείμενα του δημοτικού σχολείου αλλά και να ενταχθεί κοινωνικά στη σχολική κοινότητα.
Κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης της σχολικής ετοιμότητας πραγματοποιείται έλεγχος της πλευρίωσης, της αδρής και της λεπτής κινητικότητας, των επικοινωνιακών δεξιοτήτων, της κατάκτησης των γραφοκινητικών δεξιοτήτων και των προμαθηματικών εννοιών. Για παράδειγμα, ελέγχεται πώς πιάνει το μολύβι, εάν γνωρίζει χρώματα και σχήματα, αν μπορεί να χρησιμοποιήσει το ψαλίδι, αν μπορεί να αφηγηθεί μια ιστορία και να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο.
Η νηπιαγωγός μπορεί να ενημερώσει τους γονείς, έτσι ώστε να έχουν τη συνολική εικόνα του επιπέδου σχολικής ετοιμότητας και των τυχόν αναγκών του παιδιού (εκπαιδευτικών και μη). Στη συνέχεια, οι γονείς μπορούν να απευθυνθούν για τον έλεγχο της σχολικής ετοιμότητας στα ΚΕΔΔΥ, σε Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα, σε Κέντρα Ψυχικής Υγείας, σε Ψυχοπαιδαγωγικές Μονάδες και βέβαια, ιδιωτικά σε εξειδικευμένους ιδιώτες – ειδικούς θεραπευτές.
Η νηπιαγωγός είναι απαραίτητο για την είσοδο στο Δημοτικό να αξιολογήσει εάν το νήπιο διαθέτει τις απαραίτητες κινητικές δεξιότητες, αν μπορεί να κατανοήσει και να χειριστεί το γλωσσικό σύστημα ώστε να επικοινωνεί και να αυτοεξυπηρετείται, εάν κατανοεί τις κοινωνικές συμβάσεις και αν έχει αλληλεπίδραση με τους άλλους γύρω του, συνομήλικους και ενήλικες. Εάν το παιδί δείχνει να υστερεί αναπτυξιακά στους περισσότερους από τους παραπάνω τομείς τότε η αξιολόγηση της σχολικής του ετοιμότητας κρίνεται απαραίτητη.
Εάν το αποτέλεσμα της αξιολόγησης δείξει ότι το παιδί δεν έχει την ωριμότητα και την ετοιμότητα να φοιτήσει στην Α’ Δημοτικού, τότε χρειάζεται να πραγματοποιηθεί στοχευμένη παρέμβαση από ειδικό. Μέσα από την παρέμβαση θα μπορέσει το παιδί να βοηθηθεί ώστε να κατακτήσει τις απαραίτητες δεξιότητες και θα υποστηριχθεί το ίδιο και η οικογένειά του. Η μορφή και η συχνότητα μιας τέτοιας παρέμβασης εξαρτάται από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το κάθε παιδί.
Σε κάποιες περιπτώσεις, εάν εντοπιστεί έντονη αναπτυξιακή ανωριμότητα ή κάποια ειδική εκπαιδευτική ανάγκη, ίσως να προταθεί επαναφοίτηση του παιδιού στο νηπιαγωγείο. Βέβαια, η επαναφοίτηση δεν κρίνεται απαραίτητη όταν το παιδί υποστηρίζεται από ένα μαθησιακό πλαίσιο το οποίο λαμβάνει υπόψη τις εμπειρίες, τις ανάγκες και το επίπεδο ανάπτυξης και ωριμότητάς του. Η επαναφοίτηση χωρίς υποστηρικτικό πλαίσιο είναι δυνατό να εγκλωβίσει το παιδί σε επανάληψη γνωστικών δραστηριοτήτων, να έχει αρνητικές επιπτώσεις στον ψυχικό του κόσμο και να το οδηγήσει σε απόσυρση από τη διαδικασία μάθησης.
Εάν το παιδί βρεθεί στην Α’ Δημοτικού ανέτοιμο να φοιτήσει, είναι πολύ πιθανό να βιώσει έντονο ψυχολογικό στρες. Αισθάνεται ότι δεν ανταποκρίνεται στις σχολικές υποχρεώσεις του αλλά και στις προσδοκίες των γονιών του. Σαν αποτέλεσμα μπορεί να υπάρξει σχολική άρνηση και φοβία, δηλαδή φόβος του παιδιού να πάει στο σχολείο και έντονη δυσαρέσκεια να αποχωριστεί τους γονείς του και το οικείο του περιβάλλον.
Ας βοηθήσουμε λοιπόν το παιδί μας να έχει μια όσο το δυνατό πιο ευχάριστη και ομαλή ένταξη στη σχολική του ζωή!
Εάν επιθυμείτε να αξιολογηθεί η σχολική ετοιμότητα του παιδιού σας ή/και να συμμετέχει στο Πρόγραμμα Προετοιμασίας Νηπίων για την Α’ Δημοτικού, μπορείτε να επικοινωνήσετε στα παρακάτω στοιχεία:
τηλέφωνο: 69 07 13 85 01
mail: info@anagnostopoyloy.gr
ή να στείλετε μήνυμα στη σελίδα μας στο Facebook.
Μάθετε Περισσότερα
Ενσυνειδητότητα: πού έχουμε το μυαλό μας;
Ενσυνειδητότητα είναι ο όρος που χρησιμοποιείται στα ελληνικά για να μεταφραστεί η λέξη mindfulness. Πρόκειται για μια έννοια συνυφασμένη με ανατολικές φιλοσοφίες, όπως ο βουδισμός, και τεχνικές σαν το διαλογισμό. Η ενσυνειδητότητα αφορά στην αναγνώριση ότι συχνά κάνουμε πράγματα όχι συνειδητά αλλά μηχανικά καθώς και στην ιδιαίτερη σημασία που έχει το να βιώνει κανείς όσο πιο συνειδητά γίνεται το καθετί, σκέψη, συναίσθημα ή εμπειρία. Ενσυνειδητότητα σημαίνει αυτοσυγκέντρωση, συγκέντρωση της προσοχής μας σε κάτι, περισυλλογή του νου. Σημαίνει να μπορεί κανείς να συγκεντρώνεται σε οτιδήποτε βιώνει στο παρόν και να το πράττει συνειδητά.
Η ενσυνειδητότητα κίνησε το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας κατά τη δεκαετία του 1970, όπου στην εφαρμογή της στηρίχθηκε ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης του άγχους για ασθενείς με χρόνια νοσήματα. Στην πορεία, πολλές επιστημονικές έρευνες μελέτησαν και συνεχίζουν να μελετούν την ενσυνειδητότητα απαλλαγμένη από το θρησκευτικό πρόσημο, ως μια γνωστική διαδικασία και ψυχική κατάσταση.
Τα τελευταία χρόνια το επιστημονικό ενδιαφέρον για την ενσυνειδητότητα γίνεται όλο και μεγαλύτερο. Έχουν κατασκευαστεί αρκετές κλίμακες αυτό-αναφοράς και έχει γίνει πλήθος μελετών όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής της για την καταπολέμηση του άγχους, της κατάθλιψης, των διατροφικών διαταραχών, τη διαχείριση του πόνου και τις εξαρτήσεις.
Θα είχε ενδιαφέρον, λοιπόν, να αναρωτηθούμε πού είναι το μυαλό μας στην καθημερινότητά μας. Εάν, για παράδειγμα, βιώνουμε στην ολότητά της την εμπειρία της κατανάλωσης τροφής ή τρώμε βιαστικά και μηχανικά. Εάν μπορούμε να περιγράψουμε τα συναισθήματα που νιώθουμε ή αισθανόμαστε συναισθηματικά αποπροσανατολισμένοι. Εάν μπορούμε να κατανοήσουμε και να εναρμονιστούμε με τις σωματικές μας ανάγκες ή τις παραμελούμε και ζορίζουμε το σώμα μας. Εάν μπορούμε να συγκεντρωθούμε σε απλά πράγματα, όπως η αναπνοή μας, ή αισθανόμαστε να μας κατακλύζουν σκέψεις και καθημερινές έγνοιες.
Πώς μπορούμε να ενσωματώσουμε την ενσυνειδητότητα στην καθημερινή μας ζωή
–Μπορούμε να ξεκινήσουμε με την αναπνοή και να προσπαθήσουμε να συγκεντρωθούμε σ’ αυτή. Παρατηρούμε το νου μας, περιπλανιέται και επανέρχεται κατά τη διάρκεια της άσκησης; Ας επενδύσουμε 5-10 λεπτά την ημέρα προσέχοντας την αναπνοή μας. Μπορούμε να το κάνουμε καθιστού σε μια άνετη θέση ή ακόμη και ξαπλωμένοι.
-Μπορούμε να συγκεντρωθούμε σε οτιδήποτε κάνουμε στην καθημερινότητά μας, όπως πχ. όταν ξυπνάμε, ψωνίζουμε, πλένουμε τα πιάτα. Μπορούμε να επιλέγουμε μια διαφορετική συνήθεια κάθε εβδομάδα και να προσπαθούμε να είμαστε πολύ συγκεντρωμένοι κάθε φορά που την κάνουμε, βιώνοντάς την όσο περισσότερο γίνεται.
-Εφόσον ξεκινήσουμε να ασκούμαστε στην ενσυνειδητότητα, μπορούμε να παρακολουθήσουμε σεμινάρια, να διαβάσουμε βιβλία ή να δούμε σχετικά βίντεο ώστε να μάθουμε ακόμη περισσότερα γι’ αυτήν και να βρούμε τους τρόπους που ταιριάζουν για να την ενσωματώσουμε στον τρόπο ζωής μας.
Η καθημερινή άσκηση στην ενσυνειδητότητα έχει οφέλη στη σωματική και την ψυχική μας υγεία. Κι όπως ισχύει για κάθε υγιεινή συνήθεια, δύσκολη είναι μόνο η αρχή.
Μάθετε Περισσότερα
Γεύματα: η σημασία τους για την ανάπτυξη των παιδιών
Τα γεύματα αποτελούν έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους του καθημερινού προγράμματος μιας οικογένειας. Όταν έχετε μικρά παιδιά, είναι πολύ σημαντικό να είστε σταθεροί σε αυτό το θέμα και να τα βάζετε να τρώνε σχεδόν τις ίδιες ώρες κάθε μέρα. Είναι, επίσης, σημαντικό αυτές οι ώρες να έχουν αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα μεταξύ τους, έτσι ώστε τα παιδιά σας να έχουν όρεξη για φαγητό. Ακόμη, έχει σημασία να μην απέχουν μεταξύ τους και τόσο πολύ ώστε πριν από κάθε γεύμα να εκδηλώνονται από κακές συμπεριφορές και οξυθυμία που πυροδοτούνται από την πείνα και την υπογλυκαιμία.
Τα γεύματα όμως δεν αφορούν μόνο τη σωστή ποσότητα και το είδος του φαγητού που θα προσφέρετε στα παιδιά σας τη σωστή ώρα. Η ώρα του γεύματος είναι η στιγμή που οι οικογένειες πρέπει να συγκεντρώνονται, να ανταλλάσσουν τα νέα τους, να συζητούν γι’ αυτά που έκαναν κατά τη διάρκεια της ημέρας και να απολαμβάνουν την παρέα ο ένας του άλλου.
Μήπως τα γεύματα είναι ευκαιρία για μάχη;
Σε πολλές οικογένειες όμως τα γεύματα δεν έχουν αυτή τη μορφή. Αντίθετα, είναι κάτι σαν συνεχείς μάχες – μάχη με τα παιδιά για να φάνε, μάχη για να συμπεριφερθούν σωστά, μάχη ακόμα και για να καθίσουν στο τραπέζι. Όταν έχει κανείς να αντιμετωπίσει τέτοιου είδους προβλήματα, τα γεύματα δεν αποτελούν μια χαλαρωτική διαδικασία, αλλά «εμπόλεμη ζώνη».
Σνακ και σωστή διατροφή
Είναι εκπληκτικό το είδος της διατροφής που αρκετοί γονείς προσφέρουν στα παιδιά τους και περιμένουν από αυτά να αναπτυχθούν. Γρήγορο φαγητό, κατεψυγμένα γεύματα, αναψυκτικά με υψηλές ποσότητες ζάχαρης, αλατιού και καφεΐνης. Σνακ, σνακ και πάλι σνακ. Σε μερικές οικογένειες τα παιδιά τσιμπολογούν όλη την ημέρα. Κάποιοι γονείς δικαιολογούνται λέγοντας ότι τα παιδιά τους θέλουν να τρώνε μόνο τέτοιες τροφές. Κανένα παιδί, όμως, δε γεννήθηκε λαχταρώντας μια φτωχή διατροφή υψηλή σε αλάτι, λιπαρά και ζάχαρη. Εάν του προσφέρετε μόνον αυτά, το παιδί σας θα μάθει να προτιμά αυτού του είδους τις τροφές.
Δεν είναι λίγες οι φορές που γονείς λένε: «Δεν ξέρω γιατί τρώνε τόσο πολύ τα ‘σκουπιδοφαγητά’!». Ορίστε; Ποιος τα ψωνίζει; Ποιος βάζει τα τρόφιμα μέσα στα ντουλάπια και στο ψυγείο; Μερικοί γονείς «κλείνουν» το στόμα των παιδιών τους προσφέροντάς τους αυτού του είδους τις τροφές, δημιουργώντας έτσι έναν μη υγιή σύνδεσμο ανάμεσα στην τροφή και το συναίσθημα. Ήδη σημειώνονται μεγάλα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας, διαβήτη και διατροφικών διαταραχών. Γι’ αυτό, οι γονείς πρέπει να έχουν επίγνωση των τροφών που προσφέρουν στα παιδιά τους.
Κάθε παιδί χρειάζεται μια υγιεινή, θρεπτική διατροφή από την αρχή της ζωής του, καθώς το φαγητό παρέχει τα καύσιμα για τη σωματική και πνευματική δραστηριότητα. Η σωστή διατροφή επιδρά επίσης στην αυτοσυγκέντρωση και τη συμπεριφορά του παιδιού, οπότε είναι καλύτερα εξοπλισμένο νοητικά για να μπορεί να μαθαίνει. Καθημερινά γνωρίζουμε όλο και περισσότερα πράγματα σχετικά με την επίδραση ορισμένων τροφών στη λειτουργία του σώματός μας, από τις τροφές που ενισχύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα έως εκείνες που βελτιώνουν τη μνήμη και την αυτοσυγκέντρωσή μας.
Φαγητό και συναίσθημα
Ένας από τους λόγους για τους οποίους όταν πλησιάζει η ώρα για τα γεύματα προκαλείται τόσο άγχος στις περισσότερες οικογένειες είναι επειδή το τάισμα των παιδιών αποτελεί ένα συναισθηματικό ζήτημα για τους γονείς μιας και ανησυχούν ότι αν τα παιδιά τους δε φάνε θα εξασθενήσουν.
Στη συνέχεια, όταν τα παιδιά αντιληφθούν την ανησυχία των γονιών τους, το φαγητό αρχίζει να γίνεται ζήτημα ελέγχου και ένα είδους συναισθηματικού εκβιασμού. Πριν το καταλάβετε, θα τρέχετε σαν τρελοί να ετοιμάσετε τρία διαφορετικά γεύματα για τα τρία σας παιδιά, τα περισσότερα από τα οποία ξέρετε ότι θα καταλήξουν στα σκουπίδια. Σε άλλες οικογένειες, τα προβλήματα με το φαγητό οφείλονται στο ότι οι γονείς δεν προσφέρουν από νωρίς στα παιδιά τους ποικιλία φαγητών.
Από τους γονείς εξαρτάται να δώσουν στα παιδιά τους καλά παραδείγματα, ώστε να μάθουν ποια είναι τα υγιή διατροφικά πρότυπα. Επίσης, από τους γονείς εξαρτάται να θέσουν κανόνες και όρια έτσι ώστε τα οικογενειακά γεύματα να αποτελούν ένα απολαυστικό κομμάτι της ημέρας.
Το θρεπτικό φαγητό αποτελεί μόνον ένα κομμάτι του υγιεινού τρόπου ζωής. Τα παιδιά πρέπει να τρώνε καλό φαγητό σε σωστές ποσότητες αλλά και να έχουν άφθονη σωματική δραστηριότητα στο εξωτερικό περιβάλλον για να καίνε την περίσσεια ενέργεια. Τέλος, χρειάζονται τον απαραίτητο χρόνο ύπνου κάθε νύχτα, έτσι ώστε να είναι ξεκούραστα την επόμενη μέρα. Διατροφή, δραστηριότητα, ύπνος, πνευματική διέγερση: τα πράγματα είναι απλά. Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία που όλοι χρειαζόμαστε για να λειτουργήσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα.
Μάθετε ΠερισσότεραΈπαινος: πώς συμβάλλει στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού
Ο έπαινος της καλής συμπεριφοράς των παιδιών σας αποτελεί την πιο αποτελεσματική επιβράβευση που μπορείτε να τους προσφέρετε. Η γλώσσα της αποδοχής είναι ο τόνος που πρέπει να χρησιμοποιείτε για να δείξετε στα παιδιά σας ότι είστε ικανοποιημένοι από τη συμπεριφορά τους. Η γλώσσα της αποδοχής έχει ψηλό τόνο και φανερώνει ενθουσιασμό.
Πολλοί άνθρωποι ανεβαίνουν ενστικτωδώς μια κλίμακα όταν μιλούν σε μωρά ή μικρά παιδιά. Αυτόν τον τόνο πρέπει να χρησιμοποιείτε όταν επαινείτε το παιδί σας. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήστε το άγγιγμα για να δείξετε την αποδοχή και την επιβεβαίωση – ένα ελαφρύ άγγιγμα στην πλάτη, μια αγκαλιά, ένα φιλί και ένα σφίξιμο του ώμου. Χαμογελάστε! Η γλώσσα του σώματος είναι πολύ σημαντική. Να θυμάστε όμως ότι πρέπει να προσαρμόσετε την αντίδρασή σας ανάλογα με την ηλικία του παιδιού σας – ένα εννιάχρονο παιδί θα νομίσει ότι προσπαθείτε να του φερθείτε συγκαταβατικά εάν το επαινέσετε με τον ίδιο τρόπο που θα επαινούσατε ένα νήπιο. Πείτε του: «Μπράβο!» με ζεστή φωνή και χτυπήστε το ελαφρά στην πλάτη.
Τι μπορεί να ειπωθεί σαν έπαινος
«Σε ευχαριστώ πολύ που με βοηθάς να στρώσω το τραπέζι!» «Είσαι πολύ καλό παιδί! Περιμένεις με υπομονή να ντύσω την αδελφή σου. Τώρα, θα έχουμε ακόμα περισσότερο χρόνο στη βόλτα μας στην παιδική χαρά!» «Συμπεριφέρθηκες πολύ καλά στο σπίτι της γιαγιάς κι έλεγες πάντα ‘παρακαλώ’ κι ‘ευχαριστώ’ Μπράβο σου! Με κάνεις πολύ περήφανη!»
Όταν προειδοποιείτε τα παιδιά σας, πρέπει πάντα να τους λέτε γιατί το κάνετε και ποια ήταν η κακή συμπεριφορά που εντοπίσατε. Το ίδιο πρέπει να κάνετε και όταν τα επαινείτε. Όταν τα παιδιά σας συμπεριφέρονται σωστά, τονίστε την καλή συμπεριφορά. Πείτε, για παράδειγμα, στην κόρη σας ότι τα πήγε πολύ καλά και πώς σας έκανε να νιώσετε. Εάν δεν τους γνωστοποιήσετε την καλή συμπεριφορά, πώς θα ξέρουν για ποιο λόγο τα επαινείτε;
Η καλή συμπεριφορά περνά συχνά απαρατήρητη από τους γονείς και υπάρχουν αρκετοί λόγοι γι’ αυτό. Ο ένας είναι ότι η καλή συμπεριφορά, ειδικά στα μικρά παιδιά και τα νήπια, θεωρείται απλώς απουσία κακής συμπεριφοράς. Το μικρό παιδί σας έκανε αρκετά εύκολο το πρωινό σας, το ντύσατε χωρίς προσπάθεια, έφαγε το πρωινό του χωρίς να ρίξει το φαγητό του στο πάτωμα και έπαιξε όμορφα για δεκαπέντε λεπτά ενώ εσείς βάζατε πλυντήριο. Καθένα από αυτά τα μικρά επιτεύγματα αξίζει την προσοχή και την αποδοχή σας. Εάν δεν υπάρχει έπαινος σαν ανταμοιβή της καλής συμπεριφοράς, το παιδί σας θα πιστέψει ότι δεν την παρατηρήσατε και δεν θα έχει το κίνητρο να την επαναλάβει.
Πότε πρέπει να θυμάστε περισσότερο τον έπαινο
Συχνά, οι γονείς περιμένουν από τα παιδιά τους να συμπεριφέρονται με ένα συγκεκριμένο τρόπο, παρόλο που ποτέ δεν τους έχουν διδάξει αυτά που πρέπει να κάνουν. Μερικοί γονείς δεν παρατηρούν ποτέ τα παιδιά τους όταν συμπεριφέρονται καλά, επειδή προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την ηρεμία και την ησυχία του σπιτιού και να συνεχίσουν τις δουλειές τους. Κάποιοι άλλοι μπορεί να αισθάνονται ότι η μέρα κυλά πιο ήρεμα από ό, τι συνήθως, αλλά δεν κρίνουν σκόπιμο να σχολιάσουν δυνατά ή να αναγνωρίσουν το γεγονός ότι τα παιδιά τους έκαναν προσπάθεια.
Πολλές φορές οι γονείς πέφτουν στην παγίδα να «επιβραβεύουν» τα παιδιά τους με την προσοχή τους μόνο όταν αυτά συμπεριφέρονται άσχημα. Αυτή η συνήθεια όμως είναι δύσκολο να αλλάξει. Τα παιδιά χρειάζονται την προσοχή των γονιών τους, και εάν δεν την έχουν όταν συμπεριφέρονται καλά, θα σας το υπενθυμίσουν με όλους τους τρόπους.
Επίσης, είναι δύσκολο να αντιληφθείτε την καλή συμπεριφορά ενός παιδιού όταν το άλλο παιδί σας συμπεριφέρεται άσχημα. Φυσικά πρέπει να αντιμετωπίσετε την κακή συμπεριφορά, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάτε να επαινείτε το παιδί που συμπεριφέρεται καλά – μην τα βάζετε και τα δύο στην ίδια μοίρα.
Όπως η προειδοποίηση, έτσι και ο έπαινος και η αποδοχή πρέπει να προσφέρονται άμεσα στα μικρά παιδιά. Μην καθυστερείτε να τα επαινέσετε – η άμεση αντίδραση θα τα βοηθήσει να συνδέσουν την καλή συμπεριφορά με τη θετική προσοχή. Στα μεγαλύτερα παιδιά μπορείτε να δείχνετε την αποδοχή σας ανά διαστήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και είναι πάντα καλό να τους υπενθυμίζετε στο τέλος τα καλύτερα σημεία της ημέρας. Όταν βάζετε τα παιδιά σας στο κρεβάτι, υπενθυμίστε τους τι καλό έκαναν και πώς σας έκαναν να αισθανθείτε. Έτσι, θα έχετε μια θετική κατάληξη της ημέρας.
Μάθετε ΠερισσότεραΘετική ενίσχυση του παιδιού: Ένα απαραίτητο εργαλείο για γονείς
Η θετική ενίσχυση του παιδιού μέσω του επαίνου, των επιβραβεύσεων και των κοινών δραστηριοτήτων αποτελούν το δεύτερο μέρος της εξίσωσης της πειθαρχίας. Πολύ συχνά οι γονείς επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση των προβληματικών πτυχών ή των συγκεκριμένων ειδών κακής συμπεριφοράς και ξεχνούν ότι ο ρόλος του γονιού περιλαμβάνει πολλές ακόμα υποχρεώσεις. Η πειθαρχία είναι το κλειδί στην ανατροφή των παιδιών, το ίδιο ισχύει όμως και για τη θετική προσέγγιση, ώστε να τα ενθαρρύνετε να πετύχουν τους στόχους που έχουν θέσει στη ζωή τους.
Μέσω της θετικής αντιμετώπισης, κατευθύνετε τα παιδιά σας προς την επιθυμητή συμπεριφορά. Συγχρόνως, ενισχύετε τις σχέσεις μέσα στην οικογενειακή μονάδα και μεταξύ των παιδιών, δένοντας περισσότερο τα μέλη μεταξύ τους. Η θετική προσέγγιση είναι εξίσου σημαντική με την πειθαρχία όταν τα παιδιά σας παραβαίνουν έναν κανόνα ή ξεπερνούν τα όρια.
Πολλές οικογένειες αντιμετωπίζουν πολλά μέτωπα. Η συμπεριφορά των παιδιών τους έχει χειροτερέψει τόσο πολύ ώστε κάθε μέρα, από τις πρώτες πρωινές ώρες έως αργά τη νύχτα, αποτελεί μια διαρκή μάχη. Όταν τα πράγματα έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο, είναι δύσκολο κανείς να διακρίνει κάποια λύση ή να εντοπίσει κάτι θετικό στην οικογένειά του. Οι γονείς συμπεριφέρονται αγχωμένα μπροστά σε μια δύσκολη κατάσταση, πολλές φορές περνούν ακόμα και κατάθλιψη.
Πάντα υπάρχει κάτι που αξίζει θετική αντιμετώπιση
Αυτοί οι εξαντλημένοι γονείς, που κατακλύζονται από τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν, χρειάζεται να δουν ότι υπάρχουν πτυχές της συμπεριφοράς των παιδιών τους που αξίζουν έπαινο και αποδοχή και ότι η ενθάρρυνση έχει πάντα ισχυρή επιρροή στην αλλαγή μιας άσχημης συμπεριφοράς.
Η ενθάρρυνση και η επιβράβευση μιας καλής συμπεριφοράς προσφέρουν στα παιδιά το κίνητρο να συνεχίσουν να συμπεριφέρονται σωστά. Έτσι, ενισχύεται η αυτοεκτίμησή τους ώστε να έχουν ακόμα πιο δυνατό κίνητρο να συνεχίσουν κατά τον ίδιο τρόπο.
Η θετική αντιμετώπιση των παιδιών μπορεί να αλλάξει ολόκληρη τη δυναμική της οικογένειας, χτίζοντας την εμπιστοσύνη, το σεβασμό και την αυτοεκτίμηση των γονιών και των παιδιών. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι επαναφέρει στην οικογένεια την αγάπη και τη διασκέδαση, δηλαδή τα πλέον απαραίτητα στοιχεία της οικογενειακής ζωής.
Μάθετε ΠερισσότεραΗ ώρα του ύπνου: μια ακόμη γονεϊκή πρόκληση
Σε πολλές οικογένειες την ώρα του ύπνου δημιουργείται χάος και αναστάτωση. Η διαδικασία που χρειάζεται να κάνουν οι γονείς για να βάλουν τα παιδιά τους για ύπνο και αυτά με τη σειρά τους να μείνουν στο κρεβάτι μπορεί να διαρκέσει και ολόκληρη τη νύχτα, αν δεν έχει οριστεί ένα πρόγραμμα και δεν υπάρχει αυστηρός έλεγχος. Ως συνέπεια, την επόμενη μέρα οι εξουθενωμένοι γονείς και τα παιδιά μοιάζουν σαν μια ωρολογιακή βόμβα που είναι έτοιμη να εκραγεί.
Πρόσφατα γνωστοποιήθηκαν τα αποτελέσματα μιας έρευνας σχετικά με τη συμπεριφορά των παιδιών κατά τη διαδικασία του ύπνου.
Παρακάτω παρουσιάζονται μερικά από αυτά:
-Το 40% των ατόμων που απάντησαν στην έρευνα – επρόκειτο για γονείς και άτομα που φροντίζουν παιδιά – είπαν ότι τα βρέφη και τα νήπια κοιμούνταν λιγότερο από τις 12 με 15 ώρες την ημέρα που προτείνουν οι παιδίατροι και οι ειδικοί στον ύπνο.
-Το 40% απάντησε ότι τα παιδιά του αντιμετωπίζουν καθημερινά προβλήματα ύπνου.
-Το 64% απάντησε ότι τα βρέφη και τα νήπιά του παρουσιάζουν τουλάχιστον ένα πρόβλημα συμπεριφοράς ύπνου, κοιμούνται όμως 12 με 15 ώρες τουλάχιστον μερικές φορές την εβδομάδα.
-Το 25% των ατόμων που ρωτήθηκαν είπαν ότι τα βρέφη και τα παιδιά έως 6 ετών φαίνονται νυσταγμένα και κουρασμένα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
-Το 34% πίστευε ότι οι συνήθειες του ύπνου ενός παιδιού μπορούσαν να επηρεάσουν και να αναστατώσουν ολόκληρη την οικογένεια.
-Το 71% των γονιών και των ατόμων που φροντίζουν παιδιά είπαν ότι κοιμούνται λιγότερο από όσο χρειάζονταν.
-Το 98% συμφώνησε ότι τα παιδιά είναι πιο χαρούμενα μετά από έναν καλό βραδινό ύπνο.
Αυτές οι απαντήσεις προέρχονται από γονείς και άλλα άτομα που φροντίζουν παιδιά.
Γιατί όμως τα αποτελέσματα της έρευνας είναι τόσο ανησυχητικά;
Σκεφτείτε το για ένα λεπτό. Πώς αισθάνεστε όταν δεν έχετε ξεκουραστεί αρκετά; Χωρίς αρκετό ύπνο δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε καλά την επόμενη μέρα, είμαστε εξαντλημένοι κι ευερέθιστοι, οι αντιδράσεις μας είναι πιο αργές και τα επίπεδα της αυτοσυγκέντρωσής μας είναι χαμηλά. Εάν αυτό συνεχιστεί για πολλές νύχτες, το ανοσοποιητικό μας σύστημα αρχίζει να υποφέρει, είμαστε πιο επιρρεπείς στα κρυολογήματα, νιώθουμε εξουθενωμένοι και είναι επίσης πιο πιθανό να πάθουμε κάποιο ατύχημα. Οι συνέπειες της στέρησης του ύπνου μπορεί να αποβούν πολύ επικίνδυνες – είναι σαν μια τεχνική βασανισμού.
Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά και μάλιστα μερικές φορές είναι χειρότερο. Τα παιδιά χρειάζονται πολύ περισσότερο ύπνο από ό, τι οι ενήλικες, επειδή μεγαλώνουν και αναπτύσσονται και νοητικά και σωματικά. Αντίθετα με τους ενήλικες, οι οποίοι μπορεί να πάρουν κι έναν υπνάκο ή να ξεκουραστούν λίγο κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα παιδιά που πηγαίνουν για ύπνο πολύ αργά ή που καταφέρνουν να ησυχάσουν μόνο μετά από ώρες αντίστασης δεν θα έχουν αρκετές δυνάμεις την επόμενη μέρα. Ενδεχομένως να έχετε παρατηρήσει ότι εάν το παιδί σας κοιμηθεί αργά, δεν επηρεάζεται η ώρα που θα ξυπνήσει το πρωί, αλλά η συμπεριφορά, η όρεξη, η διάθεσή του, και φυσικά εσείς. Θα επικρατήσει δηλαδή το φαινόμενο του ντόμινο.
Τα προβλήματα του ύπνου επηρεάζουν πολλές οικογένειες και αποτελούν έναν από τους πιο συνηθισμένους λόγους για τους οποίους οι γονείς ζητούν επαγγελματική βοήθεια και συμβουλές. Πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες, ιδιαίτερα τα προβλήματα συμπεριφοράς, χειροτερεύουν και ενδεχομένως να προκαλούνται από το γεγονός ότι τα παιδιά δεν κοιμούνται αρκετά. Ένα παιδί που είναι πολύ κουρασμένο, θα είναι ευέξαπτο ολόκληρη την επόμενη μέρα, γεγονός που έχει συχνά ως αποτέλεσμα ξεσπάσματα οργής, τσακωμούς ή άλλου είδους κακή συμπεριφορά, συμπεριλαμβανομένων των προβλημάτων στο σχολείο. Μόλις, λοιπόν, οριστεί ένα πρόγραμμα ύπνου, συχνά βελτιώνονται αισθητά και με μαγικό τρόπο και άλλες προβληματικές καταστάσεις.
Επιλέξτε τη σωστή στιγμή
Ορισμένοι γονείς πιστεύουν ότι εάν κρατήσουν ένα παιδί ξύπνιο περισσότερο από το κανονικό, θα θέλει περισσότερο να κοιμηθεί, επειδή θα έχει κουραστεί πραγματικά. Συμβαίνει όμως το αντίθετο. Τα παιδιά που έχουν κουραστεί υπερβολικά βρίσκονται σε κατάσταση αλλοφροσύνης και δυσκολεύονται να χαλαρώσουν. Αν επιλέξετε τη σωστή στιγμή – η οποία είναι συνήθως νωρίτερα από αυτό που πιστεύετε – θα έχετε διανύσει τη μισή διαδρομή. Παρατηρήστε τις ενδείξεις – κουρασμένα μάτια, τρίψιμο των αυτιών, πιπίλισμα των δακτύλων, χασμουρητό – όλα έχουν να κάνουν με τη γλώσσα του σώματος.
Μάθετε Περισσότερα