Σεξ: τι ρωτούν τα παιδιά
Οι ερωτήσεις που συνήθως γίνονται από τα μικρά παιδιά για το σεξ είναι πολλές και συχνά έχουν διερευνητικό χαρακτήρα. Παρατίθενται εδώ ορισμένα παραδείγματα: «Τι είναι αυτό;» (ενώ δείχνουν τα γεννητικά τους όργανα), «Γιατί τα κορίτσια δεν έχουν πέος;», «Γιατί το πέος του μπαμπά είναι μεγαλύτερο από το δικό μου;», «Από πού γεννιούνται τα μωρά;», «Από πού έρχονται τα μωρά;», «Γιατί οι άντρες δεν κάνουν μωρά;», «Εγώ θα κάνω μωρό;», «Πώς μπαίνει το μωρό μέσα στην κοιλιά της μητέρας;», «Πότε εσύ κι ο μπαμπάς κάνετε μωρά;» και αναρίθμητες άλλες σεξουαλικής περιέργειας ερωτήσεις.
Σε μεγαλύτερες ηλικίες γίνονται διαφορετικές ερωτήσεις, κυρίως για θέματα σχέσεων. Σε συναντήσεις εφήβων για σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, οι συχνότερες ερωτήσεις είναι: «Θα πρέπει οι έφηβοι να έχουν μόνιμο δεσμό;», «Θα πρέπει οι έφηβοι να ανταλλάσσουν μόνο χάδια και φιλιά;», «Πόσο θα πρέπει να προχωρήσει μια ερωτική σχέση;», «Τι γίνεται με τις προγαμιαίες σχέσεις;», «Τι είναι ο έλεγχος των γεννήσεων και η αντισύλληψη;», «Είναι κακό να αυτοϊκανοποιείται κάποιος/α;», «Τι είναι τα αφροδίσια νοσήματα;», «Τι είναι ομοφυλοφιλία/ αμφισεξουαλικότητα;» «Τι σημαίνει ότι ένα άτομο είναι τρανς/ διεμφυλικό και πώς πρέπει να του απευθυνόμαστε;» κλπ.
Αυτές οι ερωτήσεις μπορεί να φέρουν σε αμήχανη και δύσκολη θέση το γονέα πρέπει όμως να τις περιμένει και να είναι σε θέση να δώσει σαφείς και ειλικρινείς απαντήσεις στο παιδί του. Ο γονιός θα πρέπει να προχωρήσει παραπέρα και να εξηγήσει όχι μόνο τα βιολογικά στοιχεία του σεξ αλλά και όλο το πλέγμα της ερωτικής ζωής. Είναι ευθύνη του να προσαρμόσει τα βιολογικά δεδομένα μέσα στο πλέγμα των αξιών της οικογένειας. (δες σχετικό παλιότερο άρθρο)
Ο γονιός μπορεί να μπερδεύεται και να απορεί για θέματα που αφορούν, για παράδειγμα, τις λέξεις που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τα σεξουαλικά όργανα και τις σεξουαλικές πρακτικές. Ακόμη, μπορεί να προβληματίζεται για το πόσα πολλά θα πρέπει να πει και μήπως προκαλέσει ζημιά λέγοντας πάρα πολλά. Τα παιδιά, και ιδιαίτερα εκείνα που προέρχονται από οικογένειες ευτυχισμένες και σταθερές, είναι περισσότερο ανθεκτικά από όσο μπορούμε να φανταστούμε. Θέτοντας τα θέματα γύρω από το σεξ αδέξια, λέγοντας πάρα πολλά, το περισσότερο που μπορεί να υπάρξει είναι μια παροδική αναταραχή. Τίποτε άλλο.
Ενώ δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην απαντάμε στις ερωτήσεις των παιδιών με ειλικρίνεια, από την άλλη οι απαντήσεις που δίνονται δε χρειάζεται να είναι ολόκληρη διάλεξη στη σεξολογία, την ανθρωπολογία ή τη μαιευτική. Πρέπει να είναι σύντομες πχ. μία με δύο προτάσεις. Όταν ένα αγόρι δύο ή τριών χρόνων δείχνει τα γεννητικά του όργανα και ρωτάει «Τι είναι αυτό;», είναι η κατάλληλη στιγμή να του πούμε ότι «είναι το πέος του» και όχι «το πουλάκι του». Το παιδί είναι καλό να διδαχθεί τους σωστούς επιστημονικούς όρους από νωρίς, άσχετα ότι σπάνια θα τους χρησιμοποιήσει όταν μιλάει με τους φίλους του. Εκεί συνήθως αναμένεται ότι θα χρησιμοποιηθεί κάποια αργκό λέξη την οποία χρησιμοποιεί και η παρέα του. Αυτό όμως δεν είναι σημαντικός λόγος να ανησυχεί κανείς. Σημαντική είναι η ανάπτυξη μια υγιούς στάσης απέναντι σε αυτά που σημαίνουν οι λέξεις.
Μάθετε ΠερισσότεραΑυτοεκτίμηση στο παιδί: πώς μπορούμε να την ενισχύσουμε
Η αυτοεκτίμηση του παιδιού είναι δυνατόν να ενισχυθεί από τους γονείς μέσα από πολλούς τρόπους. Η αυτοεκτίμηση είναι το αποτέλεσμα της εικόνας που φέρει ένα άτομο για τον εαυτό του: της γνώμης που έχει για την εξωτερική του εμφάνιση, τις ικανότητές του, τις επαγγελματικές, ακαδημαϊκές και προσωπικές του επιτυχίες, τον πλούτο της συναισθηματικής του ζωής. Η αυτοεκτίμηση αφορά μια αξία εύθραυστη και ευμετάβλητη που ενισχύεται όσο ζούμε σεβόμενοι τις δικές μας αξίες και εξασθενεί κάθε φορά που η συμπεριφορά μας δεν είναι συνεπής με αυτές. Λόγω της μεγάλης της σημασίας για τη ζωή του ατόμου, είναι σημαντικό η αυτοεκτίμηση να χτίζεται από τη μικρή παιδική ηλικία. Στη συνέχεια του άρθρου αυτού αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένα από εκείνα που μπορούν να κάνουν οι γονείς ώστε να αναπτυχθεί και να καλλιεργηθεί η αυτοεκτίμηση του παιδιού:
–Όταν είναι μικρό, η σωματική επαφή βοηθάει πολύ, το να το κρατάτε, δηλαδή, αγκαλιά, όσο πιο τρυφερά και όση περισσότερη ώρα μπορείτε. Δεν είναι δυνατόν να το παραχαϊδέψετε και να το κακομάθετε όταν είναι πολύ μωρό. Το τάισμα, που δε γίνεται σε τακτές ώρες, αλλά όποτε το βρέφος ζητάει τροφή, ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας που νιώθει και το κάνει περισσότερο ανεξάρτητο όταν μεγαλώσει.
–Πείτε του ότι το αγαπάτε. Αν και ίσως το θεωρείτε αυτονόητο, το παιδί μπορεί μερικές φορές να αμφιβάλλει και να χρειάζεται την επιβεβαίωσή σας.
–Ακούστε προσεκτικά τι σας λέει, συζητάτε μαζί του και, γενικά, συμπεριφερθείτε του με τέτοιο τρόπο που να δείχνει ότι πιστεύετε πως είναι άτομο με αξία και νοημοσύνη.
–Βοηθήστε το να νιώθει ωραία και να είναι ευχαριστημένο είτε είναι αγόρι είτε κορίτσι. Να συμπεριφέρεστε στα αγόρια και στα κορίτσια με τον ίδιο τρόπο.
–Βοηθήστε το να παίρνει σιγά σιγά μόνο του τις αποφάσεις που το αφορούν, στις περιπτώσεις που μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο χωρίς να κινδυνεύει η ασφάλειά του.
–Μην το υπερπροστατεύετε. Αν λέτε κάθε τόσο στο παιδί «Μην το κάνεις αυτό, θα χτυπήσεις», τότε παίρνει το μήνυμα ότι είναι ανόητο – αρκετά ανόητο, μάλιστα, ώστε να κάνει κακό στον ίδιο του τον εαυτό – και ότι δεν το εμπιστεύεστε. Αν συνεχώς του περνάτε αυτό το μήνυμα, τότε, όταν μεγαλώσει, δε θα έχει αυτοπεποίθηση και είναι πολύ πιθανό να ενεργεί με ανόητο τρόπο. Γενικά, θα μπορούσε κανείς να πει ότι, αν ανοίγουμε στο παιδί σταδιακά την πόρτα της ελευθερίας στην επιλογή μιας πράξης, αλλά και στην ανάληψη της ευθύνης του να αποδεχτεί τις όποιες συνέπειες αυτής της πράξης, τότε θα μάθει να διακρίνει τον κίνδυνο μέσα από τις εμπειρίες του.
–Δώστε του θετικά μηνύματα για το σώμα του. Αν το παιδί φροντίζει το σώμα του, είναι πιθανότερο να γίνει ένας δυνατός και υγιής ενήλικας, το οποίο αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παράγοντα για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησής του.
–Αναγνωρίστε τα επιτεύγματά του, ακόμη και τα πιο μικρά. Το παιδί θέλει την αναγνώρισή σας για ό, τι πετυχαίνει.
–Αποδοκιμάστε τις πράξεις του – και όχι το ίδιο το παιδί – σε περίπτωση που κάνει κάτι το οποίο δεν είναι αποδεκτό. Για παράδειγμα, μπορείτε να του πείτε: «Δεν μου αρέσει καθόλου να πετάς το φαγητό σου στο πάτωμα!», αντί να πείτε, «Είσαι κακό παιδί!» ή ακόμη χειρότερα «Δε με λυπάσαι που τυραννιέμαι να καθαρίζω τις βρωμιές σου;».
–Ενθαρρύνετέ το να μαθαίνει καινούρια πράγματα, όπως να του επιτρέπετε να βοηθά στις δουλειές του σπιτιού και να ντύνεται μόνο του.
–Με τις πράξεις σας, γίνεστε θετικό πρότυπο, δείχνοντας ότι σέβεστε και αγαπάτε τον εαυτό σας και, παράλληλα, νοιάζεστε για τους άλλους. Τα παιδιά αυτόματα αντιγράφουν τη συμπεριφορά των γονιών τους.
Η αυτοεκτίμηση είναι βασική πηγή χαράς και επιτρέπει στον κάθε άνθρωπο να ζήσει ευτυχισμένος, να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του και να τον αγαπήσει γι’ αυτό που πραγματικά είναι. Κάντε στο παιδί σας αυτό το δώρο!
Μάθετε ΠερισσότεραΧαλάρωση κατά του άγχους
Το να μάθουμε μια βασική άσκηση για χαλάρωση είναι εκτός από χρήσιμο και απαραίτητο. Όταν είμαστε υπό την επίδραση της ψυχολογικής πίεσης, οι μύες του σώματός μας σφίγγονται και αυτή η μυϊκή ένταση προκαλεί δυσάρεστα σωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλο, δυσκινησία στο λαιμό, πόνο στους ώμους, σφίξιμο στο στήθος, δύσπνοια, τρέμουλο, τάση για εμετό, δυσκολία στην κατάποση, θαμπή όραση και πόνο στην πλάτη. Είναι αυτονόητο ότι αυτά μπορούν να προκαλέσουν περισσότερη ένταση και έτσι να δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος.
Ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για να ελέγξετε τη σωματική ένταση. όταν την αισθάνεστε, είναι να μάθετε να χαλαρώνετε. Μιλώντας για χαλάρωση, δεν εννοείται απλά το να ασχοληθείτε με κάτι που σας ευχαριστεί ή να καθίσετε μπροστά στην τηλεόραση. Χαλάρωση σημαίνει την απόκτηση μιας δεξιότητας μέσω της οποίας θα μπορείτε να μειώνετε τη σωματική σας ένταση όποτε το χρειάζεστε. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορείτε να μειώνετε το άγχος και τις δυσάρεστες σωματικές αισθήσεις που το συνοδεύουν. Επιπλέον, όταν χαλαρώνει το σώμα, τείνει και ο νους να χαλαρώνει.
Η ικανότητα για χαλάρωση αποκτάται μέσα από μια σειρά δομημένων ασκήσεων, σαν αυτές που θα περιγραφούν στη συνέχεια. Οι ασκήσεις αυτές έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να σας βοηθήσουν να μάθετε να χαλαρώνετε.
Κάποιες γενικές οδηγίες που αφορούν τη χαλάρωση
-Αποφασίστε ποια στιγμή της ημέρας θα κάνετε τις ασκήσεις χαλάρωσης και προσπαθήστε να κρατήσετε σταθερή αυτή την ώρα, ώστε να καθιερώσετε μια καινούρια συνήθεια που θα μπορέσετε να τηρήσετε.
-Κάνετε την άσκηση χαλάρωσης δύο-τρεις φορές την ημέρα. Όσο συχνότερα την κάνετε, τόσο ευκολότερα θα μπορείτε να χαλαρώνετε.
-Βεβαιωθείτε ότι έχετε επιλέξει ένα ήσυχο μέρος για να κάνετε τις ασκήσεις χαλάρωσης, όπου κανείς δεν πρόκειται να σας ενοχλήσει.
–Μην αρχίσετε να κάνετε τις ασκήσεις αν πεινάτε ή μόλις φάγατε, αν κρυώνετε ή ζεσταίνεστε πολύ. Οι συνθήκες αυτές δε θα σας επιτρέψουν να χαλαρώσετε εύκολα.
–Μην ανησυχείτε αν θα τα πάτε καλά με την άσκηση και αν θα τα καταφέρετε να χαλαρώσετε. Απλά, δοκιμάστε το και αφήστε τα πράγματα να εξελιχθούν μόνα τους.
–Η σωστή αναπνοή είναι εξαιρετικά σημαντική. Αν βάλετε τα χέρια επάνω στο στομάχι σας, θα αισθανθείτε την κίνησή του όταν αναπνέετε σωστά. Δοκιμάστε αυτό προτού ξεκινήσετε τις ασκήσεις χαλάρωσης για να βεβαιωθείτε ότι έχετε συνηθίσει το αίσθημα αυτό. (περισσότερα για την αναπνοή στο σχετικό άρθρο).
–Καταγράψτε την πρόοδό σας ώστε να μπορέσετε να εκτιμήσετε αν η άσκηση χαλάρωσης σας βοηθά. Να αναμένετε διακυμάνσεις της ικανότητάς σας να χαλαρώνετε. Κάποιες μέρες μπορούμε να χαλαρώνουμε εύκολα και κάποιες άλλες όχι.
Η άσκηση χαλάρωσης
Η σταδιακή μυϊκή χαλάρωση είναι μια καθιερωμένη άσκηση χαλάρωσης που εφαρμόζεται στις κύριες μυϊκές ομάδες του σώματος. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα αυτής της άσκησης είναι ότι θα σας επιτρέψει να αντιλαμβάνεστε πότε είστε σφιγμένοι και να χαλαρώνετε.
Η βασική κίνηση που χρησιμοποιείται σε κάθε στάδιο αυτής της άσκησης είναι η εξής:
Σφίξτε τους μυς σας πολύ δυνατά, αλλά όχι υπερβολικά, και συγκεντρώστε την προσοχή σας στην αίσθηση της έντασης. Κρατήστε τους σφιγμένους για πέντε περίπου δευτερόλεπτα και αφήστε την ένταση να φύγει για δέκα με δεκαπέντε δευτερόλεπτα. Ανακαλύψτε πώς αισθάνεστε όταν χαλαρώνετε τους μυς σας.
Η σταδιακή μυϊκή χαλάρωση απαιτεί να κάνετε την παραπάνω άσκηση για όλες τις μυϊκές ομάδες του σώματος. Είναι σημαντικό να αναπνέετε αργά και σταθερά μεταξύ των σταδίων, αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια της άσκησης. Στο μέρος, όπου έχετε επιλέξει και στη στάση που σας βολεύει, εστιάστε την προσοχή σας διαδοχικά στα εξής μέρη του σώματός σας:
–Πέλματα: Τεντώστε τα δάκτυλα των ποδιών σας προς τα επάνω σφίγγοντας τους μυς των πελμάτων σας. Χαλαρώστε και επαναλάβετε.
–Πόδια: Τεντώστε τα πόδια σας στρέφοντας τα πέλματά σας προς το πρόσωπό σας. Χαλαρώστε, αφήστε τα πόδια σας να χαλαρώσουν τελείως και επαναλάβετε.
–Κοιλιά: Σφίξτε τους μυς του στομαχιού σας τεντώνοντάς τους προς τα επάνω και προς τα μέσα – σαν να ετοιμάζεστε να δεχτείτε γροθιά. Χαλαρώστε και επαναλάβετε.
–Πλάτη: Τεντώστε την πλάτη σας ώστε να πάρει τη μορφή τόξου. Χαλαρώστε και επαναλάβετε.
–Ώμοι/ αυχένας: Σηκώστε τους ώμους σας όσο πιο έντονα μπορείτε προς τα αυτιά σας και φέρτε τους προς την πλάτη σας. Πιέστε το κεφάλι σας προς τα πίσω. Χαλαρώστε και επαναλάβετε.
–Χέρια: Τεντώστε όσο πιο πολύ γίνεται τα μπράτσα σας και τις παλάμες σας. Χαλαρώστε, αφήστε τα χέρια σας να κρέμονται ελεύθερα και επαναλάβετε.
–Πρόσωπο: Σφίξτε το μέτωπό σας και το σαγόνι σας. Σφίξτε τα φρύδια σας και δαγκώστε δυνατά. Χαλαρώστε και επαναλάβετε.
–Όλο το σώμα: Σφίξτε ολόκληρο το σώμα σας: πέλματα, πόδια, κοιλιά, πλάτη, ώμους, αυχένα, χέρια και πρόσωπο. Μείνετε έτσι σφιγμένοι για λίγα δευτερόλεπτα. Χαλαρώστε και επαναλάβετε.
Τελειώνοντας με τη χαλάρωση
Αν ολοκληρώνοντας την άσκηση αισθάνεστε ένταση ακόμη, κάντε την από την αρχή. Όταν ολοκληρώσετε την άσκηση και αισθάνεστε πια χαλαροί, αφιερώστε λίγα λεπτά για να χαλαρώσετε και το νου σας. Σκεφτείτε κάτι που σας ξεκουράζει: οποιαδήποτε σκηνή ή εικόνα σας φέρνει γαλήνη. Αναπνέετε αργά από τη μύτη, γεμίζοντας ολόκληρους τους πνεύμονές σας. Συνεχίστε για λίγο και μετά ανοίξτε τα μάτια σας. Μην σηκωθείτε απότομα. Όταν είστε έτοιμοι, κινηθείτε αργά και τεντωθείτε απαλά.
Καλό θα ήταν να κάνετε την παραπάνω άσκηση χαλάρωσης δύο φορές την ημέρα, μέχρι να αρχίσετε να αισθάνεστε τελείως χαλαροί στο τέλος κάθε άσκησης. Να θυμάστε ότι η εκμάθηση της χαλάρωσης απαιτεί χρόνο. Δώστε ευκαιρία στον εαυτό σας και μην τον πιέζετε να φτάσει γρήγορα στον τελικό στόχο.
Διαβάστε ακόμη:
Μάθετε Περισσότερα
“Έχει πολλές δυσκολίες στο σχολείο. Είναι ‘κακός’ μαθητής;”
Μόλις πέρασε το πρώτο τρίμηνο και ήδη έχει βγει η ετυμηγορία. Οι βαθμοί στον έλεγχο είναι πολύ χαμηλοί και η δασκάλα του σχολιάζει ότι “δε μελετά αρκετά” και “δεν συμμετέχει στην τάξη”. Εσείς πανικοβάλλεστε ήδη για το ποιο θα είναι το ακαδημαϊκό και επαγγελματικό του μέλλον.
Πώς αντιλαμβανόμαστε ότι ένα παιδί αντιμετωπίζει δυσκολίες;
-Στο νηπιαγωγείο η νηπιαγωγός σας έχει επισημάνει ότι το παιδί δεν παρακολουθεί τις ομαδικές δραστηριότητες, δεν υπακούει στις οδηγίες της, απομονώνεται και κλείνεται στον εαυτό του, δε συγκεντρώνεται, είναι επιθετικό, καταστρέφει τη δουλειά του ή τη δουλειά των άλλων…
-Στην πρώτη δημοτικού, η δασκάλα σας ενημερώνει σχετικά με την εργασία και τη συμπεριφορά του παιδιού.
Αντιμετωπίζει δυσκολίες. Γιατί;
-Το παιδί είναι μικρότερο σε ηλικία από τα υπόλοιπα παιδιά, δεν έχει την ίδια ωριμότητα ή την ίδια αυτονομία, κουράζεται ευκολότερα από τους συμμαθητές του.
–Δεν έχει ακόμη καταλήξει στην πλευρίωσή του, αν είναι δεξιόχειρας ή αριστερόχειρας, στο γράψιμο και αποσυντονίζεται.
–Το λεξιλόγιό του δεν είναι ακόμη αρκετά πλούσιο ή έχει κάποια δυσκολία στο λόγο (πχ. τραύλισμα).
-Δε νιώθει άνετα με το σώμα του, είναι ντροπαλό, δεν μπορεί να πάρει πρωτοβουλίες και δε συμμετέχει αρκετά στα ομαδικά παιχνίδια. Ή, αντίθετα, είναι ιδιαίτερα “ενεργητικό”, υπερκινητικό, ασταθές και με έλλειψη συγκέντρωσης σε πιο διανοητικού χαρακτήρα δραστηριότητες.
–Μόλις μετακομίσατε, μόλις απόκτησε ένα αδερφάκι, μόλις πήρατε διαζύγιο ή πέθανε κάποιος από τους παππούδες.
–Εξασκείτε (συνειδητά ή ασυνείδητα) πάνω στο παιδί μια πίεση σε σχέση με ένα ιδανικό πρότυπο το οποίο επιθυμείτε να το δείτε να το ακολουθεί. Το παιδί το νιώθει, κι αυτό οδηγεί στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Αντί να ενδυναμώνουμε την αυτοπεποίθησή του, ενθαρρύνουμε το παιδί να υιοθετήσει καταστροφικές συμπεριφορές, όπως ο φόβος της αποτυχίας ή η φυγή μπροστά στον κίνδυνο. Τοποθετώντας πολύ ψηλά την επιτυχία, το παιδί γίνεται πολύ ευάλωτο απέναντι στην αποτυχία. Διδάσκοντας, όμως, στο παιδί την αξία της συγκέντρωσης, της στρατηγικής και της μελέτης για να πετύχει καλά αποτελέσματα, το ενθαρρύνουμε να υποστηρίζει τους στόχους του και τη φιλοδοξία του και να διατηρεί τις επιτυχίες του. Έτσι, ο μαθητής που επαινείται για τις προσπάθειές του, αντί για την καλή βαθμολογία, επικεντρώνεται στο στόχο της μάθησης και στις στρατηγικές που χρειάζεται να χρησιμοποιήσει για να επιτύχει.
–Το παιδί σας βρίσκεται στο επίκεντρο κάποιας παιδαγωγικής διαμάχης ανάμεσα στον πατέρα του και εσάς, διαμάχης που δεν το αφήνει ελεύθερο να μάθει.
–Φορτώσατε τον ελεύθερο χρόνο του παιδιού με υπουργικό πρόγραμμα, πιάνο, χορό, ξένες γλώσσες, μπάσκετ, και έχει τόσο πολλά να κάνει μετά το σχολείο, που στην τάξη ξεκουράζεται.
Τι μπορείτε να κάνετε
Το παιδί διαθέτει μια ολόκληρη χρονιά για να αφομοιώσει το πρόγραμμα και τις απαραίτητες γνώσεις. Το παιχνίδι δεν έχει κριθεί από τα Χριστούγεννα, κι ακόμη λιγότερο από νωρίτερα.
Κάντε μια συνάντηση με τη δασκάλα για να μάθετε περισσότερα. Εξηγήστε στο παιδί ότι θα συναντήσετε τη δασκάλα, όχι για να το ελέγξετε, αλλά με σκοπό να συνεργαστείτε μαζί της. Πείτε του: “Θα πάμε να δούμε τη δασκάλα σου γιατί μας φαίνεται στον πατέρα σου κι εμένα, ότι δεν είσαι πολύ άνετος και πως πρέπει να δούμε πού βρίσκεσαι”.
Την ημέρα της συνάντησης πηγαίνετε, εάν είναι δυνατό και οι δύο γονείς, και συζητήστε με τη δασκάλα σχετικά με τη συμμετοχή του παιδιού στις γραπτές και προφορικές εργασίες (εάν υπάρχει κάποια δυσκολία σε σχέση με τα άλλα παιδιά στην ανάγνωση, στο γράψιμο κλπ., εάν έχει δυσκολίες στον κινητικό συντονισμό, εάν ξεχωρίζει το δεξί από το αριστερό) και τη συμπεριφορά του (αν σέβεται τους κανονισμούς, αν έχει φίλους, πώς τα πηγαίνει με τη δασκάλα του).
Να ακούσετε τις παρατηρήσεις της δασκάλας αλλά να μη βγάλετε βιαστικά πανικόβλητα συμπεράσματα. Αν η δασκάλα σας προειδοποιεί, είναι για να σας επιτρέψει να βοηθήσετε το παιδί σας, όχι για να το χαντακώσει. Ακόμη, μην αρχίσετε τις ενοχοποιητικές κουβέντες. Μην πείτε στο παιδί “Δε θα κάνεις τίποτα στη ζωή σου!” ή ακόμη χειρότερα “Μετά από όλα αυτά που κάνουμε για σένα!”. Μην τιμωρείτε το παιδί γιατί έτσι δεν μπορεί να νιώσει χαρούμενο που μαθαίνει και αποθαρρύνεται.
Συχνά μια μικρή αλλαγή αρκεί για να βελτιωθεί η κατάσταση, πχ. μια διαφορετική οργάνωση του προγράμματος της μελέτης ή του ελεύθερου χρόνου. Σκεφτείτε. Ενδιαφερθείτε για τα πράγματα που μαθαίνει, για τις γνώσεις του, τις συγκινήσεις του, το περιεχόμενό τους, το νόημά τους, πολύ περισσότερο απ’ ό, τι για τη μορφή και τα επιμέρους αποτελέσματα.
Εάν η κατάσταση δε δείχνει βελτίωση
Οι σχολικές δυσκολίες μπορεί να χρειάζονται την επίβλεψη κάποιου ειδικού. Μη διστάσετε να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία που θα μπορέσει να κάνει μια σωστή διάγνωση και να σας συμβουλεύσει πώς να βοηθήσετε το παιδί σας.
Να θυμάστε ότι κάθε περίοδος εκμάθησης περιλαμβάνει επιτυχίες και αποτυχίες και πως όλα τα παιδιά δεν μπορούν να είναι άριστοι μαθητές. Η ανάπτυξη και η πνευματική άνθηση του παιδιού δεν ακολουθούν μια ευθεία γραμμή. Το παιδί δεν είναι μια “μηχανή” βαθμών και η σχολική του διαδρομή όπως και το μέλλον του δε συνοψίζονται σε βαθμούς και παρατηρήσεις. Μάθετε να συγχαίρετε το παιδί σας για τις άλλες του κατακτήσεις (αυτονομία, εξωσχολικές δραστηριότητες κλπ.), την περιέργειά του, την αίσθηση παρατηρητικότητάς του και την ευαισθησία του (αίσθηση της φιλίας, σεβασμό των άλλων, γενναιοδωρία).
Διαβάστε ακόμη:
Τι συμβαίνει στο γραφείο του ψυχολόγου: Tι να πω στο παιδί μου
Μάθετε Περισσότερα
Ανακουφιστείτε από το άγχος με μια απλή άσκηση αναπνοής
Αν και η αναπνοή αποτελεί μια φυσική λειτουργία, υπάρχει περίπτωση ειδικά σε περιπτώσεις άγχους και πανικού, να γίνεται με λάθος τρόπο. Συγκεκριμένα, η αναπνοή σας μπορεί να είναι γρήγορη και ρηχή, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιείτε μόνο το επάνω μέρος των πνευμόνων και να εισπνέετε μεγάλη ποσότητα οξυγόνου. Ίσως έχετε παρατηρήσει αυτό το είδος αναπνοής στον εαυτό σας όταν έχετε τρέξει για να προλάβετε το λεωφορείο ή για να φτάσετε έγκαιρα σε μια συνάντηση. Αυτό το είδος αναπνοής αποτελεί μια φυσιολογική αντίδραση σε αγχογόνες καταστάσεις και σε καταστάσεις που απαιτούν προσπάθεια, και ονομάζεται υπεραερισμός.
Όλοι οι άνθρωποι εμφανίζουν υπεραερισμό (λαχάνιασμα) όταν βρίσκονται σε υπερένταση ή όταν ασκούνται. Σε τέτοιες συνθήκες αναπνέουμε περισσότερο ώστε να εξασφαλίσουμε αρκετό οξυγόνο για τις καύσεις των μυών κατά τη διάρκεια μιας έντονης δραστηριότητας. Έτσι, το σώμα μας προετοιμάζεται για δράση, είτε για να απαλλαγούμε από την αγχογόνο κατάσταση είτε για να συνεχίσουμε την άσκηση. Βραχυπρόθεσμα, η γρήγορη αναπνοή δε δημιουργεί προβλήματα. Όμως, η συνεχιζόμενη γρήγορη αναπνοή μπορεί να προκαλέσει σωματικές ενοχλήσεις, οι οποίες είναι δυνατόν να προκαλέσουν έντονο φόβο.
Όταν η υπέρπνοια γίνεται συνήθεια, προκαλεί προβλήματα επειδή συνεπάγεται την είσοδο μεγάλης ποσότητας οξυγόνου στην κυκλοφορία του αίματος, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η συνήθης ισορροπία οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα. Καθώς τα επίπεδα του οξυγόνου ανεβαίνουν, τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα πέφτουν και αυτή η ανατροπή της ισορροπίας προκαλεί διάφορα δυσάρεστα σωματικά συμπτώματα:
Μούδιασμα στο πρόσωπο, στα χέρια ή στα πόδια.
Μυϊκό τρέμουλο και μυϊκές κράμπες.
Ζάλη και προβλήματα στην όραση.
Δυσκολίες στην αναπνοή.
Εξάντληση και κούραση.
Πόνο στο στήθος και στο στομάχι.
Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη ανησυχία, άγχος και, κατά συνέπεια, περισσότερο λαχάνιασμα. Αυτό είναι δυνατό να δημιουργήσει ένα νέο φαύλο κύκλο ψυχολογικής πίεσης και σε αρκετές περιπτώσεις να οδηγήσει σε προσβολή πανικού.
Όμως, εύκολα μπορείτε να μάθετε να καταπολεμάτε την υπέρνοια και να ελέγχετε τη σωματική σας δυσφορία αν απλά συνηθίσετε να αναπνέετε ήρεμα και ρυθμικά, εισπνέοντας από τη μύτη, γεμίζοντας τους πνεύμονές σας με αέρα και εκπνέοντας μετά αργά και πλήρως.
Η άσκηση αναπνοής που περιγράφεται στη συνέχεια θα σας βοηθήσει να αναπτύξετε την ικανότητα να ελέγχετε την αναπνοή σας.
Η άσκηση αναπνοής
Χρησιμοποιείστε τους πνεύμονές σας σε όλη την έκτασή τους και αποφύγετε να αναπνέετε μόνο με το επάνω μέρος του θώρακά σας. Η αναπνοή σας πρέπει να είναι ομαλή, χωρίς να νιώθετε ότι “κόβεται” ή “πιάνεται”. Τις πρώτες φορές που θα επιχειρήσετε την άσκηση, ίσως σας είναι ευκολότερο να την κάνετε ξαπλωμένοι, ώστε να κατορθώσετε να αισθανθείτε καλύτερα τη διαφορά μεταξύ βαθιάς και ρηχής αναπνοής. Όταν θα έχετε εξασκηθεί αρκετά, μπορείτε να δοκιμάσετε την άσκηση σε καθιστή ή όρθια θέση.
-Τοποθετήστε το ένα χέρι σας στο στομάχι και το άλλο στο στήθος.
-Καθώς εισπνέετε από τη μύτη, αφήστε το στομάχι σας να φουσκώσει με αέρα. Αυτό σημαίνει ότι χρησιμοποιείτε ολόκληρους τους πνεύμονές σας. Προσπαθήστε να διατηρήσετε στο ελάχιστο την κίνηση του επάνω μέρους του στήθους σας και να κάνετε απαλές κινήσεις.
-Εκπνεύστε από τη μύτη αργά και σταθερά.
-Επαναλάβετε τα παραπάνω, προσπαθώντας να διατηρήσετε σταθερό ρυθμό. Στόχος σας είναι να παίρνετε οκτώ έως δέκα αναπνοές το λεπτό (μία αναπνοή σημαίνει μία εισπνοή και μία εκπνοή). Στην αρχή ίσως δυσκολευτείτε να παρακολουθήσετε το ρυθμό της αναπνοής σας, οπότε μπορείτε να εξασκηθείτε μετρώντας πέντε έως επτά δευτερόλεπτα για κάθε ολοκληρωμένη αναπνοή.
-Μην παίρνετε γρήγορα βαθιές αναπνοές.
Διαβάστε ακόμη:
Μάθετε Περισσότερα
Μπορείτε να πειθαρχήσετε το παιδί σας χωρίς φωνές;
Για ποιο λόγο φωνάζετε;
– Όταν δίνετε στο παιδί σας μια οδηγία και δεν την εκτελεί αμέσως. Αντίθετα, περιμένει να βγείτε από τα ρούχα σας για να αντιδράσει (συχνά χαμογελώντας). Σας περιπαίζει και σας εξοργίζει.
-Έχετε πειστεί ότι είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορείτε να ασκήσετε την εξουσία σας. Μήπως κι εσείς έχετε ανατραφεί με παρόμοιο τρόπο; Όσο κι αν σας έχει στοιχίσει, αναπαράγετε το ίδιο πρότυπο.
-Ίσως διανύετε μια δύσκολη περίοδο στη δουλειά ή στην προσωπική ζωή σας.
– Πιθανόν οι φωνές σας να εκφράζουν κάτι βαθύτερο. Φωνάζετε για να καλέσετε – υποσυνείδητα – το σύντροφό σας, που δεν είναι ποτέ παρών, που δεν επωμίζεται καμία ευθύνη στο σπίτι και επιστρέφει μετά το μαρτύριο του μπάνιου και του φαγητού των παιδιών. Φωνάζοντας εκφράζετε το αίσθημα αδικίας που νιώθετε να σας πνίγει.
Αυτό βλάπτει το παιδί;
Ας μην δραματοποιούμε την κατάσταση. Οι γονείς που φωνάζουν δεν είναι υποχρεωτικά τέρατα που καταστρέφουν το μέλλον των παιδιών τους. Ωστόσο, όταν ουρλιάζετε, το παιδί σας μπορεί να αισθάνεται:
-Αστάθεια, ενόχληση σχετικά με την εσωτερική του ασφάλεια. Δεν ξέρει πια τι του συμβαίνει. Αυτό, άλλωστε, εννοεί όταν σας λέει: “Σταμάτα, όταν κάνεις έτσι, δεν είσαι η μαμά μου…”.
–Ενοχές, επειδή σας κάνει να συμπεριφέρεστε έτσι.
Όταν το παιδί σας βλέπει να του απευθύνεστε πάντοτε με φωνές, στο τέλος αναπτύσσει μια παθητική αντίσταση. Του ζητάτε να κάνει κάτι, σας απαντά “ναι” και μετά από δέκα λεπτά δεν έχει κάνει ακόμη τίποτε. Οι σχέσεις του με τους άλλους κινδυνεύουν να καταλήξουν σχέσεις ισχύος σε κάθε περίπτωση. Λίγο λίγο, γονείς και παιδί χάνουν κάθε ευχαρίστηση να είναι μαζί. Κι έτσι, κάποιες στιγμές, αισθάνεστε ίσως την επιθυμία να πετάξετε το παιδί σας από το παράθυρο…
Πώς μπορείτε να επιβληθείτε χωρίς φωνές
Κατ’ αρχήν, αποκτήστε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας. Πάψτε να αναρωτιέστε εάν οι υποδείξεις που κάνετε στο παιδί σας είναι σωστές. Είναι φυσικό και απαραίτητο το παιδί να μάθει κάποιους κανόνες. Εσείς σαν γονιός οφείλετε να το βοηθήσετε να τους αποδεχτεί και να τους σέβεται.
Συνειδητοποιήστε ότι είναι φυσιολογικό να επαναλαμβάνουμε σε παιδιά μικρής ηλικίας τις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς. Η εσωτερίκευση των κανόνων δεν προκύπτει ως διά μαγείας. Πρέπει να τους υπενθυμίζουμε ξανά και ξανά, με τον ίδιο ή και με άλλους τρόπους, ανάλογα με την ηλικία και την ωριμότητα του παιδιού.
Όταν το παιδί δεν υπακούει αμέσως, αποφύγετε να το ενοχοποιείτε λέγοντάς του: “Ε, βέβαια, ούτε που έκανες αυτό που ζήτησα”. Μην του λέτε ότι είναι “κακό”, “παλιόπαιδο”, “απαίσιο” και διάφορες τέτοιες κακίες, τις οποίες αργότερα θα μετανιώσετε. Αν ανησυχείτε ότι θα καθυστερήσετε, δώστε του μία ακόμη ευκαιρία: “Θα μετρήσω ως το 3 για να κάνεις αυτό που ζήτησα. Μετά θα τιμωρηθείς. …1…2…3!” Συχνά αυτό είναι πολύ αποτελεσματικό. Αν, πάλι, υπάρχει χρόνος, προσπαθήστε, εάν είναι δυνατό, να “κάνετε μαζί” αυτό το οποίο πρέπει να κάνει και όχι να το κάνετε εσείς αντί για κείνο.
Μάθετε στο παιδί σας, όσο γίνεται νωρίτερα, πώς να αντιλαμβάνεται ότι ξεπέρασε τα όρια ή ότι πρόκειται να τα ξεπεράσει. Αποκτήστε τη συνήθεια να το κοιτάζετε κατάματα, χωρίς να αποστρέφετε το βλέμμα σας, με άλλα λόγια να το “αγριοκοιτάζετε”. Όσο πιο γρήγορα συνηθίσει το παιδί σας να αντιμετωπίζει αυτό το βλέμμα σας, τόσο νωρίτερα θα καταλάβει με την πρώτη ματιά ότι πρέπει να σταματήσει αμέσως αυτό που κάνει ή να σας υπακούσει.
Γενικά, προσπαθήστε να καταστρώσετε περισσότερες προτρεπτικές τακτικές σε σχέση με το παιδί σας. Ενθαρρύνετέ το περισσότερο και δώστε του περισσότερο χρόνο για να διακόψει τη δραστηριότητα που κάνει εκείνη τη στιγμή. Αντί να το βομβαρδίζετε με διαταγές “Ντύσου, έλα να φας, πλύνε τα χέρια σου…” τις οποίες φωνάζετε από δωμάτιο σε δωμάτιο, πλησιάστε το παιδί, κοιτάξτε το κατάματα και πείτε του με σταθερή και ήρεμη φωνή τι περιμένετε να ακολουθήσει: “Άκουσε με, σε λίγο θα φάμε. Θα ήταν καλό αν μπορούσες να αλλάξεις ρούχα, να βάλεις τη φόρμα σου και να πλύνεις τα χέρια σου. Θα με βοηθούσες πολύ και θα αισθανόμουν πολύ περήφανη για σένα. Ξέρω ότι αυτό δε σου είναι πολύ ευχάριστο, όμως είναι αναγκαίο. Βασίζομαι πάνω σου”. Μην ξεχνάτε να το συγχαίρετε και να το ευχαριστείτε μόλις διαπιστώνετε ότι οι υποδείξεις σας εισακούστηκαν, ακόμη κι αν το αποτέλεσμα δεν είναι τέλειο.
Τα αποτελέσματα αυτής της μεθόδου δεν είναι άμεσα, όμως, όσο περισσότερο φέρεστε με αυτόν τον τρόπο, τόσο λιγότερο θα χρειάζεται τελικά να φωνάζετε. Δηλώνοντας αυτό που περιμένετε από το παιδί σας, υπογραμμίζοντας την αξία του και δείχνοντάς του την περηφάνια σας που το βλέπετε να μεγαλώνει, θα το μάθετε να υπακούει χωρίς να σας εξωθεί σε φωνές. Έτσι, ούτε εσείς θα νιώθετε “φωνακλού” και “υστερική”, αλλά αντίθετα, θα αισθάνεστε ήρεμη και ικανή μητέρα.
Διαβάστε ακόμη:
Μάθετε Περισσότερα
Να πιστεύει στον Άη Βασίλη ή όχι;
Ο Άη Βασίλης αποτελεί το μύθο του απόλυτου και χωρίς αντάλλαγμα δώρου. Αυτό το πρόσωπο, το οποίο εμφανίστηκε στην Ευρώπη στις αρχές του 19ου αιώνα και έχει αναλάβει να μοιράζει δώρα τη νύχτα των Χριστουγέννων (ή της Πρωτοχρονιάς), αντιπροσωπεύει τη μαγική σκέψη.
Αυτός ο μύθος επιτρέπει στο παιδί να πραγματοποιεί κάποια από τα όνειρά του. Μια μέρα το χρόνο έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα την επιθυμία του. Ένα παιδί το οποίο δεν επιθυμεί δώρα τα Χριστούγεννα είναι ένα παιδί που υποφέρει, που αυτοτιμωρείται και που πρέπει να βοηθηθεί σε σχέση με αυτό. Ακόμη, ερεθίζει τη φαντασία του παιδιού με την προετοιμασία της γιορτής: γράμμα στον Άγιο, έλκηθρο, τάρανδοι, είσοδος από την καμινάδα…
Αυτή η ιστορία έχει κάποιο νόημα και για τον ίδιο το γονιό. Η παιδική ευπιστία που γεννά και συντηρεί αυτό το θρύλο σας συγκινεί. Τη μέρα που το παιδί σας δε θα πιστεύει πια σε αυτόν ίσως να νιώσετε ένα μικρό τσίμπημα στην καρδιά.
Το παιδί κάνει διαρκώς ερωτήσεις
«Κι από πού μπαίνει όταν το σπίτι δεν έχει τζάκι σαν το δικό μας; Και πώς προλαβαίνει να πάει σε όλα τα σπίτια; Και δίνει δώρα σε όλα τα παιδιά;» Και λοιπά. Ερωτήσεις χωρίς τέλος. Μην απογοητεύεστε και μη λυπάστε. Εάν το παιδί αμφισβητεί την ύπαρξη του Άη Βασίλη, αυτό σημαίνει ότι είναι έτοιμο να μπει στον κόσμο των μεγάλων. Μπορείτε να είστε περήφανοι.
Αρχικά, αφήστε το ίδιο το παιδί να αποφασίσει εάν είναι έτοιμο να ακούσει την αλήθεια. Κάθε παιδί διανύει μια φάση όπου «ξέρει» την αλήθεια χωρίς ταυτόχρονα να έχει τη διάθεση να πάψει να πιστεύει. Απαντήστε στις απορίες του θέτοντάς του κι εσείς μια ερώτηση: «Εσύ τι πιστεύεις;». Ανάλογα με την απάντησή του, θα καταλάβατε αν είναι έτοιμο το παιδί να ακούσει την αλήθεια. Εάν διακόψει απότομα τη συζήτηση, φύγει ή αλλάξει θέμα, είναι ανώφελο να επιμείνετε. Εάν αρχίσει να κάνει πιο πολλές ερωτήσεις και επιμένει, τότε μπορείτε να ομολογήσετε: «Ε, λοιπόν, ναι, στην πραγματικότητα δε φέρνει ο Άη Βασίλης τα δώρα». Αλλά, εκφράστε μαζί και την περηφάνια σας: «Κατάλαβες ότι είναι απλά μια ιστορία. Είμαι περήφανη για σένα, μεγάλωσες». Εάν χρειάζεται, προσθέστε: «Τι νομίζεις για τη μικρή σου αδελφή; Είναι μικρή ακόμη. Μπορεί να πιστεύει ακόμη, έτσι;».
Εάν το παιδί αναστατωθεί, στενοχωρηθεί, σας καταλογίσει ότι του είπατε ψέματα:
Ίσως να τροφοδοτήσατε την πίστη παραπάνω από όσο έπρεπε. Μπορείτε να του πείτε: «Άκουσέ με. Ο Άη Βασίλης υπάρχει για όλα τα παιδιά του κόσμου, σε όλες τις χώρες. Κι όπως όλοι οι γονείς του κόσμου, με ευχαριστούσε να σου λέω αυτή την ιστορία. Η ιστορία του Άη Βασίλη είναι σαν τα παραμύθια που σου διαβάζω το βράδυ προτού κοιμηθείς».
Καθησυχάστε το: «Τώρα ξέρεις ότι τα Χριστούγεννα είναι η γιορτή των παιδιών και των γονιών. Κι ακόμα κι αν δεν πιστεύεις πια όπως παλιά, θα συνεχίσουμε να τη γιορτάζουμε κάθε χρόνο αυτή τη μέρα. Και θα υπάρχουν πάντα δώρα για τον καθένα».
Μέχρι πότε μπορείτε να το αφήσετε να πιστεύει αυτό το μύθο;
Μπορεί να σας φαίνεται σκληρό αλλά το παιδί δε θα πρέπει να συνεχίσει να πιστεύει στον Άη Βασίλη μετά την Α’ δημοτικού. Κατά τη διάρκεια αυτής της χρονιάς αυτή η πίστη κανονικά θα πάψει να υφίσταται.
Γιατί πρέπει να μάθει την αλήθεια;
Έτσι, θα το βοηθήσετε να νιώσει μεγάλο και υπεύθυνο. Δεν μπορούμε να ζητάμε από ένα παιδί να μεγαλώσει, να αναλάβει σχολικές ευθύνες, να αναπτύξει διανοητική περιέργεια και παράλληλα να το εγκλωβίζουμε σε παιδιάστικες αυταπάτες.
Οι ανάγκες του παιδιού εξελίσσονται. Εξάλλου, αν τα παιδιά συνεχίζουν και μετά την α’ δημοτικού να πιστεύουν, αυτό συνήθως συμβαίνει επειδή θέλουν να ικανοποιήσουν την επιθυμία των γονιών τους, οι οποίοι κάνουν τα πάντα για να διατηρήσουν το μύθο.
Ακόμη, το αποτρέπετε από το να λέει ψέματα και να εξαπατά. Η διατήρηση της αυταπάτης για πολύ καιρό ενθαρρύνει το παιδί να προσαρμόζει την πραγματικότητα όπως εκείνο θέλει. Επίσης, το ωθεί να αναπτύξει τη δυσπιστία του απέναντι στον ενήλικο. Η αλήθεια είναι ότι στην ηλικία των 6 με 7 χρόνων το παιδί «ξέρει». Το παιδί σας καταλαβαίνει απόλυτα όταν σας ξεφεύγουν μικρές φράσεις «Μου το χάρισε ο άντρας μου για τα Χριστούγεννα…», όπως και όταν συνηθίζετε να ανταλλάζετε δώρα μεταξύ μεγάλων ακόμη κι αν φαίνεται απορροφημένο με τα δικά του. Όλα αυτά δεν του διαφεύγουν.
Πώς θα του πείτε την αλήθεια;
Δε θα του «πετάξετε» απότομα την αλήθεια. Προσπαθήστε να το κάνετε να συνειδητοποιήσει την αλήθεια σιγά σιγά. Διαβάστε του ιστορίες και ρωτήστε το: «Εσύ τι πιστεύεις γι’ αυτόν τον κύριο που έρχεται από την καμινάδα;». Σύντομα το παιδί θα σας ρωτήσει με τη σειρά του κι εκείνο και θα σας δηλώσει ότι δεν πιστεύει πια. Τότε, θα παρατηρήσετε και τη δική του περηφάνια που πλέον μεγάλωσε και μοιράζεται το μυστικό των μεγάλων.
Μάθετε Περισσότερα