Ψυχολογία και αδυνάτισμα

Η ψυχολογία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια για αδυνάτισμα. Η διάθεση μπορεί να επηρεάσει την επιλογή τροφής. Ακόμη, η τροφή μπορεί να επηρεάσει και να αλλάξει τη διάθεσή μας. Υπάρχει επομένως μια αμφίδρομη σχέση. Σε πρόσφατη έρευνα 1.328 ψυχολόγοι ρωτήθηκαν τι θεωρούν με βάση την εμπειρία τους σημαντικό για το αδυνάτισμα. Το 44% απάντησε την κατανόηση και διαχείριση συμπεριφορών και συναισθημάτων που σχετίζονται με την διαχείριση του βάρους.

Το στρες φαίνεται ότι αυξάνει την όρεξη για τροφές που θα μας δώσουν γρήγορα αρκετή ενέργεια και ικανοποίηση, πλούσιες σε λιπαρά και ζάχαρη. Εξαιτίας του έντονου άγχους δεν τρώμε με ενσυνειδητότητα, με αποτέλεσμα να καταναλώνουμε περισσότερη τροφή από όση χρειαζόμαστε.

Συχνά άτομα με δυσκολία να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους ή στρεσογόνες καταστάσεις που βιώνουν, στρέφονται στο φαγητό για να νιώσουν καλύτερα.

Η ανία μπορεί, επίσης, να μας κάνει να στραφούμε στο φαγητό. Πολλοί άνθρωποι τρώνε από βαρεμάρα και συχνά μπροστά στον υπολογιστή ή την τηλεόραση μην ελέγχοντας την ποσότητα φαγητού που καταναλώνουν.

Η στενοχώρια, η λύπη, η απογοήτευση συχνά οδηγούν στην κατανάλωση υψηλής θερμιδικής αξίας τροφών, το γνωστό «συναισθηματικό φαγητό». Έτσι όμως, δεν μαθαίνουμε να εκφραζόμαστε και να βρίσκουμε πιο αποτελεσματικούς τρόπους επίλυσης προβλημάτων. Η δράση του φαγητού είναι βραχυπρόθεσμη, δεν λύνει κανένα πρόβλημα και γίνεται συνήθεια που δεν μπορούμε να σταματήσουμε εύκολα.

Τι μπορεί να μας βοηθήσει στην προσπάθεια για αδυνάτισμα

Εστιάζουμε στο φαγητό ως κάτι που χρειαζόμαστε όταν πεινάμε, όχι σαν επιβράβευση, τιμωρία, ανακούφιση. Έτσι μπορούμε να συνεχίσουμε να αγαπάμε τροφές όπως η σοκολάτα, και να τις απολαμβάνουμε χωρίς τύψεις.

Μαθαίνουμε τρόπους διαχείρισης δυσάρεστων συναισθημάτων. Όσο προσπαθούμε να τα καταπιέσουμε, τόσο δυναμώνουν και γίνεται δυσκολότερο να τα διαχειριστούμε.

Αντικαθιστούμε το στρες και την ανία με ευχάριστες δραστηριότητες. Αυτό θα βοηθήσει να αποσπάσουμε την προσοχή μας και να εστιάσουμε ξανά με καθαρότερο μυαλό. Επίσης, θα γεμίσουν οι ώρες που μπορεί να νιώθουμε βαρεμάρα, η οποία οδηγεί στην κατανάλωση φαγητού.

Είναι σημαντικό να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης που μας βγάζει από τον στόχο μας:

«Έφαγα κάτι που δεν έπρεπε, αφού το χάλασα, ας το χαλάσω τελείως σήμερα και ξεκινάω από αύριο/ βδομάδα». Επανερχόμαστε το συντομότερο και νιώθουμε καλά γιατί δεν αφεθήκαμε και πήραμε τον έλεγχο. Αυτοί που τα καταφέρνουν στο αδυνάτισμα δεν είναι όσοι δεν βγαίνουν ποτέ από το πρόγραμμα, αλλά εκείνοι που επιστρέφουν αμέσως.

Σκέψεις όπως «Δεν θα τα καταφέρω ποτέ» μας σαμποτάρουν και δεν μας βοηθούν να συνεχίσουμε την προσπάθεια. 

«Αφού δεν τα κατάφερα παλιότερα, δεν θα τα καταφέρω ούτε τώρα». Μια προηγούμενη εμπειρία δε συνεπάγεται ότι θα ξανασυμβεί. Ας δούμε τι δεν λειτούργησε στο παρελθόν και ας κάνουμε τις απαραίτητες αλλαγές.

«Πρέπει να χάσω το βάρος σε μια εβδομάδα, ένα μήνα, σε μια μέρα αν γίνεται». Η απογοήτευση για το μη γρήγορο αδυνάτισμα σαμποτάρει την προσπάθεια. Βάζουμε ρεαλιστικούς στόχους, τους σπάμε σε μικρότερους και προσπαθούμε για κάθε έναν. 

«Είναι πολύ δύσκολο» Ξεκινάμε με ένα υγιεινό διατροφολόγιο χωρίς υπερβολές και στερήσεις για να κάνουμε κάτι καλό στον εαυτό μας. Το αντιμετωπίζουμε ως θετική εμπειρία και δεν ξεκινάμε με την σκέψη ότι κάνουμε κάτι δύσκολο και δυσάρεστο. 

Επιβραβεύουμε τον εαυτό μας. Προσφέρει ικανοποίηση για όσα πετύχαμε και μας ενισχύει να συνεχίσουμε την προσπάθεια.

Αναγνωρίζουμε το είδος της πείνας που νιώθουμε. Αν είναι συναισθηματική και όχι φυσική πείνα, βρίσκουμε διαφορετικούς τρόπους ανακούφισης, όπως ένα χαλαρωτικό μπάνιο, ένα ζεστό ρόφημα, ένα περίπατο, συζήτηση με κάποιον, οτιδήποτε μπορεί να μας χαλαρώνει. Όταν φάμε συναισθηματικά, θα νιώσουμε καλά πρόσκαιρα, αλλά αν δεν το κάνουμε ο στόχος μας για αδυνάτισμα θα είναι πιο κοντά. 

Δεν κρατάμε “ανακουφιστικές” τροφές στο σπίτι για όσο διάστημα κάνουμε προσπάθεια για αδυνάτισμα. Ακόμη, παίρνουμε στη δουλειά φαγητό από το σπίτι και ελέγχουμε καλύτερα την ποιότητα και την ποσότητά του. 

Φροντίζουμε την υγεία μας, κάνουμε συχνή, έστω ελαφρά, φυσική άσκηση, αφιερώνουμε χρόνο για χαλάρωση, κρατάμε επαφή με άλλους ανθρώπους και κοιμόμαστε καλά. Η έλλειψη ύπνου οδηγεί σε στρες και το στρες σε φαγητό.

Ίσως έχουμε μάθει να τρώμε με συγκεκριμένο τρόπο. Κάτι που μαθαίνεται όμως μπορεί να ξε-μαθευτεί και να μαθευτεί στη θέση του κάτι καινούργιο και να αποκτήσουμε νέες διατροφικές συνήθειες.

Πηγή:

huffingtonpost.gr